چشمهای نگران این روزها نگاه خود را روی بازار ارز و سرمایه قفل کردهاند. سیر صعودی قیمت ارز و روند نزولی شاخص بورس چنان همه را مبهوت خود ساخته که کسی توجه چندانی به دیگر بازارهای متاثر از بحران اقتصادی ندارد. شاید به این دلیل که اولویت کنونی بسیاری از مردم، یافتن راهکاری برای جلوگیری از بیارزش شدن سرمایه اندکی است که در اختیار دارند. در چنین شرایطی خرید لوازم خانگی، خرید پوشاک یا فرش یا مبلمان اولویت خود را در میان مصرفکنندگان از دست میدهند.
بازار لوازم خانگی مشابه دیگر بازارهای کشور تحتتأثیر تحریمهای اقتصادی، نوسانات شدید قیمت ارز، همهگیری کرونا، محدود شدن واردات کالا و قطعات، کاهش توان خرید مردم و بحران اقتصادی قرار گرفته است و به گفته فروشندگان، به ورطه رکود افتاده است. اما همزمان و با وجود اینکه رکود بازار و نبود خریدار کالاهای خانگی در هفتههای اخیر منجر به کاهش ۱۰ تا ۱۳ درصدی قیمت لوازم خانگی شده، اما قیمت اقلام موجود در این بازار نسبت به سالهای گذشته جهشی چند برابری داشته است.
اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه لوازم خانگی روز هشتم شهریور ۹۹ نوسان قیمت در بازار لوازم خانگی تحتتأثیر مشکلات موجود در تامین ارز و مواداولیه را بدیهی اعلام کرد. او با ابراز نگرانی از رکود بیشتر بازاری که از قبل با کاهش تقاضا مواجه شده در ایام محرم، اعلام کرد هیچکس نمیتواند وضعیت فردای بازار لوازم خانگی را پیشبینی کند. نگاهی گذرا بر قیمت ضروریترین کالاهای اساسی خانگی از سال ۱۳۹۶ تا به امروز ردپای جهش خیرهکننده قیمتها را در این بازار بهخوبی آشکار میکند. این جهش قیمت تنها شامل برندهای خارجی و رایجی مانند الجی و سامسونگ که تا پیش از افزایش قیمتها و حتی پس از آن در میان خریداران محبوبیت بالایی داشتند نیست و برندهای ایرانی هم جهش قیمت قابل توجهی را تجربه کردهاند. کمبود قطعات و تامیننشدن ارز، تورم و دیرکرد در افزایش دستمزدها در واحدهای تولیدی همگی بر افزایش بیش از ۴۰درصدی قیمت برندهای مختلف لوازم خانگی تأثیرگذار بوده است.
برای دنبال کردن ردپای افزایش قیمتها، نوسان و افزایش بهای تعدادی از لوازم خانگی الکترونیکی که از اقلام ضروری مورد نیاز هر خانه و خانواده است را در طول ۴ سال گذشته دنبال کردهایم. نمونههای انتخاب شده از ۲ برند پرطرفدار الجی و سامسونگ و برند ایرانی اسنوا انتخاب شدهاند. قیمت کالاها میانگین بوده و ممکن است متناسب با نوع فروشگاه، خدمات پس از فروش و امکانات در زمان خود با ۱۰تا ۱۵ درصد اختلاف برآورد شده باشند اما بهخوبی میتوانند سیر تکامل جهش قیمتها را به نمایش بگذارند. بهدلیل ناموجود بودن بعضی مدلها در بازار سعی شده تا حد امکان مدلهای شبیه به هم انتخاب شوند.
مقایسه ارقام حدودی ثبت شده در وبسایتهای فروش کالاهای خانگی نشان میدهد برند ایرانی اسنوا از سال ۹۶ تا به امروز جهش قیمت ۶ تا ۱۲برابری را تجربه کرده است. بالاترین نرخ جهش به محصولات گروه سرمایشی، یخچال و فریزر تعلق دارد که تقریبا ۹ برابر گرانتر شده است. کمترین تغییر جهش نیز به محصولات صوتی و تصویری، تلویزیون الایدی تعلق دارد که تقریبا ۳ برابر افزایش یافته است. در بخش برندهای خارجی اما با جهش بیشتری مواجه میشویم.