پیشگیری از مرگ و میر سالمندان مبتلا به کووید-۱۹ با کمک یک داروی آرتروز
یافته‌های یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که ممکن است نوعی داروی آرتروز بتواند خطر مرگ و میر را در افراد مسن مبتلا به کووید-۱۹ کاهش دهد.
به گزارش وبسایت رسمی کالج سلطنتی لندن، یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران به سرپرستی "کالج سلطنتی لندن"(Imperial College London) و "موسسه کارولینسکا"(Karolinska Institutet) سوئد، ۸۳ بیمار با میانگین سنی ۸۱ سال را که به نشانه‌های متوسط تا شدید کووید-۱۹ مبتلا بودند، مورد بررسی قرار دادند و دارویی موسوم به "باریسیتینیب"(Baricitinib) را برای آنها تجویز کردند. این دارو معمولا برای درمان آرتروز استفاده می‌شود و پژوهشگران کالج سلطنتی لندن برای نخستین بار آن را با کمک هوش مصنوعی، به عنوان دارویی معرفی کردند که اثر ضد ویروسی و ضد التهابی دارد.
این بیماران، از چندین بیمارستان در سراسر اسپانیا و ایتالیا انتخاب شده بودند و خطر مرگ و میر در آنها نسبت به بیمارانی که باریسیتینیب را دریافت نکرده بودند، ۷۱ درصد کمتر بود. پژوهشگران دریافتند که تعداد بیمارانی که از دنیا رفتند و یا به ونتیلاتور نیاز داشتند، در اعضای این گروه تنها ۱۷ درصد بود؛ در حالی که این آمار در گروهی که دارو را دریافت نکردند، ۳۵ درصد گزارش شد.
پروفسور "جاستین استبینگ"(Justin Stebbing)، از پژوهشگران این پروژه گفت: ما باید در دوره انتظار برای دستیابی به واکسن، برای یافتن درمان‌های موثرتر کووید-۱۹ نیز تلاش کنیم. باریسیتینیب، یکی از نخستین درمان‌های کووید-۱۹ است که از رایانه به کلینیک و آزمایشگاه راه می‌یابد. این دارو نخستین بار در ماه فوریه به کمک یک الگوریتم مبتنی بر هوش مصنوعی شناسایی شد که هزاران دارو را برای ارزیابی عملکرد آنها در برابر ویروس مورد بررسی قرار داده بود.
وی افزود: این پژوهش نشان می‌دهد که باریسیتینیب می‌تواند به بهبود بیمارانی که به نوع متوسط یا شدید کووید-۱۹ مبتلا هستند، کمک کند و سلاح جدیدی در برابر این بیماری باشد. برای بررسی دقیق‌تر این دارو باید آزمایش‌های بالینی در مقیاس بزرگ صورت بگیرند که در حال حاضر برخی از آنها در حال انجام شدن هستند.
پژوهشگران کالج سلطنتی لندن و موسسه کارولینسکا در این پروژه، اندام انسانی را در ابعاد کوچک و در آزمایشگاه پرورش دادند تا اثر باریسیتینیب را در مقابله با کووید-۱۹ به دقت ارزیابی کنند.
یافته‌های این پژوهش نشان داد که باریسیتینیب می‌تواند به دو صورت به بیمار کمک کند؛ کاهش آسیبی که به خاطر التهاب به اندام وارد شده و جلوگیری از ورود ویروس به سلول‌های انسان.
بدن با ورود کروناویروس، انواع متفاوتی از مولکول‌های التهابی را آزاد می‌کند که "کموکین"(chemokine) و "سیتوکین"(cytokine) نام دارند. این مولکول‌ها به سیستم ایمنی اطلاع می‌دهند که بدن مورد حمله قرار گرفته است.
هنگامی که بدن به کووید-۱۹ مبتلا می‌شود، کموکین‌ها و سیتوکین‌های معمول از جمله "اینترلوکین‌ها"(interleukins) و "اینترفرون‌ها"(interferons) موجب می‌شوند که این سیستم هشدار دهنده از کنترل خارج شود و "طوفان سیتوکین"(cytokine storm) را پدید آورد.
طوفان سیتوکین نه تنها آسیب قابل توجهی به اندام‌های بدن می‌رساند، بلکه به ویروس کمک می‌کند تا به درون سلول‌ها راه یابد. این پژوهش نشان می‌دهد که اینترفرون می‌تواند تعداد گیرنده‌های ویروس را افزایش دهد و بدین ترتیب، امکان ورود ویروس را به سلول‌های بدن فراهم کند.
پژوهشگران در این بررسی نشان دادند که باریسیتینیب می‌تواند این روند را متوقف کند و میزان نجات از کووید-۱۹ را افزایش دهد. این پژوهش همچنین نشان داد که کووید-۱۹ می‌تواند فعالیت ژن‌های مرتبط با پلاکت را افزایش دهد که به چسبندگی خون و لخته شدن آن منجر می‌شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که باریسیتینیب می‌تواند فعالیت این ژن‌ها را کاهش دهد.
پروفسور "وکر لاوسکه"(Volker Lauschke)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این پژوهش، نتایجی را که پیشتر هوش مصنوعی ارائه داده بود، تایید می‌کند. یکی از بیماران این بررسی که ۸۷ سال داشت و در ایتالیا بستری بود، بهبودی سریعی را پس از مصرف باریسیتینیب نشان داد؛ در حالی که همسر و پسر او که این دارو را دریافت نکرده بودند، از دنیا رفتند. این نتایج نشان می‌دهند که ممکن است این دارو بتواند از ما در سطح سلولی محافظت کند. ما با کمک این نتایج می‌توانیم بفهمیم که چرا برخی از داروها کارآمد و برخی ناکارآمد هستند و بدین ترتیب، درمان‌های دیگری برای مقابله با کووید-۱۹ کشف کنیم.
این پژوهش، در مجله "Science Advances" به چاپ رسید.
