«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا شامگاه شنبه با انتشار بیانیهای بازگشت تمام تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را اعلام کرد و مدعی شد که این به معنای فعال شدن «مکانیسم ماشه» و فعال شدن مجدد تحریمهایی است که به دنبال توافق هستهای تعلیق شده بودند.
با این حال ساعاتی پس از این ادعا، اتحادیه اروپا آن را رد و تاکید کرد که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و اختیاری برای فعال کردن مکانیسم ماشه ندارد. «جوسپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام امروز (یکشنبه) با انتشار بیانیهای ادعای آمریکا مبنی بر از سرگیری تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را رد و تصریح کرد که تعهدات طرفهای باقیمانده در این توافق به رفع تحریمها ادامه دارد.
این اتفاق که دومینوی شکست های اخیر آمریکا در عرصه بین المللی مقابل ایران را کامل کرد، به صورت ویژه مورد توجه رسانه های آلمانی قرار گرفته است.
نشریه سایت در این باره نوشت: دولت ایالات متحده تمام تحریم های سازمان ملل علیه ایران در مناقشه هسته ای را معتبر می داند. مایک پمپئو ، وزیر امور خارجه ایالات متحده در واشنگتن گفت ، این تحریم ها دوباره در حال اجرا هستند. ایالات متحده معتقد است که مهلت ایران در عصر شنبه منقضی شده و همه شرایط پیشین بار دیگر برقرار است. این در حالی است که از یک ماه پیش دولت آمریکا به دنبال فعال کردن سازوکار موسوم به ماشه (snapback) است تا تحریم های ایران را دوباره اعمال کند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا گفت تحریم تسلیحاتی علیه ایران اکنون برای همیشه در جریان است. با این حال، اکثریت قریب به اتفاق شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام یکجانبه آمریکا را به رسمیت نمی شناسد زیرا ایالات متحده توافق تاریخی با ایران را در سال ۲۰۱۸ ترک کرد.
به گفته یک دیپلمات اروپایی ، این اقدام فاقد هرگونه مبنای حقوقی است و بنابر این نمی تواند نتیجه ای داشته باشد. در واکنش به مخالفت ها، ایالات متحده تهدید کرده آنهایی را که تحریم ها علیه ایران را اجرا نمی کنند، مجازات خواهد کرد. پمپئو گفته است اگر کشورهای عضو سازمان ملل نتوانند به تعهد خود در اجرای تحریم ها عمل کنند، ایالات متحده وارد عمل می شود.
همچنین نشریه "اشپیگل" در مطلبی بازگشت تحریم ها توسط دولت ایالات متحده را از نظر قانونی مشکل دار خواند و نوشت: آلمان ، انگلیس و فرانسه همچنان به اختلاف با ایالات متحده بر سر تحریم های سازمان ملل علیه ایران ادامه می دهند. سفرای سه کشور اروپایی در سازمان ملل طی نامه ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک تأکید کرده اند که ایالات متحده را در موقعیت قانونی برای فعال کردن مکانیسم ماشه نمی بینند. در این گزارش آمده است که این نظر بخش بزرگی از قدرتمندترین نهاد سازمان ملل است.
بر این اساس با اجرای برجام و در حالی که ایران باید از مزایای اقتصادی آن بهره مند شود. ایالات متحده به طور یک جانبه این توافق را در سال ۲۰۱۸ ترک کرده و در این روند مانع تراشی می کند. هنوز مشخص نیست که اگر اکثر کشورها از خواست آمریکا پیروی نکنند این کشور چه واکنشی نشان می دهد، تا کنون ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت اعلام کرده اند که ایالات متحده پس از خروج برجام دیگر حق برداشتن گام های دیگر را ندارد.
هر چند پمپئو کشورهای اروپایی را به جانبداری از جمهوری اسلامی متهم می کند اما دولت های آلمان ، فرانسه و انگلیس پیشتر نیز اعلام کرده بودند که ایالات متحده آمریکا مجاز به این کار نیست.
به نوشته نشریه «بیلد» دولت آمریکا که از توافق هستهای با ایران خارج شده است ، تمام تحریم های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی را دوباره معتبر می داند. طبق تفسیر واشنگتن ، تمام شرایط با انقضای مهلت عصر شنبه در ساعت ۸ عصر به وقت محلی محقق شده و تحریم ها علیه ایران بار دیگر باز می گردد.
این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق شورای امنیت سازمان ملل که مسئول بازگرداندن تحریم های قبلی است، استدلال های مطرح شده توسط طرف آمریکایی را نمی پذیرد زیرا ایالات متحده توافق تاریخی با ایران را در سال ۲۰۱۸ به صورت یکجانبه فسخ کرده است. در چنین شرایطی ایالات متحده مهلت ۳۰ روزه برای فعال کردن مکانیسم ماشه را منقضی شده می داند و بر این باور است که تحریم ها علیه تهران که با توافق هسته ای به حالت تعلیق درآمده دوباره معتبر است.
وزیر امور خارجه آمریکا مایک پمپئو این موضوع را در توییتر 'خبر خوبی برای صلح در منطقه' خوانده و ایران را "حامی برجسته تروریسم و یهود ستیزی" توصیف کرده است. واشنگتن همچنین در اختلاف بر سر تحریم های سازمان ملل علیه ایران ، اروپایی ها را تهدید کرده است که آنها را با اقدامات تنبیهی مجازات خواهد کرد.
این خبر در نشریه "اشترن" آلمان نیز مورد توجه قرار گرفته و در مطلبی در این خصوص آمده است: مدتها است که دولت آمریکا برای برقراری مجدد تحریمهای سازمان ملل متحد که با توافق نامه هسته ای بین المللی با ایران لغو شده بود ، به همپیمانانش فشار می آورد و برای انجام این کار ، به مکانیزمی با نام «ماشه» که در توافق هسته ای پیش بینی شده است، تکیه می کند. در همین حال اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورای امنیت سازمان ملل از جمله آلمان ، فرانسه و انگلیس، پس از خروج یک طرفه واشنگتن از آن در ماه مه ۲۰۱۸، دیگر دولت آمریکا را محق نمی دانند.
به گفته یک دیپلمات اروپایی ، این اقدام فاقد هرگونه مبنای حقوقی است و بنابراین نمی تواند نتیجه قانونی داشته باشد. «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران نیز روز شنبه گفت بازگشت تحریم ها براساس ادعاهای نادرست بوده و واشنگتن آگاه است که نمی تواند آنها را دوباره برقرار کند.
بر این اساس در زمان دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا ، روابط بین دو کشور به شدت تنش آلود است. ترامپ مرتباً ایران را منبع اصلی خشونت و بی ثباتی در خاورمیانه توصیف میکند و از سیاست 'فشارحداکثری' علیه ایران استفاده می کند. وی در ماه مه ۲۰۱۸، توافق هسته ای بین المللی با ایران را یکجانبه فسخ و باردیگر تحریم های گسترده اقتصادی را علیه این کشور اعمال کرد.
همچنین تارنمای شبکه دویچه وله با اشاره به اظهارت شب گذشته پمپئو در خصوص بازگشت مجدد تحریم های ضدایرانی نوشت: وزیر امور خارجه آمریکا به طور رسمی از تمامی اعضای سازمان ملل متحد خواسته است که با پیروی از تصمیم آمریکا به طور کامل به اجرای تحریمها علیه جمهور اسلامی پایبند باشند. او هشدار داده است کشورهای عضو سازمان ملل متحد که به "تعهدات خود در جهت اجرای تحریمها" عمل نکنند، مسئول هستند و باید منتظر پیامدهای آن از سوی ایالات متحده باشند.
ایالات متحده میگوید از آنجا که این کشور در امضای قطعنامه ۲۲۳۱ مشارکت داشته، همچنان میتواند به فعالسازی این سازوکار بپردازد، اما کشورهای عضو توافق هستهای، اعتقاد دارند که آمریکا با خروج یکجانبه از توافق هستهای، حق استفاده از "مکانیسم ماشه" را از دست داده است.
از سوی دیگر روسیه و چین مخالفت خود را آشکارا با بازگشت تحریمهای سازمان ملل علیه ایران اعلام کردهاند. دولتهای انگلیس، آلمان و فرانسه در نامه ای به شورای امنیت که جمعه منتشر شد اعلام کردند تعلیق تحریمهای ایران در چارچوب برجام، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر (سی ام شهریور) ادامه خواهد یافت.
این سه کشور که از امضاکنندگان توافق هستهای با جمهوری اسلامی (برجام) هستند، علیرغم مقاومتها و مخالفتهای ابرازشده از آمریکا خواسته اند، تحریمهایی که علیه ایران در چارچوب برجام به تعلیق درآمدهاند، از امروز به بعد نیز همچنان معلق بمانند. آنها در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل تصریح کردهاند، هر گونه گام و تصمیم به منظور بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی فاقد "وجاهت قانونی" است.
آلمان، فرانسه و انگلیس در نامه خود به شورای امنیت تأکید کردهاند که در حفظ توافق هستهای نهایت تلاش خود را انجام میدهند و همچنان به این توافق پایبند هستند.
به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه آمریکا در حالی مدعی ازسرگیری تحریمها ازجمله تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران شده است که چندی پیش شورای امنیت سازمان ملل با رد پیشنویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران، مخالفت صریح خود را با آن اعلام کرد و بهجز آمریکا، تنها دومینیکن به آن رأی مثبت داد.
همه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد بهجز دومینیکن، به همراه ریاست این شورا اعلام کردهاند که آمریکا به دلیل خروج از برجام در جایگاهی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند و شورای امنیت هیچ اقدامی در این خصوص نخواهد کرد.