مطالعه اخیر محققان "دانشکده پزشکی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا" آمریکا نشان داده که نوع خاصی از گلبولهای سفید میتوانند سبب مرگ بافتهای سرطانی مغز شوند. این خبر خوبی است اما خبر بد این است که تعداد زیادی از این مرگهای بافتی با نرخ/شانس پایین زنده ماندن بیماران مبتلا به گلیوبلاستومای تهاجمی مرتبط هستند.
گلیوبلاستوم یا گلیوبلاستوما شایع ترین تومور بدخیم اولیه سیستم عصبی مرکزی است که در نخاع یا مغز بروز میکند. منشأ تومور از سلولهای آستروسیت (نوعی یاخته گلیال) است.
در این مطالعه، دانشمندان علل این مرگ بافتی را که "نکروز" نامیده میشود، بررسی کردند. بافتمردگی یا نکروز (Necrosis) مجموعهای از سلولها و بافتهای مرده در یک نقطه از بدن است.
شناخته شده است که کمبود اکسیژن به دلیل خون رسانی ضعیف حاصل از رشد سریع تومور ممکن است باعث نکروز شود اما دانشمندان در این مطالعه فرآیندهای مولکولی را که باعث مرگ این بافت میشود، بررسی کردند.
"وی لی"(Wei Li) استادیار متخصص اطفال و بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی گفت: بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما با درجات بالاتر نکروز شانس کمی برای زنده ماندن دارند. ما امیدواریم که بینش به دست آمده در مورد فرایندهایی که منجر به مرگ این بافت میشود بتواند به ما در ایجاد روشهای درمانی جدید برای بهبود نتایج درمان این بیماران کمک کند.
دانشمندان کشف کردند فروپتوسیس(ferroptosis) که نوع خاصی از مرگ سلولی تنظیم شده است سبب مرگ بافت میشود. آنها نمونههای بافت تومور به دست آمده از مدلهای حیوانی مبتلا به گلیوبلاستوما را زیر میکروسکوپ بررسی کردند و دریافتند که "نوتروفیلها"(نوعی گلبول سفید) در همان مناطق که سلولهای تومور مرده بودند، وجود داشتهاند.
برای مشخص کردن اینکه آیا این سلولها برای فرایند مرگ بافت ضروری هستند یا خیر، محققان از تعداد نوتروفیلها در مدلهای حیوانی کاستند و سپس میزان نکروز در آن مدلهای سرطانی کاهش یافت. آنها همچنین این گلبولهای سفید را جدا کرده و آنها را در آزمایشگاه علیه سلولهای سرطانی آزمایش کردند و دریافتند که وجود نوتروفیل، سلولهای سرطانی را از تکثیر باز میدارد.
لی گفت: ما با ارزیابی دادههای بیمار مبتلا به گلیوبلاستوما تئوری خود را در مورد نقش نوتروفیلها در نکروز تأیید کردیم. تعداد زیاد نوتروفیلها و وجود سیگنالهای ژنتیکی فروپتوسیس با شواهد آسیب شناختی نکروز مرتبط بود و میزان شانس بقای پایین بیماران را پیش بینی میکرد.
دانشمندان برای دریافت ایده بهتر در مورد اینکه چرا مرگ بافتی برای پیشرفت تومور مفید است، مجموعه دادههای بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما را مطالعه کردند و دریافتند که سلولهای مرده، سیگنالهای مولکولی ترشح میکنند که ممکن است به رشد سلولهای تومور کمک کند.
در مطالعات آینده، دانشمندان امیدوارند که بتوانند از ابتدا نحوه رسیدن گلبولهای سفید که باعث مرگ بافت در تومور میشوند را مشخص کنند.
لی گفت: آسیب بافتی ناشی از رشد تومور ممکن است باعث رسیدن نوتروفیلها شود، اما مطالعات بیشتری لازم است. برای درک بهتر اینکه چگونه نکروز رشد سرطان را افزایش میدهد، تحقیقات بیشتری لازم است.