در این یک سالی که آموزش عالی با وجود تمام چالش ها راه آموزش مجازی را در پیش گرفت، موفقیت هایی به چشم خورد که شاید کمتر فرد دانشگاهی تصور می کرد آموزش عالی بتواند زیر بار این مشکلات کمر خم نکند. با این حال بعد از یک سال، سومین ترم دانشگاه ها با کمترین حضور دانشجویان در دانشگاه ها و به شیوه مجازی در حال برگزاری است. نه فقط حوزه معاونت آموزشی وزارت علوم بلکه سایر معاونت های این وزارتخانه پا به پای دانشگاه ها تمهیدات به موقع و مثبتی برای رفاه بیشتر دانشجویان تامین کردند.
هر چند در این میان نمی توان از چالش های متعدد مثل اینترنت، محروم بودن دانشجویان مناطق محروم، فراهم نبودن زیرساخت های لازم در دانشگاه های کوچکتر و تازه تاسیس حتی شهریه پردازها چشم پوشی کرد. با این حال آموزش مجازی در دوران کرونا تعطیل نشد و همچنان تا عادی شدن شرایط کشور در این مسیر جدید ادامه می یابد.
بررسی یک سالگی آموزش های الکترونیکی
خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا در این زمینه، با علی اکبر صفوی، رییس کارگروه آموزش های الکترونیکی وزارت علوم که در این یک سال سکاندار و یاری دهنده دانشگاه ها در پیشرفت آموزش های الکترونیکی بود، گفت و گویی انجام داده است.
صفوی روز شنبه درباره گذشت یک سال از آموزش های الکترونیکی در دانشگاه ها به علت ادامه شیوع ویروس کرونا در کشور، اظهار داشت: پاندمی کرونا از سال گذشته اختلال هایی در زمینه آموزش های دانشگاه ها در کل دنیا ایجاد کرد، اما با سرعت عمل وزارت علوم به خصوص معاونت آموزشی، کارگروهی که در گذشته هم فعال بود با شکل جدید و با عنوان آموزش های الکترونیکی تشکیل شد تا مسائل مرتبط با آموزش های الکترونیکی دانشگاه ها دنبال شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از دانشگاه ها زیرساخت و امکانات لازم برای الکترونیکی کردن ۱۰۰ درصد آموزش های الکترونیکی را نداشتند، افزود: در ابتدای راه، تجربه و آشنایی با مفاهیم و نحوه اجرا برای دانشجویان و استادان وجود نداشت و چالشی دیگر در راه الکترونیکی کردن آموزش ها محسوب می شد.
رییس کارگروه آموزش های الکترنیکی وزارت علوم، چالش دیگر را برخی قوانین محدود کننده وزارت علوم در راه اجرای آموزش های مجازی دانست و گفت: بخشی از قوانین وزارت علوم محدودکننده برخی از فعالیت ها بود؛ به عنوان مثال، دانشجوی دکتری اجازه دفاع از راه دور نداشت یا بر اساس قوانین وزارت علوم، فقط ۱۰ درصد آموزش ها می تواند الکترونیکی باشد.
وی ادامه داد: همه این موارد توسط دانشگاه ها، وزارت علوم و عناصر واسط پیگیری شد و بخش بزرگی از دانشگاه ها ظرف چند ماه به سختی، حداقل های لازم زیرساختی را بالا بردند تا استادان به صورت همزمان و از راه دور با دانشجویان ارتباط برقرار کنند.
قوانین مورد نیاز بازنگری شد
صفوی با بیان اینکه با تلاش های شبانه روزی کارگروه آموزش های الکترونیکی، ۷۰ درصد استادان در اردیبهشت ماه ۹۹ با نحوه برگزاری این آموزش ها آشنایی کامل پیدا کردند، خاطرنشان کرد: البته چالش اصلی اعضای هیأت علمی، با برگزاری دروس عملی و کیفیت ارایه خدمات در این درس ها بود. در این زمینه، وزارت علوم برخی از قوانین را بازنگری کرد و در تابستان کاستی های ترم دوم سال تحصیلی گذشته به شکل قابل قبولی جبران شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز ادامه داد: دانشگاه ها در ترم نخست سال تحصیلی جاری با آمادگی بیشتری به سراغ این آموزش ها رفتند و ترم دوم هم مانند ترم گذشته با همین شیوه در حال برگزاری است. بر اساس عملکرد دریافتی از دانشگاه ها، ۹۹ تا ۱۰۰ درصد دروس تئوری از طریق الکترونیکی در حال اجرا است، اما تعدادی هم مشکلات زیرساختی دارند و ضعیف هستند.
وی افزود: بر اساس آمارها، هنوز برخی از دانشگاه ها با ۲۰ تا ۳۰ درصد دروس عملی و مهارتی چالش هایی دارند که البته به شکل کیفی تر و راحت تر امکان حل و فصل آنها وجود دارد. از سوی دیگر، سلامت امتحانات و حفظ چارچوب ها هنوز به عنوان چاش ها باقی مانده است، گرچه آموزش های متعددی برگزار کردیم و وزارت علوم دستورالعلمل های زیادی در این باره داشت.
قوانین بازنگری شده در دوران پاندمی کرونا
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوالی درباره بازنگری تعدادی از قوانین وزارت علوم در دوران پاندمی کرونا برای تسهیل شدن آموزش های مجازی، اظهار داشت: مجازی شدن دفاع ها، افزایش تعداد حذف های اضطراری در یک ترم، امکان دریافت دروس زیر ۱۲ واحد، همچنین بازنگری در حذف و اضافه ها از سوی وزارت علوم انجام شد و البته در موارد دیگر به دانشگاه ها اختیارات لازم داده شد که در این موارد به صلاح خودشان عمل کنند.
صفوی گفت: ظرفیت دانشگاه ها متفاوت است و دانشگاه های شریف یا تهران را نمی توان با دانشگاه های کوچک تر مقایسه کرد. بنابراین وزارت علوم خط کلی را ارایه کرد تا دانشگاه ها متناسب با شرایط خود عمل کنند.