عوامل استرس‌زای کودکان چیست؟
مریم کاووسی اظهار کرد: بیشتر والدین دنیای کودک را دنیایی پر از شور و نشاط و بدون هرگونه استرس و نگرانی می‌دانند و از آنجا که خودشان از فرزندانشان محافظت و مراقبت کرده و نیازهایشان را تامین می‌کنند، خیلی به عوامل استرس‌زا توجه ندارند.
وی ادامه داد: عوامل گوناگونی مثل محیط خانواده، بیماری یا مرگ یکی‌از افراد خانواده، جدایی پدر و مادر از یکدیگر، ترس از تاریکی و... وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد استرس در کودکان شود.
کاووسی عنوان کرد: استرس در کودکان کم‌سن و سال می‌تواند به‌صورت مکیدن شست، ناخن جویدن، انگشت در بینی کردن، شب ادراری و... باشد اما در کودکان بزرگ‌تر می‌تواند به شکل پرخاشگری، بدزبانی، اذیت کردن دیگران، کابوس دیدن، دروغ گفتن، بی‌نظمی، نداشتن اعتماد به دیگران و... باشد.
این روانشناس با اشاره به اینکه کودکان به‌ویژه خردسالان شاید بدانند که احساس ناراحتی یا خشم و عصبانیت دارند، اما ممکن است ندانند که احساس استرس یا اضطراب چیست، تصریح کرد: با کودکتان صحبت کنید و از او درباره آنچه احساس بد نامیده می‌شود، مثل دل درد یا معده درد سوال کنید و سپس به او کمک کنید تا زمان شروع این احساس را تشخیص دهد و به شما بگوید، آیا این احساس وقتی بوده که معلمش از او درس پرسیده و او بلد نبوده و بچه‌ها به او خندیده‌اند؟ آیا زمانی بوده که مادرش مریض شده است؟ آیا هنگامی بوده که دوستش با او قهر کرده است؟ پس از تشخیص این احساسات بد باید به فرزندتان کمک کرده و او را نیز راهنمایی کنید تا استرس و نگرانی‌اش را مهار کند.
وی ادامه داد: ممکن است این کار در ابتدا برای او سخت باشد، اما به مرور زمان آسان‌تر خواهد شد، فقط سعی کنید با شناختن استرس کودکتان به او کمک کرده و از او حمایت و محافظت کنید، وقتی او بتواند به شما تکیه کند و بداند که مورد حمایت شما قرار خواهد گرفت، قطعا احساس شادی خواهد کرد.
کاووسی با اشاره به اینکه برنامه‌های تلویزیون چه خوب و چه بد در روح و روان کودک تأثیر می‌گذارد، افزود: والدین نباید فرزندشان را آزاد بگذارند تا همه برنامه‌های تلویزیون را ببیند، اگرچه بعضی از برنامه‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شود مفید و آموزنده‌اند، اما بعضی از برنامه‌ها استرس‌زا هستند، پس دیدن برنامه‌هایی که باعث به‌وجود آمدن رفتارهای خشونت‌آمیز یا بدخُلقی و گستاخی در وجود کودکان و همچنین باعث ایجاد حملات عصبی در احساسات او می‌شود، درست نیست.
این روانشناس با اشاره به اینکه یکی‌از مهم‌ترین دلایل استرس و نگرانی برای هر فردی چه بزرگسال و چه خردسال این است که آنها روی زندگی خودشان تسلط نداشته باشند، افزود: شما به‌عنوان یک پدر و مادر آگاه باید بدانید که با گفتن یک جمله ساده درباره آنچه برای کودکتان اتفاق می‌افتد به او کمک می‌کنید تا بیشتر از همیشه احساس قدرت کند.
وی خطاب به والدبن گفت: لطفاً با دقت به حرف‌های فرزندتان گوش دهید، البته این نکته مهم است که باید فقط شنونده خوبی باشید بدون اظهارنظر یا پند و نصیحت، شما با گوش دادن به حرف‌های فرزندتان این اجازه را به او می‌دهید تا کمی از استرس و نگرانی‌اش را با شما شریک شود و به او کمک می‌کند کم‌کم استرس و نگرانی خود را کنترل و از بین ببرد.
کاووسی تأکید کرد: با گوش کردن به صحبت‌های کودکان می‌توانیم منابع ایجاد استرس در فرزندان را نیز کشف کرده و سپس به او کمک کنیم.
این روانشناس با اشاره به اینکه اگر می‌خواهید فرزندتان دچار استرس نشود، باید تمام سعی و تلاش خودتان را بکنید تا خانه‌ای امن و آرام و نیز پُرمهر داشته باشید، عنوان کرد: منظور از احساس آرامش در محیط خانه این است که کودک بفهمد که پدر و مادرش حامی او هستند و هیچ‌گاه نمی‌گذارند آسیبی به او برسد و اگر کودک در محیط خانه احساس آرامش نکند و همچنین متوجه شود که دارد محبت والدینش را از دست می‌دهد کم‌کم اعتماد به نفسش پایین آمده و دچار استرس و نگرانی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه روابط دوستانه و صمیمی بین افراد خانواده بسیار مهم است، افزود: وقتی ارتباط میان پدر و مادر دوستانه نباشد یا مدام با یکدیگر جر و بحث کنند، این ناآرامی و روابط غیردوستانه در خانواده باعث می‌شود کودک به لحاظ روحی آسیب‌دیده و دچار استرس و نگرانی شود.
کاووسی تأکید کرد: وظیفه والدین است که خوب ببینند، به دقت گوش دهند و سپس فرزندانشان را راهنمایی کنند تا بتوانند روی احساساتشان کار و آنها را کنترل کنند.
