آمارها نشان می دهد که هر چه به سمت تغییر شیوه زندگی و مدرنیته کردن سبک زندگی نزدیک میشویم سلامت ما بیشتر به خطر میافتد و بهتر است بدانیم که نیمی از بیماری های سرطانی با اصلاح سبک زندگی و داشتن زندگی سالم میتواند برای همیشه از ما دور باشد.
سرطان تلخ و ترسناک نیست
دکتر الهه وفایی، فوق تخصص خون و سرطان بالغین و متخصص داخلی در گفتوگو با ایسنا درباره ورود به این عرصه عنوان کرد: علت اینکه به این رشته روی آوردهام علاقه شدیدی بود که به خون و سرطان بالغین در زمان طی کردن پزشکی عمومی داشتم و معتقدم سرطان خلاف چیزی که مردم فکر میکنند تلخ و ترسناک نیست و مثل سایر امراض این نیز یک بیماری است و پایان خط برای بیمار به شمار نمیآید.
وی ادامه داد: با این علم وارد این رشته شدم که بتوانم گامی موثر در این راه بردارم، امید بخشیدن به بیمارانی که سوسوی امید آنها پس از مصلحت خداوند، دانش و همراهی پزشک معالج آنهاست وارد این مسیر شدم تا بتوانم امید به زندگی خوبی را برای انها به وجود اورم چرا که ایمان دارم بخش خیلی زیادی از درمان بیماریهای مزمن علیالخصوص بیماران سرطانی این است که روحیه و امید آنان بالا باشد.
نیمی از سرطان ها قابل پیشگیری هستند
به گفته وفایی برخی از فاکتورها ارتباط مشخصی با سرطان دارند و برخی دیگر از فاکتورها ارتباط مشخصی ندارند و یا مطالعاتی که صورت گرفته نشان از ارتباط ضعیفی بوده است، در مجموع 50% سرطان ها قابل پیشگیری هستند، و فاکتورهایی که برای بدخیمی مطرح میشود سیگار کشیدن، وزن زیاد، رژیم غذایی بد، نبود فعالیتهای ورزشی و کلا سبک زندگی بدون تحرک است که این عوامل میتوانند دو سوم عوامل بدخیمیها را تشکیل دهند و باقی احتمالات بیماریهای ژنتیکی هستند به ویژه در سرطان برست (سینه)، روده بزرگ، تخمدان و سرطانهای خون از این دسته به شمار میآیند.
خانمها سرطان سینه و اقایان روده بزرگ و پروستات
این فوق تخصص خون و سرطان به ایسنا میگوید: در ایران بیشترین مبتلایان بیماریهای سرطانی، مربوط به سرطان ریه است و بیشترین مبتلایان به سرطان معده و مری در شمال و بیشترین امار مبتلایان سرطان سینه و روده بزرگ در جنوب کشور هستند. همچنین در خانمها سرطان سینه و اقایان سرطان روده بزرگ و بعد از آن سرطان پروستات بیشتر بروز میکند که باقی سرطانها میزان آنها تقریبا به یک اندازه است و تفاوت شیوع خاصی نسبت به همدیگر ندارند.
الهه وفایی تصریح کرد: در مناطق مختلف شیوع سرطان تفاوت دارد مثلا در نوار شمالی کشور سرطان معده و مری بیشتر شیوع دارد و در جنوب کشور سرطان سینه و روده بزرگ بیشتر دیده میشود.
سرطانهای خوشخیم و بدخیم
به طور کلی واژه کنسر (سرطان) به معنی بدخیمی است اما مسئله مهم اینکه درجه گسترش و سرعت انتشار برخی از بدخیمیها فرق میکند یعنی یک سری با درجه تکثیر پایین هستند و جراحی راه درمان انها به شمار میآید ولی یکی سری دیگر سرعت رشد بیشتر ی داشته و میتواند طول عمر بیمار را کاهش بدهند.
کم خونی شدید را جدی بگیرید
این متخصص داخلی علائم هشداردهنده برای افراد در علل مراجعه به پزشک را اینگونه برشمرد: در بدخیمیهای خونی و مغز و استخوان علامتهایی همچون درد استخوان، کم خونی شدید، خون ریزیها متعدد که نشان از پایین بودن پلاکت است، و عفونتهای مکرر نیز ظاهر میشود.
وی اظهار کرد: در سرطانهای بافت مثل سینه، معده و روده علامتها محدود به همان ارگان می شود، به طور مثال کسی که در بلع و یا شکم مشکل دارد می تواند نشاندهنده خطر ابتلا به سرطان معده باشد و یا افرادی که در ناحیه شکم درد دارند میتواند زنگ خطری در خصوص ابتلا به سرطان روده بزرگ باشد همچنین تغییر در اجابت مزاج نیز با مشکلات رودهای مرتبط است ولی در کل علائم بسیاری وجود دارد که میتوانند بسیار متفاوت از یکدیگر ظهور کنند.
وفایی ادامه داد: برای ما متخصصین این رشته کاهش وزنهای خیلی شدید و غیر قابل توجیه، بیمارانی که درد در ناحیهی شکم دارند که با هیچ درمانی رفع نمیشود و کم خونی های خیلی شدید ممکن است نشان از خطر در دستگاه گوارش باشد.
سبک زندگی خود را سالم کنید
فوق تخصص خون و سرطان بالغین با بیان اینکه سبک زندگی می تواند در پیشگیری از سرطان بسیار موثر واقع شود، گفت: طبق تحقیقات انجام شده افرادی که سبک زندگی سالم تر و رژیم غذایی مدیترانهای دارند یعنی افرادی که در سبد غذایی خود سبزیجات و میوهجات بیشتری داشته و همچنین مصرف ماهی و روغن زیتون را در رژیم غذایی خود دارند خطر کمتری آنان را تهدید می کند؛ اما آن دسته از افراد که رژیم غذایی غربی دارند به طور مثال افرادی که مصرف گوشت قرمز بالایی دارند، همچنین مواد غذایی صنعتی و فست فود، و روغن های حیوانی را بیشتر در برنامه غذایی خود می بینند همواره خطرات بیشتری انها را تهدید می کند.
به گفته این متخصص مصرف الکل و سیگار، زندگی در محیطهای دارای آلودگی های هوا، کار در محلهایی که دارای مواد نفتی و گازوئیلی هستند بستری برای تهدید و خطرات بیشتر است.
الهه وفایی با تاکید بر اینکه مصرف شیرینیجات با بیماریهای سرطانی ارتباط مستقیم ندارد، گفت: ولی افرادی که مصرف بیش از حد شیرینیجات داشته و تناسب قد و وزن (BMI) انان مناسب نیست و یا وزن زیادی دارند به دلیل اینکه میزان گلوکز و انسولین بدن انها بالاتر است بیشتر مستعد ابتلا به این دسته بیماریها هستند.
این متخصص داخلی تاکید کرد: اشعه خورشید، دستگاه های برنزه کننده، ارسنیک موجود در آب از جمله موارد مرتبط با ابتلا به بیماری سرطان هستند و همچنین استعمال سیگار و الکل درصد ابتلا را افزایش میدهد.