«رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعضای این سازمان بینالمللی را از قصد ایران برای متوقف کردن اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مطلع کرد.
خبرنگار والاستریتژورنال امشب (سهشنبه ۲۸ بهمن) در توییتر نوشته گروسی کشورهای عضو آژانس انرژی اتمی را در جریان تحولات اخیر مربوط به فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی ذیل برجام در ایران قرار داده است.
به گفته این خبرنگار، گروسی همچنین در گزارشی به کشورهای عضو گفته جمهوری اسلامی ایران روز ۱۵ فوریه اعلام کرده این کشور از روز ۲۳ فوریه اقدامات شفافساز داوطلبانهاش از جمله پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد.
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خارج شده و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد.
تروئیکای اروپا علیرغم مخالفتهای لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعدههای خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیعملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد.
ایران اخیراً به طرفهای برجام هشدار داده چنانچه طرف مقابل تعهداتش را تا هفته اول اسفند اجرا نکند، دولت موظف به توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است.
«کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین و نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز گذشته (دوشنبه) گفت تهران نامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه خود تحت برجام را تحویل مدیر کل آژانس داده است.
اقدام ایران در راستای اجرای قانون مصوب مجلس شورای اسلامی ایران است که شریکان ایران در برجام را به لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران، در راستای حقوق مصرح جمهوری اسلامی ایران تحت بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام ملزم میکند.
غریب آبادی دوشنبه گفت: «در این نامه از آژانس خواستیم تا در اسرع وقت اقدامات لازم را برای اجرای درخواستهای ایران به منظور توقف اقدامات مختلف داوطلبانه، شامل اجرای پروتکل الحاقی، به عمل آورد.»
نماینده ایران تصریح کرد از این پس همکاریهای میان ایران و آژانس صرفاً بر مبنای تعهدات پادمانی ادامه مییابد، تا زمانی که با لغو عملی تحریمها، زمینه برای بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی فراهم شود.
جمهوری اسلامی ایران البته تصریح کرده توقف اقدامات دواطلبانه ایران به معنی توقف همه نظارتها نیست. «سعید خطیبزاده»، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: «این بدان معناست که نظارتهای فراپادمانی متوقف میشود که نظارتهایی است که ایران در چارچوب پروتکل الحاقی به صورت داوطلبانه پذیرفته بود و به معنی توقف تمامی نظارتها نیست. ایران عضو پادمان است و براساس تعهدات پادمانی خود بخشی از نظارتها را نگه خواهد داشت چون متعلق به پروتکل الحاقی نیست.»
مقامهای دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا در روزهای گذشته اعلام کردهاند که قصد دارند آمریکا را به توافق هستهای برجام بازگردانند.
با وجود این، دولت جدید آمریکا هنوز ساز و کار خود برای بازگشت به توافق هستهای را مشخص نکرده. اعضای تیم بایدن در اظهاراتی مبهم میگویند قصد دارند از بازگشت به برجام به عنوان مبنایی برای «قویتر و طولانیتر کردن» توافق هستهای استفاده کنند.
با آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق هستهای را نقض کرده و از آن خارج شده است دولت آمریکا میگوید بازگشت به برجام منوط به این است که جمهوری اسلامی ایران گامهایی را که در واکنش به نقض عهد آمریکا برداشته به عقب برگرداند.
جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده که با توجه به آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق را نقض کرده و کاهش تعهدات تهران در واکنش به اقدام غیرقانونی آمریکا انجام شده هر گامی از سوی تهران بعد از رفع تحریمها صورت خواهد گرفت.