بورس چطور به اوج باز می‌گردد؟
جمعی از فعالان اقتصادی با حسن روحانی – رئیس جمهوری- دیدار کردند. در این دیدار غلامحسین شافعی – رئیس اتاق بازرگانی ایران – به عنوان یکی از نماینده‌های بخش خصوصی صحبت‌هایی را مطرح و دیدگاه‌های این بخش نسبت به وضعیت اقتصادی امروز ایران را تشریح کرد.
بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی ایران، بخش مهمی از صحبت‌های رئیس این اتاق به دو موضوع خشکسالی در ایران و وضعیت بازار سرمایه اختصاص داشته است.
غلامحسین شافعی اولین بخش از صحبت‌های خود با رئیس‌جمهور را به پدیده خشکسالی اختصاص داد. او گفت: اولین نکته وضعیت کشور به لحاظ خشکسالی در سال جاری و مخاطرات جدی پیش‌روی آن است؛ میزان بارندگی تا اول اردیبهشت‌ماه سال جاری تنها ۱۱۳ میلی‌متر بوده که نسبت به میانگین ۱۹۹ میلی‌متری سال گذشته، ۴۳ درصد کاهش داشته است؛ از طرفی هیچ استانی تا این تاریخ بیشتر از میانگین، بارندگی نداشته است.
شافعی افزود: میزان کاهش بارندگی در بسیاری از استان‌های کشور بسیار زیاد است. به‌عنوان‌مثال در استان خراسان رضوی ۵۸ درصد، استان فارس ۵۰ درصد، استان کرمان ۷۰ درصد، کرمانشاه ۴۷ درصد و هرمزگان ۹۰ درصد کاهش بارندگی داشته است. حتی در استان گلستان ۴۲ درصد و گیلان و مازندران ۲۰ درصد کاهش بارندگی داشته است. براساس پیش‌بینی‌ها سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ را می‌توان خشک‌ترین سال در چهل سال اخیر نامید. در چنین شرایطی دسترسی و تأمین آب و فعالیت‌های اقتصادی با مشکلاتی جدی روبروست و فعالان اقتصادی وضعیت سختی پیش رو دارند که در صورت عدم تدبیر، شرایط سخت‌تر هم خواهد شد.
شافعی تبعات این کاهش بارندگی را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:
- تولید محصولات دیم مانند گندم، جو و حبوبات در مناطق با بارندگی کمتر از ۲۲۰-۲۵۰ میلی‌متر با خسارت جدی مواجه خواهد شد و بعضاً در مناطقی نظیر خراسان رضوی، خراسان شمالی، زنجان، قزوین، مرکزی، بوشهر، آذربایجان شرقی، اردبیل، گلستان و فارس در کل یا قسمت‌های اعظم قابل‌برداشت نخواهد بود.
- وقوع سرمای ناگهانی در بسیاری مناطق، موجب خسارات به مزارع و باغات شده است.
-کاهش شدید بارندگی، موجب عدم رشد کافی گیاهان مرتعی و تولید علوفه برای اغلب دام‌های کشور به‌استثنای دام‌های اصیل و دورگه شده است و این امر موجب فشار به دامداران و تهدیدی برای چرای مزارع گندم و جو خواهد بود.
-کمبود علوفه موجب افزایش غیرقابل‌پیش‌بینی قیمت مواد علوفه‌ای موجود شده؛ به‌عنوان‌مثال قیمت جو در ابتدای سال جاری در برخی از مناطق به کیلویی بیش از ۶۰۰۰ تومان رسیده و یا قیمت کاه در مواردی به بیش از ۴۰۰۰ تومان رسیده است.
-با افزایش شدت خشکی، در عرصه‌های طبیعی، پدیده‌های آتش‌سوزی جنگل‌ها، تشدید پدیده ریزگردها و طغیان آفات و بیماری‌ها به وقوع می‌پیوندند.
- کمبود بارندگی قطعاً بر میزان آب ذخیره مخازن سدها اثر چشمگیری گذاشته و با توجه به‌ضرورت اولویت تأمین آب شرب و صنعت، کشت محصولات تابستانه با تهدیدهای جدی مواجه است. کاهش آب تابستانه باعث مخاطراتی برای کسب‌وکارها می‌شود.
بخش دوم صحبت‌های رئیس اتاق بازرگانی به وضعیت بازارسرمایه اختصاص داشت. این بازار که پس از رکوردشکنی‌های ابتدایی سال گذشته خود، در ماه‌های اخیر با افت جدی شاخص مواجه بوده، برای عبور از شرایط کنونی از نظر شافعی به یک پیشنیاز مهم نیاز دارد.
شافعی گفت: اکنون بحث من این نیست که اوج گرفتن شاخص بورس در کشور در دوره‌ای که کشور با رکود عمیقی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص طی یک دوره ۱۰ ساله نزولی بود و حجم فروش اکثر شرکت‌ها و صادرات‌شان به دلیل اپیدمی کرونا کاهشی بود، نمی‌توانست ناشی از بهبود عملکرد بخش واقعی اقتصاد و بنگاه‌های کشور باشد. به نظر ما آنچه اکنون مهم است اعتبار نهاد دولت و حاکمیت در ایران و بازسازی اعتماد ازدست‌رفته مردم به بورس و به‌عنوان یک‌نهاد تأمین مالی سالم است.
وی ادامه داد: چه بخواهیم و چه نخواهیم اکنون این تحلیل وجود دارد که دولت برای تأمین کسری بودجه خود یا هر انگیزه دیگری به دارایی‌های مردم دست‌درازی کرده است و یا به عبارت دقیق‌تر خود می‌دانسته که چه اتفاقی خواهد افتاد و مسامحه کرده است. پیشنهاد می‌کنم دولت در فرصت باقیمانده با ارائه گزارش‌هایی مستند این شائبه را از بین ببرد. این گزارش حتماً برندگان و بازندگان را مشخص کند و میزان تأمین مالی دولت را هم در برداشته باشد تا بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند.
شافعی در پایان صحبت‌های خود، بسته پیشنهادی بخش خصوصی به دولت برای مبارزه با خشکسالی را نیز مطرح و سرفصل‌های اصلی آن را تشریح کرد.
