مردم بازنده اصلی گران‌فروشی لبنیات
ابتدای آذرماه سالجاری وزارت صمت، ستاد تنظیم بازار اعلام کرد که با توجه به درخواست تشکل‌ها و انجمن‌های مربوطه و وزارت جهاد کشاورزی برای اصلاح نرخ شیرخام و محاسبه سهم اثر نرخ جدید نهادها و سایر هزینه‌های تولید، کمیته مربوطه با مسئولیت سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان تشکیل و قیمت فروش شیر خام (با مشخصات 3.2 درصد چربی و بار میکروبی زیر 100هزار) مبلغ 4500 تومان به ازای هر کیلوگرم درب دامداری تصویب کرد. همچنین در این ستاد مصوب شد که به ازای هر 0.1 درصد افزایش یا کاهش درصد چربی مبلغ 60 تومان متناسب با افزایش و یا کاهش درصد چربی به قیمت مصوب شیر خام اضافه یا کسر شود.
اما صنایع لبنی مدعی هستند دامداران شیر را بالاتر از قیمت مصوب به آن‌ها می‌فروشند. همچنین مبلغی که دامداران برای هر درصد چربی طلب می‌کنند 12 تا 20 تومان بیشتر از دستورالعمل ستاد تنظیم بازار است.
از سوی دیگر دامدارن تاکید می‌کنند نه تنها گران فروشی نمی‌کنند بلکه هم اکنون تولیدات خود را به زیان نیز می‌فروشند.
محمدرضا بنی‌طبا، سخنگوی انجمن صنفی صنایع لبنی ایران با بیان اینکه دامداران هر کیلوگرم شیر را حداقل 500 تومان بالاتر از نرخ مصوب به دامداران می‌فروشند، اظهار کرد: در حال حاضر صنایع لبنی هر کیلوگرم شیرخام کیفی مطابق با مشخصات مصوبه ستاد تنظیم بازار را 5 هزار تومان از دامدار خریداری می کنند. در آذرماه سالجاری که ستاد تنظیم بازار نرخ مصوب جدید شیرخام و چربی آن را 60 تومان اعلام کرد قیمت هر درصد از چربی در بازار به 72 تومان رسید.
به گفته بنی‌طبا؛ در تابستان دامداران نرخ چربی شیر را بالاتر بردند و قیمت مبادله هر درصد چربی شیرخام به حدود 80 تومان رسید.
این در حالی است که حسین نعمتی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران متوسط قیمت خرید هر کیلوگرم شیر از دامداران را کمتر از نرخ مصوب عنوان کرد.
وی گفت: صنایع لبنی هر کیلوگرم شیرخام را از دامداران بسته به کیفیت آن از 4 هزار و 500 تا 4 هزار و 700 تومان خریداری می‌کنند.
نعمتی ادامه داد: البته مواردی که وجود دارد که قیمت خرید به بیش از نرخ مصوب می‌رسد که مربوط به دریافت جایزه برای درصد بیشتر چربی یا پایین بودن بار میکروبی است.
به گفته وی؛ در حال حاضر قیمت تمام شده تولید شیر برای دامداران بیش از نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار است.
نعمتی یادآور شد: قیمت مصوی تنظیم بازار با در نظر گرفتن تامین 100 درصدی نهاده‌های دامی وارداتی با نرخ دولتی است اما در واقعیت هیچگاه این امر محقق نشده است.
وی تاکید کرد: امروز حتی اگر 100 درصد نهاده‌های دامی نیز با نرخ دولتی تامین شود قیمت تمام شده هر کیلوگرم شیر برای دامدار به بیش از 5 هزار تومان می‌رسد.
نعمتی قیمت تمام شده هر کیلوگرم شیر برای دامداران را از 6 هزار و 500 تا 7 هزار تومان عنوان کرد.
بر اساس این گزارش؛ دولت با پرداخت ارز ترجیحی (4200 تومانی) به واردات نهاده‌های دامی یارانه تولید محصولات دامی را به ابتدای زنجیره تولید این محصولات پرداخت می‌کند. اما تجربه نشان داده است به دلیل انحراف و فساد حاکم در ابتدای زنجیره، نه تولیدکننده و نه مصرف کننده از این یارانه بهره‌مند نمی‌شوند. کارشناسان بارها از دولت خواسته‌اند به جای پرداخت یارانه به ابتدای زنجیره تولید، آن را به حلقه آخر این زنجیره به ویژه دهک‌های پایین جامعه پرداخت کند. با این روش علاوه بر ایجاد رقابت در طول زنجیره تولید که نتیجه آن منطقی‌تر شدن قیمت‌ها و کیفی‌تر شدن محصولات است، اقشار کم درآمد نیز دسترسی بیشتری به محصولات دامی پیدا خواهند کرد.
