گاردین: امیدها برای حفظ برجام رو به افزایش است، اگرچه فرصت اندک است
روزنامه گاردین در گزارش خود در این باره نوشت: دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا تلاش کرد تا توافق هسته ای ۲۰۱۵ را از بین ببرد اما اکنون باید دید جو بایدن (رئیس جمهور جدید آمریکا) و ایران می توانند راه حلی برای نجات آن بیابند.
به نوشته گاردین، اخبار خوب لزوما به اشکال مرسوم از راه نمی‌رسند. شش سال پیش، توافق هسته‌ای یک پیروزی دیپلماتیک بود که در نتیجه یک فرآیند طولانی و سخت به دست آمد. اخیرا در جریان سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران، پیروزی دیپلماتیک دیگری البته در ابعاد کوچکتری حاصل شد. اگرچه ایران به تازگی از میزان دسترسی‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی کاسته است اما گروسی گفت که این توافق صرفا شرایط را برای مدتی محدود حفظ می‌کند.
با این حال، نگرانی اصلی طرف‌های غربی این است که اقدامات احتمالی آتی ایران می‌تواند شدیدتر باشد و تبعات گسترده تری را به دنبال داشته باشد.
توافق ایران با آژانس پس از گذشت چهار سال از بدترین اقدامات ترامپ علیه برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که با هدف نابود کردن این توافق انجام شد، در نوع خود مثبت است. این مساله نشان می‌دهد که ایران و آمریکا از انعطاف پذیری و اراده سیاسی جدید جهت حل و فصل اختلافات در قالب برجام برخوردار هستند. در شرایط فعلی، گمانه زنی‌های زیادی درباره انجام گفت وگوهای غیررسمی میان ایران و گروه ۱+۵ با میانجی گری اتحادیه اروپا مطرح است. با این حال در این معادله یک چیز کاملا مشخص است: زمان نامحدودی وجود ندارد.
آیت الله خامنه‌ای رهبر ایران به تازگی در یک سخنرانی از توانمندی ایران در انجام غنی سازی ۶۰ درصدی در صورتِ نیاز خبر داده است. امری که حامل پیامی روشن برای دولت بایدن و اروپا مبنی بر این است که زمان نامحدودی در قالب معادله برجام وجود ندارند.
گاردین همچنین نوشت: در این راستا، محتمل‌ترین گزینه برای تلطیف شرایط میان ایران و غرب این است که دو طرف به یک توافق کوتاه مدت دست یابند که راه را برای توافقی بلندمدت هموار کند. از سمت آمریکا، دولت بایدن در چارچوب سیاست‌های ظاهری و انتصاب‌های خود در عرصه سیاست خارجی و همچنین تعاملاتش با تروئیکای اروپایی از تمایل خود جهت انعقاد توافق با تهران خبر می‌دهد.
طرف‌های غربی باید بدانند که برای نجات توافق برجام کارهای زیادی باید انجام شوند. مشکل اینجاست که دولت آمریکا نمی‌خواهد تصویری را از خود نمایش دهد که انگار در مورد ایران، سخت گیری‌ها را کنار گذاشته است. با این حال دولت بایدن می‌تواند اقداماتی نظیر موافقت با اعطای وام پنج میلیارد دلاری جهت مقابله با بحران شیوع ویروس کرونا به تهران و همچنین آزادسازی منابع ارزی ایران در دیگر کشورهای جهان به طریقی کنترل شده و محدود را در دستور کار قرار دهد.
از منظر کلی، مشکل اساسی در مورد نوع رویکرد دولت آمریکا به ایران در مساله برجام، این نکته است که اساسا واشنگتن به دلیل رویه‌های ترامپ، اعتبار چندانی در این رابطه ندارد. دولت ایران کاملا به اهداف و نیات دولت بایدن بدبین است و حتی این مسئله را در ذهن خود دارد که او ممکن است به تعهدات کنونی اندکِ این کشور نیز پشت کند. آنچه برای غرب در این میان مهم است، این نکته می‌باشد که باید از دیدگاه‌های کوته فکرانه ترامپ درخصوص برجام درس گرفت. شاید برجام برای طرف‌های غربی کافی نباشد، اما راه تعامل با ایران از بازگشت آن‌ها به این توافق می‌گذرد.
