روزنامه واشنگتن پست در مطلبی مینویسد: بیش از ۳۰ هزار دروغ و ادعای غلط، حدود ۴۰۰ هزار مرگ و میر ناشی از کرونا، رشد ناسیونالیسم سفید، ممنوعیت فعالیت در رسانههای اجتماعی، دو استیضاح، یک حمله مرگبار به کنگره آمریکا.
چهار سال ریاست جمهوری ترامپ پس از حکومتی که با هرج و مرج مداوم، فساد و رسوایی تعریف شده بود، روز چهارشنبه به پایان میرسد، دورهای که بسیاری از محققان پیشبینی میکنند او را در زمره بدترین روسای جمهور آمریکا قرار دهد.
آنها میگویند که ادعاهای ترامپ در مورد پیروزیهای سیاسی از جمله انتصاب مجموعهای از قضات محافظهکار و گامهای به اصطلاح صلح در خاورمیانه، تحت تأثیر سوءمدیریت او در این پاندمی و حمله بیسابقه او به نتایج انتخابات ایالات متحده قرار خواهد گرفت.
داگلاس برینکلی، مورخ ریاست جمهوری از دانشگاه رایس میگوید: شما هرگز نمیخواهید پایینتر از ویلیام هنری هریسون که فقط یک ماه رئیس جمهور بود، قرار بگیرید. اگر پایینتر از او باشید، به این معنی است که به کشور صدمه زدهاید. اکنون وارد قلمرو جیمز بیوکنن و اندرو جانسون (منفورترین روسای جمهوری آمریکا) میشوید. ترامپ به طور خودکار در آن گروه قرار خواهد گرفت.
با اینکه ترامپ کاخ سفید را ترک میکند و جنجالهای روزمره و جنگ رسانههای اجتماعی که او برانگیخته است، فروکش خواهد کرد، مورخانی که میخواهند میراث او را سبک و سنگین کنند، میگویند این فقط ترامپ نیست که در انعکاس خشن آینه تاریخ مورد بررسی قرار میگیرد، بلکه جامعه آمریکایی و تعهد این ملت به دموکراسی هم مورد بررسی قرار میگیرند.
محققان میگویند، حملات بیوقفه ترامپ به نهادهای مدنی، برانگیختن اختلافات نژادی و اجتماعی، زیر پا گذاشتن هنجارهای سیاسی، انتقاد علیه مطبوعات آزاد و رد کردن متحدان بینالمللی آمریکا پرسشهای عمیقی را درباره ماهیت حکومت آمریکا و استقامت ارزشهایی در ایالات متحده که مدتها به آن افتخار میکرد، ایجاد کرده است.
ماتئو دالک، مورخ سیاسی در دانشگاه جورج واشنگتن میگوید: ترامپ و ترامپیسم موجب دیده شدن آسان این نقصها شد. این واقعیت که ۷۴ میلیون تن میتوانند به کسی رای دهند که یک تئوریسین توطئه و یک دروغگوی همیشگی است و خشونت و "پسران مغرور" و برتری سفید را تشویق میکند، از این نظر، ریاست جمهوری ترامپ برای کسانی که آن را بررسی میکنند، مهم خواهد بود؛ آمریکایی بودن به چه معناست؟ زندگی در جایی که بسیاری از مردم فکر میکردند بزرگترین تجربه جهان در دموکراسی است، آن هم وقتی که معلوم میشود این تجربه بسیار شکننده است، یعنی چه؟!
جوزف کرسپینو، استاد تاریخ در دانشگاه اموری در آتلانتا با اشاره به گزارشهایی درباره احتمال از بین رفتن مدارک در دولت ترامپ میگوید: اطمینانی ندارم که آیا همان اسناد تصمیمگیری و روند بررسی که ما با دیگر روسای جمهور داشتیم در مورد او هم وجود خواهد داشت یا خیر. او یک خواننده یا یادداشتبردار یا یادداشتنویس نیست. این یک چالش خواهد بود.
مورخان میگویند، از بسیار جهات ریاست جمهوری ترامپ به حدی آشفته بود که به سختی میتوان او را در رده دیگر روسای جمهوری آمریکا قرار داد.
با این حال آنها همچنین تأکید کردند که ترامپ از ناکجاآباد نیامده است و ظهور او از پس توطئه دروغین درباره محل تولد باراک اوباما، در تاریخ سیاست نابرابری نژادی حزب جمهوریخواه و افزایش تمایل رهبران آن برای در آغوش گرفتن جناح راست افراطی ریشه دارد.
به همین ترتیب، آنها گفتند که استفاده ترامپ از ابزارهای جدید رسانههای اجتماعی برای گسترش اطلاعات نادرست با تغییر سریع فناوری امکانپذیر شد، اما نوع لفاظی او برای رادیکال کردن پایگاهش به زبان عوامفریبانه آمریکایی آغشته بود.
یک مورخ از دانشگاه نیویورک که روی فاشیسم مطالعه میکند، تاکید دارد ترامپ در بهترین حالت با چهرههای خارجی متمایل به سمت استبداد که تاکتیکهای مشابهی برای اختلافافکنی و هرج و مرج در پیش گرفتند، قابل مقایسه است. به اعتقاد او، منتقدان ترامپ که به تنبلی او که زمان زیادی را صرف گلف و توییت میکند، خرده میگیرند، به یک نکته مهم توجه ندارند. او هم مانند دیگر مستبدان، روی استفاده از ریاست جمهوری برای ثروتمندتر کردن خودش تمرکز دارد و مدام تفرجگاههای خصوصی و زمینهای گلفش را تبلیغ میکند.
مورخان میگویند، دوره تصدی ترامپ عملا با تحولات پر سر و صدای گذشته شناخته میشود؛ زمانی که با جدیت تلاش داشت خطرات پاندمی کرونا را کماهمیت نشان دهد، از نیروهای دولتی برای پاکسازی معترضان ضد نژادپرستی و نابرابری نژادی از پارک مقابل کاخ سفید استفاده کرد، به غلط مدعی پیروزی مقابل جو بایدن شد و به تحریک معترضان و حمله آنها به کنگره کمک کرد که در نتیجه تعدادی کشته شدند.
از نظر لیا رایت-ریگوور، دانشیار تاریخ آمریکا در دانشگاه برندایس، ریاست جمهوری ترامپ یک مطالعه موردی در "پیگیری صرف قدرت و منافع شخصی، به بهای گرفته شدن ۴۰۰ هزار زندگی و هزینه اتحاد آمریکا بوده است." او گفت، چهار سال ریاست ترامپ آنچه را که اقلیتهای نژادی و دیگر آمریکاییهای به حاشیه رانده شده مدتها پیش درک کرده بودند، افشا کرد؛ اینکه دموکراسی این کشور همواره برای بسیاری از شهروندان "وحشیانه، ناقص و استثناگرا" بوده است.