ویروس‌هایی با بیشترین امکان برای ایجاد همه‌گیری بعدی
ویروس سارس-کو-2 جدیدترین پاتوژنی (عامل بیماری زا) است که از حیوانات به انسان منتقل شده است، اما صدها هزار ویروس دیگر در حیات وحش وجود دارند که می توانند تهدیدی مشابه را ایجاد کنند. اکنون، ابزار آنلاین جدیدی معرفی شده است که ویروس ها را بر اساس پتانسیل انتقال از حیوانات به انسان و ایجاد بیماری های همه گیر رده بندی کرده است.
به گزارش "لایو ساینس"، این ابزار آنلاین که به نام SpillOver شناخته می شود، در اصل فهرستی از ویروس های حیوانی به تازگی کشف شده است که بیشترین تهدید را برای سلامت انسان ایجاد می کنند. پژوهشگران امیدوارند که این ابزار با قابلیت دسترسی آزاد بتواند توسط دانشمندان، سیاست گذاران و مقامات سلامت و بهداشت عمومی برای اولویت بندی ویروس ها به منظور مطالعه، نظارت و فعالیت های کاهنده خطر مانند توسعه واکسن یا داروها پیش از شیوع بیماری استفاده شود.
به گفته زوئی گرنج که رهبری توسعه ابزار SpillOver را بر عهده داشته است، سارس-کو-2 فقط یک نمونه از هزاران ویروس موجود در جهان است که پتانسیل انتقال از حیوانات به انسان را دارد. ما نه تنها باید تهدیدهای ویروسی را شناسایی کنیم، بلکه باید اولویت بندی مواردی با بیشترین میزان خطر انتقال به انسان و ایجاد یک بیماری همه گیر ویرانگر دیگر را نیز انجام دهیم.
خطر شیوع
به گفته پژوهشگران توسعه دهنده ابزار آنلاین SpillOver، حدود 250 ویروس به عنوان زونوتیک شناخته شده اند، به این معنی که قبلا از حیوانات به انسان منتقل شده اند و تخمین زده می شود که بیش از 500 هزار ویروس دارای این پتانسیل هستند. اما هر ویروسی از نظر قدرت انتقال از حیوانات به انسان یکسان نیست. از این رو، پژوهشگران یک امتیاز "اعتبارمانند" برای ویروس ها به عنوان روشی برای ارزیابی و مقایسه خطرات آنها را ایجاد کرده اند.
برای رسیدن به این امتیاز، 32 عامل خطر مرتبط با ویروس و میزبان آن مانند این که چه تعداد گونه های حیوانی با ویروس آلوده می شوند و این که هر چند وقت یک بار انسان ها با حیوانات وحشی در مناطقی که ویروس در آنها تشخیص داده شده است، در تعامل هستند، توسط ابزار SpillOver مد نظر قرار گرفته است.
سپس، پژوهشگران از این ابزار برای رده بندی 887 ویروس حیات وحش بر اساس خطر انتقال آنها به انسان استفاده کردند. بیشتر ویروس ها موجود در این رده بندی به تازگی کشف شده اند، اما برخی از آنها از قبل به عنوان زونوتیک شناخته می شوند.
12 ویروس برتر در فهرست از پاتوژن های زونوتیک بوده و ویروس لاسا در رتبه نخست، و پس از آن ویروس سارس-کو-2 و ویروس ابولا در در رده دوم و سوم قرار داشتند. میزبان اصلی برای ویروس لاسا موش ها هستند و باور بر این است که میزبان اصلی ویروس ابولا خفاش ها هستند. میزبان حیوانی اصلی برای ویروس سارس-کو-2 ناشناخته است، اما ویروس در راسوها، شیرها و ببرهای آلوده دیده شده است.
اما با توجه به تهدید وسیع فعلی برای سلامت انسان، چرا ویروس سارس-کو-2 در جایگاه نخست قرار ندارد؟ به گفته پژوهشگران، ابزار آنها پتانسیل رویدادهای شیوع بیماری در آینده را رده بندی می کند. برخی اطلاعات مهم درباره سارس-کو-2 همچنان ناشناخته هستند و با کسب اطلاعات بیشتر ممکن است این ویروس در جایگاه نخست قرار بگیرد.
بین ویروس هایی که هنوز بین انسان و حیوان مشترک نیستند، کروناویروس 229E (سویه خفاش) که به خانواده ویروسی مشابه سارس-کو-2 تعلق دارد و خفاش ها در آفریقا را آلوده می کند، قرار دارد. ویروس دیگر در صدر فهرست کروناویروس PREDICT CoV-35 است که این ویروس نیز به خانواده کروناویروس تعلق دارد و خفاش ها در آفریقا و جنوب شرق آسیا را آلوده می کند.
پژوهشگران توسعه دهنده SpillOver به این نکته اشاره داشتند که این بستری با تامین مالی عمومی است که به پژوهشگران دیگر اجازه می دهد داده های جدید درباره ویروس های موجود در فهرست را به آنها اضافه کرده یا موارد جدید را به فهرست اضافه کنند، از این رو، رده بندی ممکن است با داده های جدید تغییر کند.
