بامداد هیجدهم مهر با سوگواری مردم تهران در بهشتزهرا برای خداحافظی از بزرگمرد موسیقی و فرهنگ و هنر آغاز شد. مردمی که شجریان را روز گذشته و بعد از طی دورهای طولانی بیماری از دست دادند.
سالن عروجیان بهشت زهرا صبح امروز میزبان هزاران نفر از علاقهمندان استاد شجریان، همچنین اهالی فرهنگ و موسیقی بود که برای بدرقهای کوتاه با استاد خود را به این مکان رسانده بودند.
بر اساس اعلام پیشین قرار بود مراسم اقامه نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان در بهشت زهرا انجام و سپس پیکر وی به مشهد برای تشییع و خاکسپاری منتقل شود؛ اما علاقه مندان به این استاد موسیقی پیش از ساعت ۵ صبح خود را به بهشت زهرا رسانده بودند.
همچنین شماری از شخصیت های فرهنگی و هنری و مقامات از جمله حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدمحمدمجتبی حسینی معاون امور هنری، محمد الهیاری رئیس دفتر موسیقی، حمیدرضا نوربخش مدیر عامل خانه موسیقی و از شاگردان استاد شجریان، حسین علیزاده موسیقیدان مطرح، داود گنجهای کمانچه نواز مشهور نیز در این مراسم حضور داشتند و اعضای خانواده استاد شجریان از جمله همایون شجریان فرزند وی و خواننده نیز مردم را در این مراسم همراهی کردند.
شجریان تخت جمشید و دماوند ایران است
سیدعباس سجادی شاعر، ترانهسرا و مجری، اجرای این مراسم را برعهده داشت و ابتدا حسین علیزاده را برای سخنرانی به پشت بلندگو خواند.
وی گفت: احساس غرور می کنم که وقتی یک استاد موسیقی را تشییع می کنند تمام شهر مراقب هستند که اتفاقی نیفتد و استاد شجریان نشان داد قدرتی دارد که وقتی نیست از وجودش مراقبت میکنند.
داریوش پیرنیاکان موسیقیدان نیز با اشاره به اینکه نمی تواند صحبت کند، گفت: شجریان تخت جمشید و دماوند ایران است و همیشه هست و بود و کسانیکه می خواستند او را حذف کنند به راه باطل بودند. اگر وضعیت شیوع کرونا نبود الان همه مردم تهران اینجا بودند. همیشه آرزویم این بوده که وقتی می میرم شجریان بر من نماز بخواند اما اینگونه نشد.
عزت دست وزیر و رئیس جمهور و ... نیست
استاد داود گنجهای از دیگر اساتید موسیقی کشورمان نیز در این مراسم اظهار داشت: امروز خوشحالم که در چهلمین روز شهادت بزرگمرد تاریخ امام حسین (ع) شجریان دار فانی را وداع گفت اما شجریان را هرکسی بر اساس سلیقه خود تفسیر می کند و امیدوارم با رفتن شجریان عدالت دوباره نهادینه شود.
وی خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: باید به موسیقی ایران احترام گذاشت. عزت دست خداست و دست وزیر ارشاد و رییس جمهور نیست زیرا ما درس عشق خوانده ایم. خانه موسیقی خانه عشق است و هیچ کس چشم دیدن پیشرفت این خانه را ندارد هر کس که دلش با خدا باشد از هیچ کس نمیترسد. شجریان فردی سیاسی بود و در اواخر عمر در عین سیاست همه را به وحدت دعوت می کرد.
در ابتدای این مراسم حسین علیزاده استاد موسیقی ایران نیز در سخنان کوتاهی از خصایص استاد موسیقی ایران برشمرد و نبود وی را نقصانی برای جامعه موسیقی دانست.
همایون شجریان: رفتن پدرم را باور ندارم
همایون شجریان، فرزند استاد محمدرضا شجریان خسرو آواز ایران صبح روز جمعه در بهشت زهرای تهران با عرض تسلیت به ملت ایران و تمام ایرانیان در سراسر جهان به دلیل مرگ پدرش اظهار داشت: رفتن پدر را باور ندارم یا نمی توانم یا نمی خواهم. وقتی در برابر تابوت او می ایستم گویا در مزار مولانا ایستادهام؛ زیرا پدر برای من شبیه مولاناست. اگر بخواهم در یک جمله محمدرضا شجریان را توصیف کنم این است که آدم های بزرگ مثل او به این کره خاکی می آیند تا پیامی را بیاورند و خوش به حال کسانی که این پیام را دریافت می کنند. همانطور که دیشب جلوی بیمارستان جم عرض کردم و در اینستاگرام هم به اطلاع رساندم، پیکر ایشان به مشهد عزیمت داده خواهد شد و در آنجا مراسم تشییع پیکر با رعایت مسائل عمومی بهداشتی انجام می شود.
وی در پایان برای همه آرزوی سلامتی کرد و گفت: امیدوارم این مراسم باعث آسیب کسی نشود و از همه ملت ایران سپاسگزاریم.
وزیر فرهنگ: شجریان نماد ادبیات و موسیقی ایران بود
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز با حضور مراسم تشییع و نماز بر پیکر مرحوم شجریان در بهشت زهرای تهران در جمع خبرنگاران، شجریان را یکی از بزرگان هنر ایران دانست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: مرحوم شجریان جایگاه خاصی در موسیقی ایران داشته و دارد؛ یکی از ویژگی های عمده و مهم ایشان این بود که حلاوت ادبیات را با شیرینی موسیقی ترکیب کرد به طوری که بخش قابل توجهی از ماندگاری ادبیات ایران هم ادبیات کلاسیک و هم معاصر با موسیقی استاد شجریان در جان مردم جای گرفت.مردم از دو گوش صدای شجریان را می شنیدند هم از طریق آوای موسیقی او و هم از طریق حلاوتی که شعر و ادبیات ایران داشت. انتخاب های او و فرصت هایی که ارتباط مردم با پیام ها و نکات محتوایی و حکمت ادبی ایران وجود داشت از طریق آواز و موسیقی او به دل مردم راه می یافت.
مراسم تشییع در مشهد با حضور مردم برگزار می شود
صالحی در پاسخ به پرسشی برای برگزاری آیین تشییع مرحوم شجریان در مشهد مقدس اظهار داشت: قرار است پیکر مرحوم شجریان در کنار مهدی اخوان ثالث در طوس دفن شده و عصر امروز نیز بر اساس پروتکل های بهداشتی ستاد ملی کرونا، تشییع وی در مشهد انجام شود. سعی کرده ایم این مراسم با حضور مردم برگزار شود.
***
آیین تشییع مرحوم شجریان موسیقیدان و خواننده صاحب سبک و صاحب نام ایرانی از دقایق اولیه صبح امروز جمعه در بهشت زهرای تهران با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اهالی فرهنگ و هنر و جمعی از موسیقیدانان برگزار شد و پیکر وی پس از اقامه نماز میت برای آیین تدفین به مشهد مقدس منتقل شد. حجت الاسلام سیدمحمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات نماز میت را بر پیکر خسروی آواز ایران اقامه کرد.
بسیاری از مردم به صورت خودجوش از دقایق اولیه صبح و حوالی ساعت پنج صبح برای شرکت در مراسم تغسیل و اقامه نماز میت بر پیکر مرحوم شجریان خود را به بهشت زهرای تهران رسانده بودند اما به دلیل شیوع ویروس کرونا و جلوگیری از انتشار این ویروس، آیین اقامه نماز میت به صورت محدود با حضور مسئولان فرهنگ و هنر، اهالی موسیقی ایران و خانواده وی در مصلای اصلی بهشت زهرا به امامت حجت الاسلام سیدمحمود دعایی مدیرمسوول روزنامه اطلاعات برگزار شد.
پس از آن اهالی موسیقی ایران با دوست و همراه دیرینه خود وداع کردند و پیکر مرحوم شجریان برای انتقال به مشهد عازم فرودگاه مهرآباد شد.
قرار است پیکر محروم شجریان با تصمیم خانواده وی در جوار مهدی اخوان ثالث از شاعران معاصر ایران و فردوسیه طوس به خاک سپرده شود.
استاد محمدرضا شجریان که برجستهترین هنرمند عرصه آواز و موسیقی سنتی کشور است و از وی با عنوان «خسرو آواز ایران» یاد میشود، پس از تحمل دوره طولانی بیماری عصر دیروز، پنجشنبه در بیمارستان جم تهران درگذشت.
استاد آخرین بار در ۱۴ مهر ۹۹ با کاهش فشار خون و عفونت شدید در ناحیه بدن و کیسه صفرا به بیمارستان منتقل شده و پساز بستری شدن در بخش ICU به کما رفته بود.
خواننده پیشکسوت ایرانی در سن ۸۰ سالگی بر اثر بیماری دار فانی را وداع گفت؛ او سالها از بیماری ریه رنج میبرد و طی روزهای اخیر به دلیل مشکلات ریوی و تنفسی ناپایدار، افت فشار خون و افت سطح هوشیاری در بخش مراقبت های ویژه بستری شده بود.
محمدرضا شجریان حلقهای از زنجیره گرانسنگ استادان موسیقی و آواز اصیل و سنتی بود که نامش در کنار اساتیدینظیر عبدالله دوامی، اسماعیل مهرتاش و حسین طاهرزاده در تاریخ موسیقی ایران قرار گرفت؛ نامی که تا سالها ظهور جانشینی برای او غیرممکن به نظر میرسد.
وی (زادهٔ اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد) موسیقیدان، آهنگساز، خواننده و خوشنویس ایران زمین و نامزد ۲ جایزه گرمی بود که توسط سایت انجمن آسیا بهعنوان پرآوازهترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی معرفی شد. همچنین روزنامهٔ ونکوورسان او را یکی از مهمترین هنرمندان موسیقی در سال ۲۰۱۰ و یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده بود.
شجریان در طول فعالیت هنری خود موفق به تولید حدود ۶۰ آلبوم موسیقی، خوانندگی در تیتراژ فیلمهایی چون دلشدگان، ابجد و زمستان، و اجرای بیش از دهها کنسرت داخلی و بین المللی شده است.
خداحافظ؛ ای آبیِ روشنِ عشق…
خداحافظ؛ ای عطرِ شعرِ شبانه
خداحافظ؛ ای همنشینِ همیشه…
خداحافظ؛ ای داغِ بر دل نشست
تو تنها نمی مانی؛ ای مانده بی من…
همیشه زنده. برای ایندگان .
روحش شاد
این مرحوم را کسی نگفته معصوم بودن
نبودش سخته
ولی
یادگارش امید میده به مردم
البته کثرت هوادار در نظر مردم عزت محسوب می شود
با ابر گیسوانش در باد
باز آن سرود سرخ اناالحق
ورد زبان اوست
تو در نماز عشق چه خواندی ؟
که سالهاست
بالای دار رفتی و این شحنه های پیر
از مرده ات هنوز
پرهیز می کنند
نام تو را به رمز
رندان سینه چاک نشابور
در لحظه های مستی
مستی و راستی
آهسته زیر لب
تکرار می کنند
وقتی تو
روی چوبه ی دارت
خموش و مات
بودی
ما
انبوه کرکسان تماشا
با شحنه های مامور
مأمورهای معذور
همسان و همسکوت ماندیم
خاکستر تو را
باد سحرگهان
هر جا که برد
مردی ز خاک رویید
در کوچه باغ های نشابور
مستان نیم شب به ترنم
آوازهای سرخ تو را باز
ترجیع وار زمزمه کردند
نامت هنوز ورد زبان هاست
اما زهی خیال باطل استاد کجا وشماها کجا
موقع مرگ شما حتا بعضی از افراد خانواده تان در مراسم شرکت نمی کنند چه رسد به مردم
.....
انسان باش خودت رو به ساندیس نفروش
اما عزت وشرفم رو به پول نمیفروشم،ومیفهمم امثال استاد چه در دل دارند،میفهمم معنی سکوت ریس جمهورم را،میفهمم
شاید باور نکنی ماهواره هم ندارم اما بانگاه کردن به همین صدا وسیما همه چیز رو میفهمم،چون کور و کر نیستم،و جیره خوار کسی هم نیستم
فدای تو
البته فوت ایشان بهانه خوبی به دست اصلاح طلبان داد تا صدا و سیما رو بکوبند.