راه‌های پیشگیری از شدید شدن علائم گوارشی کرونا
براساس پژوهش‌های انجام شده و مشاهدات بالینی، ابتلا به کرونا در افراد مختلف همراه با علائم متفاوت و گسترده‌ایست که تقریبا اکثر اندامهای بدن را در بر می‌گیرد؛ شایع‌ترین علائم بعد از واکنش‌های ریوی و تنفسی، علائم و نشانه‌های گوارشی در بیماران بوده است.
یک کارشناس ارشد تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص گفت: نتایج حاصل از مطالعات جدید منتشر شده در دنیا نشان می دهد که برخی افراد در مراحل اولیه عفونت با ویروس کرونا ممکن است علائمی مانند درد شکم، اسهال، یبوست، تهوع و استفراغ را تجربه کنند.
سیده فروغ سجادی یکشنبه ۲۱ دی در یک کارگاه آموزشی، گفت: به تازگی محققان دانشگاه استنفورد آمریکا در ایالت کالیفرنیا دریافتند که یک سوم از بیماران مورد مطالعه مبتلا به شکل خفیف کووید۱۹، علائم گوارشی بروز داده اند.
او با بیان اینکه در کشور ما نیز، مواردی از علائم گوارشی در بیماران مبتلا به کووید۱۹ مشاهده شده است، افزود: ممکن است برخی بیماران بدون نشان دادن علائم ریوی، تنها با مشکلات شکمی مراجعه کنند و یا برخی علائمی همچون تهوع، استفراغ یا اسهال را قبل از سایر تظاهرات همچون تب یا علائم تنفسی بروز دهند.
این کارشناس تغذیه افزود: وجود اسهال، تهوع یا استفراغ، به این معنا نیست که فردباید مبتلا به کووید-۱۹ باشد. اما در طول این پاندمی به ویژه اگر در منطقه ای باشیم که افراد مبتلا با علائم جدید شناسایی شده اند، باید به این علائم نیز توجه داشت.
سجادی با اشاره به اینکه استفراغ در کودکان مبتلا به کووید۱۹ شایع تر از بزرگسالان است، گفت: رعایت برخی نکات تغذیه ای به کنترل تهوع و استفراغ کمک و از عوارض احتمالی جلوگیری می کند. در نظر داشته باشیم که بیمار باید از نظر اینگونه علائم گوارشی نیز تحت نظر پزشک بوده و بیماری فرد کنترل شود.
راهکارهای کاهش تهوع
این کارشناس تغذیه در خصوص راهکارهای کاهش تهوع در بیماران مبتلا به کرونا با علائم شکمی، گفت: پرهیز از قرارگرفتن در معرض بوی غذا خصوصا غذاهای دارای رایحه‌ی تند، استفاده بیشتر از تنقلات و غذاهای خشک، نشاسته‌ای و پرنمک، اضافه کردن به وعده‌های غذایی و کاهش حجم غذای مصرفی در هر وعده، پرهیز از مصرف حجم زیاد غذا، استشمام بوی پوست لیموترش، مصرف تکه‌های میوه یخ‌زده یا آب میوه رقیق با یخ، می‌تواند بر کاهش تهوع اثرگذار باشد.
کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: بیماران در هنگان مواجهه با حالت تهوع و استفراغ، باید از برخی عادات غذایی، پرهیز کنند.
او خاطرنشان کرد: این قبیل بیماران باید از مصرف غذاهای پرچرب یا سرخ کرده، آب میوه و نوشیدنی‌های خیلی شیرین، غذاهای بسیار معطر، موادغذایی حاوی فیبر بالا، غذاهایی که موجب نفخ می‌شوند و خوراکی و نوشیدنی‌های بسیار گرم، پرهیز داشته باشند.
یبوست
سجادی خاطرنشان کرد: درد شکم در این بیماران ممکن است ناشی از یبوست باشد. اما جدای از علت ایجاد یبوست، می‌توان با تغییراتی اندک در رژیم غذایی، کارکرد دستگاه گوارش را بهبهود بخشید و یبوست را برطرف کرد.
او با بیان اینکه متخصصان هفت توصیه تغذیه‌ای برای درمان یبوست دارند، گفت: مهمترین توصیه تغذیه ای برای پیشگیری و کنترل یبوست، مصرف فیبر به میزان کافی به همراه مقدار زیادی مایعات برای کمک به عملکرد فیبر در تنظیم حرکات دستگاه گوارش است.
سجادی گفت: بسته به سن و جنس، میزان مصرف فیبر متفاوت است، در بزرگسالان باید ۲۵ تا ۳۱ گرم فیبر در روز مصرف و توجه داشت که مصرف مواد فیبردار را باید از میزان کم شروع کرد و به تدریج در برنامه غذایی افزایش داد تا دستگاه گوارش به تغییرات برنامه غذایی عادت کند.
این کارشناس ارشد تغذیه در خصوص منابع غذایی دارای فیبر گفت: غلات کامل که سبوس فراوان دارند مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای، جو دوسر و غلات پرک شده، انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا، نخود و دانه سویا، میوه مانند توت، سیب با پوست، پرتقال و گلابی، کیوی، انجیر، انگور، انواع آلو و زردآلو، سبزی‌ها مانند هویج، بروکلی، نخودفرنگی و سبزی های کلمی، کاهو، سبزی خوردن، اسفناج، برگ چغندر و خشکبار به‌ویژه آلو بخارا، برگه آلو و انجیر خیسانده، دارای فیبرکافی برای بدن است.
مواد غذایی که نباید خورد
سجادی تاکید کرد که نوشیدن آب و مایعات به مقدار کافی، به جلوگیری از کم آبی بدن کمک کرده و آب رسانی به بدن، به سلامت کلی بدن و پیشگیری از یبوست نیز کمک می کند.
کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز، همچنین گفت: در صورت مواجهه با یبوست، بعضی از موادغذایی و نوشیدنی‌ها را نباید مصرف کرد.
سجادی توضیح داد: مصرف آب میوه به دلیل نداشتن فیبر، غذاهای پرچرب مانند فست فود، سرخ کردنی‌ها، چیپس، گوشت قرمز، غلات فراوری شده فاقد سبوس و محصولات تهیه شده از این مواد نظیر نان سفید، غذاهای فرآوری شده نظیر کنسرو، سوسیس، کالباس، پیتزا و ... نباید هنگام مواجهه با یبوست، مصرف شود.
اسهال و راهکارهای درمان آن
او خاطرنشان کرد: برای اکثر افراد، اسهال به معنی افزایش دفعات دفع و یا شل شدن قوام مدفوع بوده و در تعاریف پزشکی، دفعات حرکات روده که منجر به دفع می شود به طور متوسط سه بار در روز است.
سجادی ادامه داد: برخی مواد غذایی سریعتر از دستگاه گوارش عبور کرده و سبب بدتر شدن اسهال می شود. بنابراین در زمان بروز اسهال باید از مصرف این دسته از مواد خودداری کرد.
کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: مبتلایان به اسهال، نباید غذاهای چرب، سرخ کردنی و حاوی چربی بالا و سس، مصرف کنند؛ مصرف شیر و مشتقات شیر نظیر پنیر، کره و بستنی، در طول دوره اسهال باید متوقف شود.
سجادی در عین حال تاکید کرد که ماست، به ویژه ماست پروبیوتیک، جزو مواد غذایی است که متخصصان مصرف آن را هنگام مواجهه با اسهال، توصیه می‌کنند و آن را مفید می‌دانند.
او، خودداری از مصرف قهوه و نوشیدنی‌های کافئین دار، کاکائو و شکلات، هرگونه مواد غذایی شیرین نظیر آبنبات، نوشابه، آدامس و ... را هم به کسانیکه مبتلا به اسهال هستند، توصیه کرد.
زمان مراجعه سریع به پزشک
سجادی همچنین گفت: افرادیکه مبتلا به اسهال و استفراغ هستند، اگر شاهد شدت گرفتن مشکلات گوارشی بودیم باید بدون فوت وقت، به پزشک مراجعه کنند.
کارشناس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: افراد در صورت مواجهه با علائم کم آبی شدید بدن یا دهیدراتاسیون، باید سریعا به مراکز درمانی یا پزشک مراجعه کنند؛ کم آبی شدید معمولا با علائمی نظیر ادرار غلیظ و تیره، ضعف شدید، خشک شدن دهان و زبان، گیجی و منگی و.... بروز می‌کند.
سجادی همچنین تاکید کرد که افراد دارای علائم گوارشی در صورت مواجهه با اسهال خونی، مدفوع سیاه یا درد شدید پهلوها، تب، سرفه و احساس کوتاه شدن نفس‌ها، باید فورا به مراکز درمانی یا پزشک مراجعه کنند.
