مقارنه مشتری و زحل امشب ساعت ۲۰:۳۰ به وقت ایران
پس از غروب آفتاب امروز ۲۱ دسامبر سال ۲۰۲۰(اول دی ۱۳۹۹) در ساعت ۱۷:۰۰ به وقت گرینویچ(۲۰:۳۰ به وقت ایران)، سیاره‌های مشتری و زحل در آسمان شب برای اولین بار پس از ۸۰۰ سال در شب هنگام، نزدیک‌تر از همیشه به یکدیگر ظاهر می‌شوند و در واقع در اصطلاح نجومی یک "مقارنه" رخ می‌دهد.
مقارنه یا همدمی در ستاره‌شناسی به هم‌راستا قرار گرفتن دو یا چند جرم سماوی با همدیگر از منظر زمین می‌گویند، به گونه‌ای که در آسمان در کنار هم دیده شوند. مقارنه یک موقعیت است که در ستاره‌شناسی آماتوری و ستاره‌بینی استفاده می‌شود و به نزدیکی ظاهری چند سیاره و ماه یا با هم اشاره دارد.
طبق گفته ناسا، نزدیک به ۴۰۰ سال از مقارنه این دو سیاره در آسمان می‌گذرد، اما تقریباً ۸۰۰ سال از مقارنه زحل و مشتری در آسمان شب گذشته است.
امشب سیاره‌های مشتری و زحل در پدیده‌ای که آخرین بار در قرون وسطی رخ داده است، از دید ناظران زمینی در فاصله بسیار نزدیک به یکدیگر قرار خواهند گرفت و در واقع یک مقارنه سیاره‌ای شکل خواهد گرفت.
ساعاتی دیگر این لحظه فرا می‌رسد و می‌توان این پیوند خارق العاده و نادر میان مشتری و زحل را شاهد بود.
"پاتریک هارتیگان" ستاره شناس دانشگاه "رایس" می‌گوید: هم ترازی بین این دو سیاره نسبتاً نادر است و تقریبا هر ۲۰ سال یک بار اتفاق می‌افتد، اما این مقارنه به دلیل بسیار نزدیک بودن این سیارات به یکدیگر، بسیار نادر است، چرا که این پدیده بار قبل در شامگاه ۴ مارس سال ۱۲۲۶ میلادی رخ داده است.
مشتری و زحل از شروع تابستان از دید آسمان زمین آغاز به نزدیک شدن به یکدیگر کرده‌اند و در حال حاضر فاصله آنها به اندازه یک پنجم قطر ماه کامل در آسمان شب زمین رسیده است. البته این به معنای آن نیست که این دو سیاره واقعا تا این میزان به هم نزدیک شوند، بلکه از دید ما ناظران زمینی اینگونه به نظر می‌رسند.
اکنون خط دید هر دو سیاره در پدیده ای که به نام "مقارنه بزرگ" شناخته می‌شود، آن قدر نزدیک به هم قرار گرفته است که احتمالاً قادر به تشخیص آنها به عنوان اجرام جداگانه نیستیم.
اگرچه بهترین شرایط رصد این پدیده در نزدیکی خط استوا است، اما این رویداد در صورت صاف بودن هوا در هر کجای کره زمین قابل مشاهده خواهد بود.
به گفته گاردین، برای بهترین مشاهده این پدیده باید جایی را با افق صاف به سمت جنوب غربی پیدا کرد و به دنبال درخشان ترین چیزی بود که می توان دید. آن جرم درخشان همان مشتری و زحل ادغام شده در هم است.
گاردین نوشته است: همانطور که در تصویر مشخص شده است، این مقارنه امشب ساعت ۱۷:۰۰ به وقت گرینویچ از جنوب غربی لندن قابل مشاهده خواهد بود.
همانطور که گفته شد، آخرین باری که این سیارات از نقطه دید ما روی زمین تا این اندازه به هم نزدیک شده اند ۴۰۰ سال پیش در ۱۶ ژوئیه ۱۶۲۳ میلادی بوده است، اما مقارنه قابل مشاهده آنها در شامگاه به ۸۰۰ سال پیش در تاریخ ۴ مارس سال ۱۲۲۶ میلادی بازمی گردد.
البته این دو سیاره واقعاً اینچنین که از دید ما به نظر می رسد به هم نزدیک نیستند. سیاره مشتری در حال حاضر ۸۸۶ هزار ۴۴۰ کیلومتر از زمین فاصله دارد و زحل نیز ۷۳۳ هزار و ۲۰۵ کیلومتر دیگر فراتر از آن است و اکنون آنها در یک راستا قرار گرفته اند و این تصور را به ما می دهند که در حال ادغام شدن در یکدیگر هستند.
این مقارنه از اغلب نقاط کره زمین قابل مشاهده است.
لازم به ذکر است که مقارنه بعدی مشتری و زحل در آسمان شب در تاریخ ۱۵ مارس ۲۰۸۰ رخ خواهد داد و پس از آن، این مقارنه دیگر تا حدود سال ۲۴۰۰ رخ نخواهد داد.
