واکنش ظریف به ادعای دیدار روانچی با تیم بایدن؛ امکان ندارد دوباره مذاکره کنیم
«محمدجواد ظریف» پیش از ظهر امروز در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره برجام گفت: اروپایی‌ها کاملا اطلاع دارند در سه سال گذشته کشوری که با رعایت مصالح مردم خود و رعایت مصالح بین‌الملل و با عهدشناسی برجام را حفظ کرده، ایران بوده است.
وی با تاکید بر اینکه اروپایی‌ها حتی در یک اقدام بسیار کوچک به نام اینستکس موفق نبودند، اظهار داشت: آنها نتوانستند منابع مالی برای اینستکس تامین کنند. حتی سخنگوی دبیرکل ملل متحد هم دیروز اعلام کرد که پول ایران در کره جنوبی آماده است و سازمان ملل نتوانسته این پول را به نیویورک منتقل کند تا سهمیه ایران را تحویل بگیرد.
رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه هرچه اروپا و آمریکا بخواهد پشت برخی ادعاها، خودشان را پنهان کنند، تاثیری ندارد، تصریح کرد: در مورد مسائل منطقه‌ای نیز همینطور است. آنکه منطقه ما را به آتش کشیده، سلاح ریخته و منطقه را به انبار باروت تبدیل کرده، آمریکا، فرانسه و اروپا است.
ظریف با اشاره به شکست سیاست فشار حداکثری خاطرنشان کرد: مردم با مقاومت خود فشار را شکست دادند و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران هم آمریکا در مجامع بین‌المللی با پشتوانه حمایت مردم شکست داد. هفته قبل ۱۱۰ کشور علیه آمریکا در صحن مجمع عمومی رای داد و فقط ۱۰ رای به نفع آمریکا رای دادند که این علیرغم تلاش‌های آمریکایی‌ها بود.
وی با بیان اینکه دولت جدید آمریکا از این شرایط باید درس بگیرد، ابراز داشت: آیا دولت جدید آمریکا می‌خواهد آن سیاست، فضاحت و سرفکندگی را در برابر دنیا داشته باشد یا آنکه می‌خواهد روش جدیدی را انتخاب کند. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند ما عجله نداریم ولی به عهد خود پایبند هستیم. اگر تحریم‌ها را برداشته و اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل کنند، ما هم به تعهدات خود کاملا عمل خواهیم کرد.
به دنبال باج گیری نیستیم، باج هم نخواهیم داد
این دیپلمات عالی‌رتبه با بیان اینکه توپ در زمین آنها است، عنوان کرد: قرار نیست دولت جدید آمریکا به کسی باج دهد، فقط قرار است تعهدات خود را امضا کند. ما برای امضا و اجرای تعهدات دیگران به آنها باج نخواهیم داد. به دنبال باج‌گیری از کسی هم نیستیم. آنها تعهداتی دارند، خساراتی به ملت ایران وارد کرده‌اند. ما باید ببینیم که چقدر آنها آمادگی دارند که به تعهدات‌شان عمل کنند.
ظریف در پاسخ به سوالی درباره درباره خبر روزنامه فیگارو مبنی بر انجام مذاکره میان مجید تخت‌روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد با مقامات دولت بایدن یادآور شد: خیلی جالب است که خبرنگار فیگارو چک نکرده است که آقای روانچی در سه هفته گذشته ایران بوده است و روز دوشنبه به تازگی به نیویورک بازگشته است. آنهایی هم تازه برمی‌گردند یک هفته‌ای در قرنطینه هستند بنابراین بی‌حساب صحبت کرده است.
وی درباره اظهارات روز گذشته آنتونی بلینکن مبنی بر اینکه آمریکا به دنبال یک توافق مستحکم با ایران است که شامل مباحث موشکی و منطقه‌ای می‌شود، بیان کرد: ما یک توافق مستحکم داریم که شورای امنیت سازمان ملل متحد در قطعنامه‌ای که آمریکا هم بانی آن بود به اتفاق آرا به آن رای داد. نکاتی که در این توافق است یا نیست، با توافق انجام شده است.
مشکل منطقه از ایران نیست، بلکه از اروپا و آمریکا است
وزیر امور خارجه با بیان اینکه موضوع زمان‌بندی‌ها در توافق یکی از طولانی‌ترین موضوعات مذاکره بوده است و امکان ندارد در مورد آن دوباره مذاکره شود، گفت: آمریکایی‌ها ایده‌ای را که همیشه درباره آن داشتند آنچه مال من است، مال خودم است ولی آنچه مال توست، می‌توانیم درباره آن مذاکره کنیم، باید کنار بگذارند. اگر این ایده در مورد دیگران تاثیر داشته، در مورد ایران اثر نخواهد داشت.
ظریف با بیان اینکه در مورد مسائل منطقه‌ای و موشکی، از ابتدا مشخص بوده و توافق کردیم که این موضوعات در برجام نبوده و نخواهد بود، اظهار داشت: برای همین هم پذیرفتیم محدودیت‌های تسلیحاتی تا پنج ادامه یابد و محدودیت‌های موشکی نیز تا هشت سال ادامه یابد. این مسئله در قطعنامه مطرح شد چراکه حاضر نبودیم درباره آن صحبت کنیم لذا هزینه صحبت نکردن را پرداختیم.
وی با بیان اینکه نکته‌ای هم دولت جدید آمریکا و اروپا باید بدانند که مشکل منطقه ما از ایران نیست بلکه از آنها است، تصریح کرد: این مسئله را به آنها گفتیم و آنها حاضر نشدند درباره آن صحبت کنند. مشکل سلاح در منطقه ما از نظر محدودیت تسلیحاتی که خودش تولید می‌کند، نیست بلکه فروش سلاح به منطقه است که منطقه را به انبار باروت تبدیل کرده است.
آمریکا و فرانسه فروش سلاح به منطقه را متوقف کنند
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: اگر فرانسه یا آمریکا می‌خواهند درباره وضعیت تسلیحات در منطقه صحبت کنند، باید ابتدا فروش ۲۵ درصد سلاح دنیا را به این منطقه متوقف کنند و بعد درباره این موضوع صحبت کنند.
ظریف با بیان اینکه من بعید می‌دانم کسانی که ۱۰۰ میلیارد دلار فروش سلاح به منطقه ما دارند - که روی مردم یمن و فلسطین خراب می‌شود – از این فروش غیرانسانی‌شان دست بردارند و بعد صحبت کنند، خاطرنشان کرد: این موضوعات یک بار درباره آنها بحث شده و توافق محکمی هم به آن رسیده‌ایم. اینها باید از گذشته درس بگیرند.
وی با تاکید بر اینکه دولت ترامپ امروز به زباله‌دان تاریخ می‌رود، ابراز داشت: مردم آمریکا ترامپ را به زباله‌دان تاریخ فرستادند. این دولت برای رسیدن به اهداف خود حتی به کنگره آمریکا هم رحم نکرد و حتی به مرکز دموکراسی - به قول خودشان - رحم نکرد. این دولت، دولتی نیست که بخواهند از اقدامات خلاف قانون آن بخواهند استفاده کنند و به عنوان سرمایه از آن استفاده کنند.
این دیپلمات عالی‌رتبه اشاره به سیاست فشار حداکثری علیه ایران بیان کرد: اگر آنها می‌پذیرند حمله به کنگره برایشان سرمایه است، باید بپذیرند اقداماتی که علیه ایران انجام داده و آدم‌کشی‌ها و بچه‌کشی‌هایی که در ایران انجام داده است، کودکان و بیماران پروانه‌ای که به خاطر ترامپ در ایران زجر کشیدند، افرادی که به خاطر نرسیدن دارو در ایران زجر کشیدند، اینها هم سرمایه‌هایی هستند که می‌توانند از آن استفاده کنند.
ظریف با بیان اینکه سابقه آقای ترامپ و تصویری که از او امروز در آمریکا وجود دارد برای افراد جدید و متحدان آنها کافی باشد، یادآور شد: آنها بدانند اگر این روش برای دیگران کار می‌کند برای مردم بزرگ ایران کار نمی‌کند.
تحریم‌ها باید رفع و برداشته شود
وی در پاسخ به سوالی درباره زمان‌بندی و نحوه بازگشت ایران و آمریکا به برجام هم عنوان کرد: اصلا نیازی به مذاکره نیست. آنچه اتفاق افتاده این است که دولت آمریکا قانون و تعهدات خود را شکسته است. هیچ کس نمی‌تواند برای اینکه تعهدات خود را اجرا کند، دوباره مذاکره کند. اجرای تعهدات موضوع مذاکره نیست. قبلا اعلام کردیم و در سخنرانی رهبری در ۱۹ دی و صحبت امروز رئیس‌جمهور نیز کاملا مشخص است.
وزیر امور خارجه با اشاره به بیانات رهبر انقلاب گفت: رهبری فرمودند ما عجله نداریم و اگر آنها تعهدات خودشان را اجرا کردند یعنی تحریم‌ها را برداشتند. مهم این است که تحریم‌ها برداشته شود. ما بحث‌های ریز حقوقی نداریم. امروز مشخص است ترامپ تعدادی تحریم را برگردانده و تعدادی تحریم هم جدید اضافه کرده است. وظیفه بایدن این است که این تحریم‌ها را بردارد. اگر این تحریم‌ها برداشته شد، همانطور که رهبری و رئیس‌جمهور صریحا گفتند، ما هم به تعهدات خود برمی‌گردیم.
ظریف با بیان اینکه دوست داریم سریع‌تر تحریم‌ها برداشته شود اما عجله هم نداریم، اظهار داشت: مردم ما تحمل کردند، امروز هم تحمل می‌کنند. امروز هم این امکان وجود دارد که اگر آمریکایی‌ها تعهدات‌شان را اجرا کردند، با فاصله بسیار کمی ایران هم تعهدات خود را اجرا کند. این مسئله از سوی بالاترین مقام کشور و بالاترین مقام اجرایی کشور به صراحت مطرح شده است.
وی با بیان اینکه آنچه باید آمریکا انجام دهد آن است که به کل تعهداتی که از آنها خارج شده است، برگردد، تصریح کرد: معنای صریح این است که تحریم‌ها باید رفع و برداشته شود. تحریم‌ها، اسامی و نوع سرشاخه‌هایی که ترامپ اضافه کرده، همه آنها باید رفع شود. این نیست که برگردند و بگویند در ماده فلان برجام نوشته شده که قانون شماره فلان و قانون شماره بهمان باید برگردانده شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه ترامپ تلاش‌هایی کرده که برجام را نابود کند، خاطرنشان کرد: هدف ترامپ نابودی بوده است همانطور که هدف او نابودی دموکراسی بوده است. امروز مشخص شد او مردم را به سوی کنگره فرستاد. این مسئله باید حل شود و به سمت اجرایی شدن برود. در این صورت، ایران نیز همه اقداماتش را برمی‌گرداند. آنکه این کار چگونه و در چه زمانی انجام شود، یک کار تکنیکی است و حتما انجام می‌شود.
پیشنهادات هیات کره‌ای مناسب نبود
ظریف در پاسخ به سوال دیگری درباره دیدار خود با هیات کره‌ای به اینکه مذاکرات به کجا رسید، ابراز داشت: هیات کره جنوبی پیشنهاداتی که برای ایران آورده بود، پیشنهادات مناسبی نبود و ما هم به آنها گفتیم که پول بانک مرکزی صرف غذا و داروی مردم می‌شود و شما به دستور آمریکا غذا و داروی مردم ایران را نگه داشتید. بدانید که این در آینده در مورد نحوه نگرش مردم ایران به کره تاثیر خواهد گذاشت و کسی که در نهایت بازنده این بازی خواهد بود، کره جنوبی و صنایع کره جنوبی خواهند بود. چون مردم ما این رفتار را به دقت رصد می‌کند.
اگر نمی‌خواهند ما را تحسین کنند، از پشت به ما خنجر نزنند
وی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص انتقادات از تیم مذاکره‌کننده و اینکه ما در دوره بعد بهتر مذاکره می‌کنیم و آیا می‌شد بهتر از این مذاکره کرد، بیان کرد: ما ایرانی‌ها اصطلاحی داریم که می‌گوییم املای نوشته نشده، غلط ندارد. توافق و نوشتن یک متن یعنی هم شما و هم طرف مقابل باید راضی باشید. شما نمی‌توانید به طرف مقابل بگویید من این متن را می‌خواهم، او هم نمی‌تواند به شما بگوید.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: آقایانی که این صحبت‌ها را می‌کنند، به من نشان بدهند دو صفحه با یک نفر توافق نوشتند، نه ۲۰۰ یا ۱۵۰ صفحه. آقایانی که می‌گویند ما این توافق را نخوانده‌ایم، چیزی که دو صفحه است و خودشان هم نخواندند و امضا کردند را نشان دهند.
ظریف با بیان اینکه توافق یعنی اینکه نه آنچه که شما می‌خواهید و نه آنچه که طرف مقابل می‌خواهد، یادآور شد: این یعنی توافق، در غیر این صورت تسلیم می‌شود. دوستان ما اگر بخواهند چنین توافقی انجام بدهند، خیلی باید زحمت بکشند. نمی‌گویم نمی‌توانند ولی خیلی باید زحمت بکشند. اگر روزی از این بهتر را نوشتند، بنده در مقابل آنها تعظیم می‌کنم و دستشان را می‌بوسم و برای خدمتی که به مردم ایران کردند، تشکر خواهم کرد. امیدوارم آنها هم اگر نمی‌خواهند ما را تحسین کنند، از پشت به ما خنجر نزنند.
وی درباره گشت‌زنی نیروهای نظامی آمریکا در منطقه هم عنوان کرد: یکی، دو میلیارد دلار هزینه این گشت‌زنی‌ها است. این هزینه کمی نیست. مردم آمریکا باید بدانند ۳۶ ساعت پرواز یکسره است. می‌دانید چقدر این هواپیمای غول‌پیکر را باید در هوا سوخت‌گیری شود. هزینه این کار ۱۰ میلیون، ۲۰ میلیون دلار نیست بلکه رقم‌های نجومی است.
۲۵۰ سال است که به هیچ کسی حمله نکردیم
رئیس دستگاه دیپلماسی با طرح این سوال که این هزینه را می‌کنند تا ایران را بترسانند؟ گفت: ما قصد حمله به کسی را نداریم. ۲۵۰ سال است که به هیچ کسی حمله نکردیم. اما نشان دادیم هر کس با هر مقدار توانی بخواهد در مقابل ما قلدری نشان دهد، از خودمان دفاع می‌کنیم. صدام را یادشان است؟ صدام تانک‌هایی داشت که لای زر ورق باز نشده بود. آنقدر به او سلاح دادند. عربستان سعودی ۷۵ میلیارد دلار به صدام کمک کرد. آخرش چه شد؟ او را از سوراخ موش بیرون آوردند.
ظریف بیان اینکه آنها باید یادشان باشد مردم در برابر زور مقاومت می‌کنند، اظهار داشت: مردم ایران قصد تجاوزی به کسی ندارند. ما بارها گفتیم رژیم صیهونیستی نفوذ کرده و می‌خواهد اقدام کند و دست دولت آینده آمریکا برای اجرای سیاست‌هایش ببندد. آنها باید خودشان حواس‌شان باشد. مردم ما به دنبال درگیری و جنگ نیستند اما مردم سربلندی هستند و از خودشان دفاع می‌کنند.
خوشحالیم در کنار قطری‌ها ایستادیم
وی درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه قطر و احتمال میانجیگری از سوی دوحه تصریح کرد: این میانجیگری نیست. قطر پیشنهاد گفت‌وگو داده، ما هم گفته‌ایم همواره از گفت‌وگو حمایت می‌کنیم. دولت قطر، دولتی است که روابط بسیار خوبی با آنها داریم.
این دیپلمات عالی‌رتبه با اشاره به رفع محاصره قطر خاطرنشان کرد: خوشحالیم دولت قطر توانست با مقاومت به خواسته‌هایش برسد و اجازه نداد کسانی که قطر را محاصره کرده بودند، به خواسته‌هایشان برسند. خوشحالیم در کنار قطری‌ها ایستادیم و امیدواریم قطر این نقش مثبت را برای آینده روابط ایفا کند.
ظریف در پاسخ به این سوال که بایدن درباره برجام چه کند؟ ابراز داشت: رئیس‌جمهور کاملا صریحا گفت، بایدن باید یک کار بکند و آن، این است که شرایط را به قبل از دوران منحوس ترامپ بازگرداند. خودشان معتقدند ترامپ دموکراسی را نابود کرد، ترامپ پایه‌های حیثیت آمریکا را از بین برده است. این مسئله را باید خودشان رفع رجوع کنند. این مشکل ما نیست. مشکل آنهاست.
ما به دنبال کاغذبازی نیستیم
وی ادامه داد: آنچه ما باید انجام دهیم را صریحا اعلام کردیم. ما یک دستگاه ناظر به نام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داریم. گفتیم به محض آنکه آمریکا تعهداتش را انجام داد و نتیجه آن را دیدیم، یعنی تحریم‌ها را برداشت، ما هم به تعهدات‌مان عمل می‌کنیم. این حرف را در بالاترین سطح کشور یعنی رهبری مطرح کردند و ایشان حجت را برای کل دنبال تمام کردند که بدانند ایران به تعهد خود پایبند است.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه ما به دنبال کاغذبازی نیستیم، بیان کرد: ما به دنبال امضا نیستیم. ما به دنبال اقدام هستیم. دفعه قبل نیز همینطور بود. این دفعه نیز دنبال اقدام هستیم. در خود برجام نیز وجود دارد که نتیجه را و نه صرفا اعلام را می‌بینیم. این مسئله هم در مورد اروپایی‌هاست و هم آمریکایی‌ها.
به گفته ظریف، هم دوستان داخلی و هم طرف‌های خارجی ضمیمه شماره دو برجام را مطالعه کنند. در آنجا به صراحت آمده نتیجه مهم است. اکنون نیز ما منتظر نتیجه هستیم. اگر نتیجه را مشاهده کنیم، ما هم به تعهدات خود پایبند هستیم.
