انتقاد تند وزیر بهداشت به روند تحقیقات نظام سلامت

دکتر سعید نمکی، در جلسه ستاد دانشگاهی کووید۱۹ در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در تالار رویش این دانشگاه برگزار شد، اظهار کرد: هنوز تحقیقات ما در کشور مساله محور و جامعه محور نیست.

وی افزود: چقدر در مورد مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت به عنوان یک کار بین بخشی کار کرده ایم؟ چقدر پا به عرصه های پر مشکل نظام سلامت گذاشته ایم؟ بخش پژوهش در مورد طرح تحول نظام سلامت چقدر کار کرد؟ چقدر به نقصان ها یا فقدان های طرح تحول نظام سلامت، پاسخ داد؟ چقدر فایده و اثر این طرح را بررسی کردیم و به وزیر سابق یا بعدی گفتیم اثربخشی این طرح چیست؟ یا چقدر در مورد سلامت روان، پژوهش کرده ایم؟ چقدر در مورد بیماری های مشترک بین انسان و دام و یا مسائل محلی پژوهش کاربردی کرده ایم؟ در شرق اصفهان بیماری سالک یکی از مسائل اصلی است چقدر در این زمینه پژوهش انجام داده و اولویت های مقابله با آن مشخص شده است؟

وزیر بهداشت تاکید کرد: در تمام دنیا منابع را در بخش تحقیقاتی صرف می کنند که نتیجه آن، راهکاری برای گشودن گره ای از نظام ارائه خدمت باشد. نظام تحقیقاتی دانشگاهی کشور در این راستا چه کرده است؟ کدام مقاله را به وزیر وقت داده که اگر این کار را انجام دهی، نظام ارائه خدمت به سمت و سوی بهتری می رود؟ در مورد کووید۱۹، یک مدل به بنده بدهید که پیش بینی ها درست بوده باشد. حتی یکی از پیش بینی ها هم درست نبوده است. کدام ریاضی دان می تواند برای نظام سلامتی مدل سازی کند که مولفه های موثر بر آن با ۵ درصد تغییر، جابجا می شوند؟

دکتر نمکی افزود: ۹۸ درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می شود که به کار نمی آید. به شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم. نامه بنده به دکتر ملک زاده در روزهای اول شیوع کرونا در کشور را مشاهده کنید که ۱۰ آیتم تعیین شده، اما یکی از آنها تاکنون جواب نداده است. کدام وزیر کم خرد با چنین یافته های شکسته ای می تواند بخش سلامت کشور را اداره کند؟ اصلا نباید بر یافته هایی که بر حسب یک تخمین به وزیر داده می شود، کار و اعتماد کرد. این تخمین ها تاکنون درست نبوده و ۱۰ مدل اپیدمیولوژیک به من دادند که هیچ کدام صحیح نبوده و برای هیچ اقدامی مناسب نبود.

وی گفت: برخی افراد و محققانی که برای من از سارس گزارش آورده بودند، روزهای اول پیش بینی کردند که ما از اردیبهشت خیالمان راحت می شود و رفتار ویروس مثل اجدادش سارس است و با گرما، کار آن تمام می شود. به آنها گفتم اصلا این حرف ها را قبول ندارم. همیشه در اتاقم به روی دانشمندان باز است، چون معتقدم دولتمردی می تواند خردامندانه عمل کند که راه و در را به روی دانشمندان باز کند. به اپیدمیولوژیستی که خودش را سرگروه می دانست و آمد توضیح داد که کرونا در فصل گرونا تمام می شود، اول خندیدم و بعد گفتم که انشاءالله که پیش بینی های شما و تیم تان درست باشد، اما من باید برای اداره کشور، بدبینانه ترین شیوه را انتخاب کنم که در باتلاق بیماری گرفتار نشوم و گفتم آنچه از ویروس می بینم با اجدادش متفاوت است و ماهیت کووید۱۹ با اجدادش یکی نیست و تابستانی بدتر از بهار را می بینم.

وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: تحقیقات یک کشور که از منابع عمومی آن استفاده می کند، باید بتواند ارائه طریقی برای باز کردن گرهی از نظام خدمت کند وگرنه این روال تحقیقات در کشور، به معنای دور ریختن منابع است. در مورد گسترش شرکت های دانش بنیان در زمان ما، بیشترین اقدامات انجام شد.

وی ادامه داد: با ممنوع کردن واردات محصولاتی که مشابه داخل دارند و گرانتر پول دادن به تولید کننده داخل و تسهیل در امور تولید کنندگان دارو و تجهیزات پزشکی، انقلاب عظیمی رخ داد.

نمکی تاکید کرد: سال گذشته با یک میلیارد دلار ارز کمتر، سیلاب های بهار، ارائه خدمات به سه و نیم میلیون زائر اربعین حسینی و مسائل بهداشتی اغتشاشات، آنفلوآنزای H۱N۱ و کرونا را مدیریت کردیم، چراکه اجازه ندادیم تولید داخلی، لگد مال واردات شود و این فرمایش مقام معظم رهبری را به عنوان اصلی ترین استراتژی مد نظر قرار دادم و این باعث شد که ۲۵ درصد واردات کاهش و ۳۰ درصد تولید داخلی افزایش یابد.

وی یادآور شد: در عرض ۶۰ روز توانستیم از یک وارد کننده و مصرف کننده ماسک، لوازم حفاظت فردی و تجهیزات مورد نیاز برای بیماران کرونا، تبدیل به یک تولید کننده قوی در عرصه ماسک و ونتیلاتور و داروهای فاویپروایر و رمدسیویر و بعد صادر کننده شویم.

خواهید دید در ساخت واکسن کرونا چه معرکه‌ای خواهیم کرد

وزیر بهداشت گفت: در ساخت واکسن نیز ما یکی از طلایی ترین ایام این سرزمین را رقم می زنیم. یک غرور ملی وصف ناپذیر خواهیم داشت و می بینید که ما در عرصه تولید واکسن با لطف خدا و تلاش جوانان ایرانی، چه معرکه ای خلق خواهیم کرد.

نمکی تصریح کرد: بنده به عنوان فردی عملگرا، برای تحقیق و پژوهشی که برای کشور سودمندی نداشته باشد، قدمی بر نمی دارم، اما نباید تصور کرد که اگر در مقاله ای گفتمانی در مورد دارو، تغییر روش و ... وجود داشت که به درد فردا و آینده کشور می خورد آن را باید کنار گذاشت. چین و کره جنوبی خیلی بیشتر از ما برای تحقیقات و پژوهش هزینه می کنند، اما بخش خصوصی مقتدر هم در کنار تحقیقاتشان وجود دارد که گرنت می آورد و از آن، محصول می خواهد، بنابراین از جامعه تحقیقاتی و محققان کشور انتظار دارم که تحولی بنیادین در نگاهشان به پژوهش داشته باشند.

وی یادآور شد: متاسفانه برخی اساتید برای اینکه نامشان در مقالات چاپ شود و یا اول قرار بگیرد، بحث می کنند. بنده یک معلم دانشگاه هستم که سابقه معاون وزیر، رییس دانشگاه و دیگر سوابق اجرایی را داشته ام، اما فقط در مقالاتی که خودم کار کرده ام نامی از بنده وجود دارد و در مقالات دانشجویان به عنوان استاد راهنما، این اجازه را نمی دهم.

طبق اعلام وبدا، نمکی عنوان کرد: معتقدم تحقیقات کاربردی در حوزه سلامت در کشور نداریم و اما تا زمانی که تحقیقات کشور، مقاله محور باشد و ارتقای اساتید، مبتنی بر این مقالات می شود، تحقیقات راهگشای مشکلات کشور نخواهد بود و هیچ وزیر بهداشتی نمی تواند برای آینده کشور از این تحقیقات، بهره ای ببرد.