پیش بینی رفتار احمدی‌نژاد و هوادارنش بعد از رد صلاحیت شدن /3 سناریو درباره رویکرد شورای نگهبان به کاندیداهای اصلاح طلب

امیر محبیان، با تحلیل شرایط انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفت: فضای انتخابات تابعی از شرایط اجتماع و نیازهای مردم است زیرا فرض بر این است که مردم هنگامی که پای صندوق‌های رای می‌روند، قصد دارند کسی را برگزینند که برنامه‌های او پاسخی به پرسش‌ها و رفع کننده نیازهای مردم باشد؛ فعلا همه کاندیداها برخی هوشمندانه و با شناخت نیازهای مردم و بعضی بر اساس ذهنیت خودشان در حال مطرح کردن شعارهایی هستند که ذهن رای دهندگان را به سوی خود جلب کنند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر هنوز ذهن مردم کاملا درگیرانتخابات نیست، خاطرنشان کرد: البته وقتی وضعیت کنونی را با چند هفته پیش مقایسه می‌کنیم مشخص است که فضا تغییر کرده است و مطمئنا تا زمان انتخابات تحولات زیادی را شاهد خواهیم بود.

برخی از کاندیداها در ذهنیت محض به سر می‌برند
این استاد دانشگاه درباره وضعیت تبلیغات انتخاباتی نامزدها و جریان‌های سیاسی گفت: اگر رقابت انتخاباتی را در چارچوب بازاریابی سیاسی بررسی کنیم؛ هر شعار و یا پیام کاندیداها می‌تواند برای جذب مخاطب در فضای رقابت موثر باشد.

تحلیلگر مسائل بین المللی با بیان اینکه در حال ارزیابی نوع فعالیت کاندیداها و نحوه ارسال پیام به مخاطبان هستم، گفت: بعضی از کاندیداها اساسا پیام‌ها را بر پایه تمایلات شخصی خود و به دور از خواست و نیاز مردم ارسال می‌کنند؛ این کاندیداها در ذهنیت محض به سر برده و شناختی از واقعیت‌های جامعه ندارند و نهایتا خطوط تبلیغی را از تعدادی محدود مشاوران ناآشنا با علم بازاریابی سیاسی دریافت می‌کنند. این افراد نهایتا رای خود و خانواده و جمعی از اعضای تیم تبلیغاتی خود را دریافت خواهند کرد و شکستشان حتمی است.

وی با بیان اینکه بازار انتخابات، بازاری رقابتی است که مخاطب یا رای دهنده حرف آخر را می‌زند، تصریح کرد: بعضی کاندیداها بسیار زیرکانه دقیقا روی نیازهای مردم دست می گذارند. اگر این افراد بتوانند اعتماد اجتماعی را جلب کنند و قانونا هم مجوز شورای نگهبان برای حضور را بیابند وضعیت خوبی در درصد آراء خواهند داشت.

فرمول محبوب شدن نامزدها؛ پچ‌پچ‌ها و سخنان درگوشی مردم را با صدای بلند بگوییم
فعال رسانه ای اصولگرا ادامه داد: البته بعضی کاندیداها هم به ویژه آنها که معروف نیستند، با بیان سخنان عجیب قصد دارند مشهور شوند اما اینها نمی‌دانند که مشهور بودن برای رای دادن کفایت نمی کند بلکه فاز مهمتر محبوب شدن است. فرمول محبوب شدن هم سخت نیست؛ باید پچ پچ ها و سخنان درگوشی مردم را بلند گفت به نحوی که مردم مطمئن شوند این فرد از نیاز آنها اطلاع دارد البته شرط اصلی محبوبیت صداقت است؛ متاعی که در این بازار بسیار کمیاب شده است.

موسس حزب نواندیشان ایران اسلامی با اشاره به افزایش تحرکات فردی و گروهی در ماه‌های باقی‌مانده تا انتخابات ۱۴۰۰، درباره وضعیت جریان‌های سیاسی در انتخابات گفت: به دلیل غیرعلمی بودن اقدامات انتخاباتی انجام شده ارزیابی دقیق و ملموس از روند کار و پیش‌بینی نتایج سخت است اما سه سناریو در این زمینه وجود دارد؛ در سناریوی نخست گروهی معتقدند که هیچ اصلاح طلب شاخصی یا در سخت‌ترین حالت اعمال فیلتر، هیچ اصلاح طلبی از فیلترشورای نگهبان عبور نخواهد کرد؛ دراین حالت طبعا رقابت فقط میان اصولگرایان خواهد بود.

محبیان اظهار کرد: شاید اصولگرایانی از انحصار در بازار انتخابات خوشحال شوند اما عملا دو اتفاق خواهد افتاد؛ نخست؛ نبودن رقیب باعث فعال شدن شکاف‌های درونی اصولگرایان شده و آخرین ضربه‌ها به مفهوم وحدت و نیز اصولگرایی خواهد خورد.

وی اضافه کرد: دوم این که این وضعیت انحصاری، عملا رای دهندگان دارای گرایش اصلاح طلبی را ازمیدان بیرون خواهد گذاشت از این رو حتما بر میزان مشارکت هم تاثیر منفی خواهد گذاشت. البته فرض ضمنی این تحلیل آنست که شورای نگهبان از طریق مهندسی انتخابات می‌خواهد بر نتیجه تاثیر بگذارد. این فرض بدبینانه عملا عدالت و بی‌طرفی شورای نگهبان را زیر سوال می برد.

این فعال رسانه ای اصولگرا درباره سناریوی محتمل دیگر در انتخابات سال ۱۴۰۰ گفت: سناریوی دوم این است که شورای نگهبان یک چهره مطرح اصولگرا، یک چهره درجه دوم اصولگرا و یک چهره غیرمطرح درجه دوم یا سوم اصلاح طلب را تایید می‌کند تا نوعی رقابت و تنوع وجود داشته باشد ولی نتیجه انتخابات هم پیشاپیش قابل حدس و در مسیر مطمئن باشد. این سناریو هم کارکرد شورای نگهبان را به مهندسی انتخابات یا عاملیت اجرای طراحی‌های بیرونی فرومی کاهد.

محبیان همچنین گفت: سناریوی سوم آنست که شورای نگهبان فقط و فقط کاندیداها را بر حسب شاخص‌های قانونی تایید کرده و نمی‌توان پیشاپیش برونداد آن را پیش بینی کرد. در این حالت کاندیداها می‌کوشند فقط مطابق نیاز افکار عمومی تولید محتوا کنند نه برای جلب تایید شورای نگهبان.

رهبری بر مشارکت بالا بدون اعتنا به نتیجه تاکید دارند
وی با بیان اینکه هر سناریویی را بپذیریم بر اساس آن به شکلی صحنه آرایی انتخاباتی را می‌توان ترسیم کرد، درباره اظهارات برخی فعالان اصولگرا مبنی بر اولویت داشتن کارآمدی به مشارکت گفت: مشارکت و کارآمدی، دوگانه‌ای در تقابل با همدیگرنیستند. اتفاقا هر چه مشارکت بیشتر باشد و کاندیداها از رای بیشتری برخوردار باشند با پشتوانه محکمتری به اجرای برنامه‌ها در صورت پیروزی خواهند پرداخت.

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: شاید منظور از این بحث، دوگانه نتیجه مطمئن- مشارکت بالاست؛ یعنی هر چه مشارکت بیشتر باشد نتیجه نامشخص‌تر است و هر چه بخواهیم نتیجه مشخص‌تر و مطمئن‌تر باشد طبعا باید از تنوع کاندیداها کاست که نتیجتا از مشارکت هم کاسته می‌شود.

این فعال اصولگرا ادامه داد: در دوگانه نتیجه مطمئن- مشارکت بالا ممکن است گروهی پیروزی با حداقل میزان مشارکت را ترجیح دهند اما تا آنجا که می‌دانم نظر رهبری کاملا مخالف اینست و ایشان همیشه بر مشارکت بالای مردم بدون اعتنا به نتیجه تاکید کرده‌اند؛ این تشخیص و راهبرد هم کاملا درست است زیرا کاهش مشارکت می‌تواند نشانه کاهش مقبولیت باشد که برای یک نظام سیاسی بسیار خطرناک خواهد بود.

فضای سرد انتخاباتی ادامه یابد میزان مشارکت حدود ۵۱ درصد خواهد بود
موسس حزب نواندیشان ایران اسلامی با تحلیل میزان مشارکت در دوره‌های پیشین انتخابات گفت: تاریخ انتخابات چهل ساله در کشور نشان می‌دهد که در میان دو انتخابات مجلس و ریاست جمهوری، میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری بیش از مجلس است. در یازده دوره انتخابات مجلس پایین‌ترین میزان مشارکت در دوره یازدهم و حدود ۴۳ درصد بوده و بیشترین میزان مشارکت در دوره ششم به میزان ۶۷ درصد بوده است.

محبیان تصریح کرد: در حالی که در ۱۲ دوره انتخابات ریاست جمهوری، کمترین میزان مشارکت در دوره ششم، حدود ۵۱ درصد و بیشترین میزان مشارکت ۸۵ درصد در دوره دهم بوده است. به عبارتی کف مشارکت در ریاست جمهوری ۸ درصد بیشتر از مجلس و سقف آن ۱۸ درصد بیشتر است.

وی گفت: اگر فضای سرد انتخاباتی مجلس یازدهم ادامه یابد، حدودا میزان مشارکت بیش از ۵۱ درصد خواهد بود ولی اگر مشارکت زیاد و فضا داغ شود رقم مشارکت بالا خواهد رفت. حدس من این‌ است که اگر از سردی انتخابات خارج شویم؛ میزان مشارکت به طور متوسط ۶۰ تا ۶۵ درصد خواهد بود.

چه این عوامل بیشتر محقق شود، میزان مشارکت بیشتر خواهد بود و هر چه این عوامل کمتر ایجاد شود؛ مشارکت کمتری رخ خواهد داد وعوامل تایید صلاحیت‌ها باید به این نکات توجه جدی کنند.

احمدی‌نژاد رد صلاحیت شود هوادارانش اصولگرایان را تخریب خواهند کرد
محبیان درباره نقش و رفتار طیف احمدی نژاد در انتخابات ۱۴۰۰ نیز گفت: بهاری‌ها با محوریت دکتر احمدی نژاد در این انتخابات و چالش‌های آن نقش مهمی دارند. ما تصمیم شورای نگهبان مبنی بر تایید یا عدم تایید صلاحیت احمدی نژاد را نمی دانیم. بعضی از چهره‌های ظاهرا مطلع سیاسی اظهار داشته اند که شورای نگهبان او را تایید نمی کند. اگر احمدی نژاد تایید شود؛ هم آمار و ارقام و هم شواهد مختلف از مقبولیت نسبی احمدی نژاد حکایت دارد. در میان کاندیداها هم او فعال‌تر است و به خوبی با افکار عمومی ارتباط برقرار می‌کند و هم قدرت خبرسازی بسیار زیادی دارد.

وی تصریح کرد: اگر احمدی نژاد رد صلاحیت شود موتور تخریبی هوادارانش فعال خواهد شد. این موتور تخریبی حتما اصولگرایان را هدف خواهد گرفت. احتمال این که هواداران احمدی نژاد به طرف اصلاح طلبان بروند، تقریبا صفر است اما تخریبشان یا به اصولگرایان ضربه خواهد زد و یا اساسا در میزان مشارکت کلی تاثیر خواهد گذاشت.

این فعال اصولگرا درباره نقش افراد و جریان‌های مستقل در انتخابات نیز گفت: نهایتا مستقل‌ها هستند که احتمالا کاندیدایی از میان آنها خواهد بود ولی در میزان احتمال انتخاب رییس جمهوری از میان آنها نباید مبالغه کرد.