ناصر ریاحی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: در حال حاضر تنها دو واکسن شرکتهای فایزر – بیون تک و مدرنا که هر دو با محوریت شرکتهای آمریکایی نهایی شدهاند، تاییدات لازم بین المللی را دریافت کردهاند و در برخی کشورها فرایند واکسیناسیون با استفاده از آنها آغاز شده است. این دو واکسن هردو برای نگهداری و حمل و نقل و البته در تولید محدودیتهایی دارند.
به گفته وی، با توجه به اینکه دمای نگهداری این واکسنها باید بسیار پایین باشد، امکانات مورد نیاز برای زنجیره تامین آنها در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد و با توجه به محدودیتهایی که در خط تولید وجود دارد نمیتوان انتظار داشت که در کوتاه مدت، کشورهای مختلف از آن استفاده کنند. در ایران نیز با توجه به همین دشواریها، امکان استفاده گسترده از آنها وجود ندارد.
رئیس انجمن واردکنندگان دارو با بیان اینکه کار بر روی چند واکسن بسیار امیدوارکننده در دیگر شرکتهای جهان ادامه دارد، گفت: واکسن چینی که استفاده از آن در چند کشور حاشیه خلیج فارس آغاز شده، تاییدیه بین المللی ندارد اما این شرکت چینی با استفاده از آزمایشهای گسترده خود در چند کشور مختلف، توانسته ایمنی حدودا ۷۰ درصدی را به وجود آورد. کشورهایی که از این واکسن استفاده میکنند در فرایند آزمایشهای انسانی مشارکت داشتند اما در ایران مجوز چنین آزمایشهایی صادر نشد.
ریاحی ادامه داد: وزارت بهداشت و هیئت امنای ارزی با همکاری بانک مرکزی، از چند محور موضوع واردات واکسن را دنبال میکنند و بخش خصوصی نیز در جریان جلسات مختلف پیشنهادهای خود را برای واردات واکسن ارائه کرده است. آنچه که باید مردم در جریان آن باشند این است که نگرانی در حوزه واردات وجود ندارد و با تایید واکسنهای جدید از سوی نهادهای بین المللی، میتوان انتظار داشت که در آینده نزدیک واکسن به ایران برسد.
وی با اشاره به نزدیک شدن چند واکسن به مراحل پایانی کار خود، تاکید کرد: واکسنهایی که تاییدات بین المللی ندارند و صرفا بر اساس آزمایشهای خود در کشورهایی مانند روسیه و چین نهایی شدهاند، نیاز به گذر زمان و دریافت تاییدات لازم دارند و دلیلی بر ریسک وجود ندارد. جز آنها هم چند واکسن دیگر که دشواریهای نگهداری و انتقال مانند واکسن فایزر و مدرنا را ندارند به مراحل پایانی کار خود نزدیک میشوند.
عضو اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: واکسن شرکت جانسون در آمریکا احتمالا ظرف هفتههای آینده تاییدات لازم را میگیرد. این واکسن نیاز به دمای پایین ندارد و حتی صحبت از این وجود دارد که با مصرف یک دوز ایمنی لازم را ایجاد میکند. در کنار آن واکسن آکسفورد و چند واکسن دیگر نیز در مراحل پایانی قرار دارند که امکان نقل و انتقال و تزریق آنها راحتتر است و استفاده از آنها در ایران امکان پذیر خواهد بود.
سهمیه ایران در کواکس
ریاحی با اشاره به سهمیه ایران در طرح جهانی واکسیناسیون سازمان بهداشت جهانی(کواکس)، بیان کرد: کواکس برای کشورهای مختلف جهان، سهمیهای برای ۱۰ درصد از جمعیتشان تعیین کرده که قرار است که کادر درمان، گروههای مسن و افراد با بیماریهای زمینهای اختصاص پیدا کند. سهمیه ایران در این طرح حدود هشت میلیون نفر است که با توجه به نیاز به تزریق دو مرحلهای، احتمالا از این مسیر حدود ۱۶ میلیون دوز واکسن به ایران تعلق میگیرد.
وی ادامه داد: اگر ما همین واکسن را دریافت کنیم و تزریق آن تا ابتدای بهار نهایی شود، بخش مهمی از مرگ و میر کرونا کاهش خواهد یافت زیرا گروههای خطر در برابر این ویروس مقاوم میشوند. از سوی دیگر از راههای دیگر نیز موضوع واردات واکسن در حال پیگیری است که میتواند بخش دیگری از مردم را مقاوم کند و در نهایت واکسن ایرانی نیز که کار ساخت آن در حال پیگیری است احتمالا در ماههای آینده تعیین تکلیف میشود.
همه ایرانیها واکسن نمیخواهند
عضو اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به این سوال که برای قطع زنجیره انتقال ویروس و از بین رفتن خطر کرونا در ایران به چند دوز واکسن نیاز است، توضیح داد: جمعیت ایران، جمعیت جوانی است و این موضوع در فرایند واکسیناسیون به ما کمک خواهد کرد. در بسیاری از کشورهای جهان و در طرحهای پژوهشی اساسا گروههای سنی زیر ۱۸ سال نه مورد آزمایش قرار گرفتهاند و نه بناست واکسینه بشوند، زیرا بیماری در کودکان بسیار نادر و محدود بوده و عملا کرونا برای آنها خطرناک نیست.
ریاحی اضافه کرد: در کنار آن، تا امروز بخشی از جامعه ایران به کرونا مبتلا شده و از آن بهبود یافته و عملا آنتی بادی دارد. هرچند محاسبه دقیق شمار این افراد و وجود آنتی بادی در بدن آنها اهمیت فراوانی دارد اما گروههایی که آنتی بادی دارند، لزوما نیازی به تزریق واکسن نخواهند داشت. از این رو باید این گروه و همچنین گروه کودکان و نوجوانان را از جمعیت کل کشور کنار گذاشت. از سوی دیگر بر اساس براوردهای علمی در صورتی که حدود ۷۰ درصد از جامعه واکسن دریافت کنند، عملا زنجیره شیوع ویروس قطع شده یا بسیار محدود میشود.
وی خاطرنشان کرد: از این رو با توجه به تمام این تحقیقات و براوردها، ما باید یک اولویت بندی همه جانبه داشته باشیم، تا در ابتدا گروههای در خطر، بیماران زمینهای و افرادی که در معرض کرونا قرار دارند، واکسینه شوند، در گام بعدی دیگر گروههای جامعه در فهرست دریافت واکسن قرار بگیرند و در نهایت با تامین تمام نیازها چه با واردات و چه با تولید داخل، زنجیره انتقال کرونا را بشکنیم و کشور را از این خطر عبور دهیم. صرف استفاده از سهمیه کواکس و واکسینه کردن گروههای خطر میتواند آمار مرگ و میر کرونا را به شدت کاهش دهد تا فشار از کادر درمان کمتر شود و در مراحل بعد چرخه حیات ویروس قطع شود. در این حوزه دولت توان خود را به کار بسته و بخش خصوصی نیز آماده است در حوزههای مختلف از تمام ظرفیت خود برای کمک به عبور از کرونا استفاده کند.