فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی با خبرگزاری ایلنا به گفتوگو نشسته است. بخشهای خواندنی این مصاحبه در ادامه آمده است.
از ابتدای دوره وزارتم روی بازار سرمایه حساب کرده بودم
- در برنامهای که برای وزارت ارائه کرده بودم، استفاده از بازار سرمایه به عنوان یک کریدور اساسی در تامین مالی اقتصاد عنوان شد که البته اجرای آن نیاز به الزاماتی داشت که اولین شرط لازم آن باور بنگاهها و دومین شرط باور سرمایهگذاران به بازار سرمایه بود که این که بازار سرمایه چه نقش و جایگاهی میتواند در اقتصاد کشور ایفاد کند.
- از اواسط سال ۹۸ مسیر رشد بازار سرمایه تغییر کرد و در سال ۹۹ تا مرداد ماه این مسیر را ادامه داد اما بنا بر دلایلی از مرداد ماه افتوخیزها در بازار سرمایه شروع و این بازار دچار ناپایداریهایی شد که البته این ناپایداریها دلایل مختلفی و عوامل زیادی داشته و دارد.
- با توجه به استقبال از بازار سرمایه برنامهریزی کردیم تا از طریق عرضههای مناسب چه در قالب شناوری و چه در قالب عرضههای اولیه، همچنین در قالب افزایش سرمایه و ارتقای بازار بدهی و انتشار انواع اوراق تقاضای رو به شد تامین شود و پایداری بورس هم آسیب نبیند اما اتفاقاتی افتاد که بروز آنها به بازار سرمایه آسیب رساند.
- امسال ۵۰۰ هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه انجام شد اما باید به صراحت بگویم که برخی به غلط این موضوع را منعکس کردند که دولت ۵۰۰ هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه تامین مالی کرده که هرگز چنین چیزی درست نیست. این تجهیز مالی برای اقتصاد کشور از طریق بازار بدهی و بازار سهام برای همه بخش های دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی مانند شهرداری ها صورت پذیرفت.
از سوی دیگر وقتی در بازار سهام از افزایش سرمایه صحبت میکنیم بلافاصله اذهان را به سمت تجدید ارزیابیها هدایت میکنند که از این محل نمیتوان تامین مالی جدید انجام داد اما مگر افزایش سرمایه فقط از طریق تجدید ارزیابی صورت میگیرد؟ خوشبختانه توانستیم افزایش سرمایه از سایر روش ها را تسهیل کنیم تا شاهد افزایش سرمایه غیر از تجدید ارزیابیها باشیم.
در بازار بدهی هم متاسفانه اذهان را به غلط به سمتی هدایت میکنند که فقط دولت اوراق فروخته که چنین چیزی هم درست نیست چراکه هم دولت هم نهادهای عمومی مانند شهرداریها و هم بخش خصوصی اوراق فروختند که اتفاقا این یکی از افتخارات است که بخش خصوصی توانست از بازار بدهی به خوبی استفاده کند. چنانکه در برخی از موارد شاهد آن بودیم که در طول فقط سه ساعت 1000 میلیاردتومان اوراق توسط بخش خصوصی عرضه شد که البته از این موارد کم نبوده است.
نقش بازار سرمایه در اقتصاد ایران فراموش نشدنی است
اساسا یکی از مهمترین کارکردهای اصلی بازار همین موارد محسوب میشود و آن را به عنوان ظرفیت طلایی بازار سرمایه میدانیم به این معنا که بازار به واسطه این قابلیتهایی که دارد مورد اقبال قرار گرفته و به عبارت دیگر نقش و جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد ایران دیگر قابل کتمان نیست.
بازار سرمایه یک نقش نهادی و پایدار خواهد داشت که امیدواریم این روند در سالهای آینده هم استمرار داشته باشد و ما به دنبال ارتقاء نقش بازار سرمایه در اقتصاد هستیم.
بازار سرمایه باید جایگاه مطلوبی هم برای بنگاهها و هم اشخاص حقیقی که قصد سرمایهگذاری در این بازار را دارند، داشته باشد. قابلیتهای بازار سرمایه زیاد است و نباید از این موضوع غافل شد. چراکه اگر این اتفاق بیفتد، اهداف تعریفشده در تامین مالی اقتصاد کشور محقق نمیشود.
تأمین مالی 1400 هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه عدد درشتی نیست
اولا که تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ برآورد است و با شناختی که از قابلیتهای بازار سرمایه داریم امیدوارم که ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومان تامین شود.
دژپسند تاکید کرد: اگر بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم که عرضههای اولیه با روند مناسب استمرار پیدا کند و عوامل ناپایداری بورس را خنثی کنیم و بزداییم، تامین مالی ۱۴۰۰ هزار میلیارد تومانی عدد درشتی نیست.
البته این تامین مالی به صور گوناگون صورت میگیرد از جمله آن عرضه اولیه، پذیره نویسی، افزایش سرمایه غیر تجدید ارزیابی، افزایش شناوری و همچنین استفاده از بازار بدهی برای دولت، بنگاهها، شهرداری و بخش خصوصی در این تامین مالی لحاظ شده است.
درآمد دولت از بازار سرمایه 30 هزار میلیارد تومان بوده است
اگر بتوانیم فرهنگسازی کنیم تا سرمایهگذاری از طریق روش غیرمستقیم در بازار سرمایه توسعه پیدا کند در آن شرایط، پایداری بیشتری در این بازار ایجاد میشود که به تحقق اعداد تامین مالی کمک میکند. در حال حاضر هم این آمادگی وجود دارد چرا که بنگاههای زیادی در صف ورود به عرضه اولیه هستند.
اگر این روند ادامه پیدا کند و در بازار سرمایه به پایداری برسیم دوباره اعداد قابل توجهی در عرضههای اولیه خواهیم داشت و تامین مالیها قابل تحقق خواهد بود.
دولت دربازار سرمایه دارایی فروخته و در مقابل آن وجوهی حاصل کرده که درآمد دولت از تمام روشها در بازار سهام حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.