در طول چند ماه گذشته در استان تهران، خبر دستگیری حفاران غیرمجاز دستکم به اندازه انگشتان یک دست منتشر شده است. البته خبرهایی که یگان حفاظت میراث فرهنگی منتشر کرده، نه تخریبها و آسیبهایی که گاهی در میراث فرهنگی و محوطههای تاریخی رخ میدهد و نه گوشی میشنود و نه چشمی میبیندشان.
اما دستکم میتوان عملکرد یگان حفاظت و تلاش مردم مناطق مختلف استانِ تهران برای چشم و گوش بودن میراثِ تاریخی استانشان را مثبت ارزیابی کرد؛ با ارزیابی آماری که هشت نفر حفار غیرمجاز در رباط کریم دستگیر شدهاند، پنج حفار در فیروزکوه و سه حفار در اسلامشهر که تونلی دهمتری به زیر زمین کشیدهاند.
اکنون نیز ژیلا خدادادی – مدیر اداره میراث فرهنگی ورامین – از دستگیری سه حفار غیرمجاز در روستای حصارقاضی در توابع بخش جوادآباد ورامین و در زمان حفاری خبر میدهد و با اشاره به گزارش مردم روستای «حضار قاضی» مبنی بر رفتوآمد مشکوک سه نفر در منطقه به پرسنل یگان حفاظت میراثفرهنگی اعلام میکند: بر اساس این گزارش و با همکاری پلیس، این افراد دستگیر شدند.
او ادامه میدهد: براساس گزارش اولیه کارشناسان معاونت میراثفرهنگی در محل، سفالهای بهدستآمده از حفاران مربوط به دوره اسلامی گزارش شده، اما باید گزارش دقیق آن پس از تایید نهایی به مراجع قضایی اعلام شود.
پیشتر در هفتم دیماه، رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی رباط کریم اعلام کرد: با گزارش دوستداران میراث فرهنگی و با همکاری پلیس امنیت، یک تیم هشتنفره از حفاران غیرمجاز در منزلی مسکونی در این شهرستان دستگیر شدند که در کنار ادوات حفاری سلاح سرد نیز کشف و ضبط شد که برای تکمیل تحقیقات در اختیار مراجع انتظامی قرار گرفت.
۲۲ مهر نیز رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فیروزکوه از دستگیری پنج حفار غیرمجاز با دستور دادستان و همکاری فرماندهی انتظامی فیروزکوه در شهر ارجمندِ این منطقه خبر داد. همراه این افراد نیز یک دستگاه فلزیاب و تعدادی ادوات حفاری کشف و ضبط شد.
یا در ۲۲ مرداد که رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان اسلامشهر اعلام کرد: با گزارش دوستداران میراث فرهنگی و اشراف اطلاعاتی پلیس امنیت شهرستان سه حفار غیرمجاز در حین حفاری در عمق ۱۰ متری برای دستیابی به آثار تاریخی و فرهنگی در یک منزل مسکونی دستگیر شدند، آنها تنها بر اساس یک خیال واهی برای رسیدن به گنج اقدام به حفاری کرده بودند که توسط نیروهای پلیس دستگیر و برای تکمیل پرونده به مراجع انتظامی و قضایی تحویل داده شدند.
همچنین در ۱۲ مرداد چهار نفر که به حفاری غیرمجاز در روستای وردیج اقدام کرده بودند، دستگیر شدند. با ارائه گزارشهایی به ۱۱۰ که از فعالیت غیرمجاز بیل مکانیکی در روستای وردیج حکایت داشت، مشخص شد حفاریها به شکل مخفیانه در ساعات اولیه بامداد انجام میشود و در نهایت در حوالی ساعت چهار بامداد ۱۲ مرداد مأموران به محل اعزام شده و در حالی که چهار نفر مشغول حفاری در این منطقه بودند، آنها را دستگیر کرده و به مقر انتظامی منتقل کردند. قصد آنها از حفاری کشف دو کوزه پر از سکه طلا بوده است و به همین دلیل تا عمق ۱۰ متری زمین را نیز حفر کرده بودند، اما از کوزه و سکه خبری نشده بود.
از سوی دیگر علاوه بر این آمارها اگر دو قبرکنی را که در قبرستان ابنبابویه و در زمان دفن کردن یک جنازه، به بیش از ۱۰۰ سکه رسیده بودند و یکی سکههای سهم خود را به پلیس تحویل داد و دیگری توسط پلیس دستگیر شد به این آمار اضافه کنیم، تعداد حفاران غیرمجاز در استان تهران و در طول شش ماه گذشته به ۲۵ نفر میرسد.