بی خوابی یک اختلال خواب است و هنگامی که فردی نمی تواند خوب بخوابد باعث خستگی روزانه، بی حالی، بی ثباتی عاطفی، اختلال حافظه، سرگیجه و تحریک پذیری عملکرد و ضعف او می شود.
انواع بی خوابی
افراد مبتلا به اختلال خواب ممکن است مشکلاتی را در این رابطه مانند بیدار ماندن در رختخواب، ناتوانی در خواب به علت خستگی، نداشتن احساس طراوت بعد از بیدار شدن و یا خیلی زود بیدار شدن تجربه کنند که به انواع مختلفی همچون بی خوابی موقت( که برای چند روز طول می کشد)، بی خوابی کوتاه مدت( که دو یا سه هفته طول می کشد)،بی خوابی مزمن( که بیش از یک ماه طول می انجامد) صورت میپذیرد.
وسواس
وقتی شما مبتلا به وسواس فکری باشید شبها افکار مزاحم(نشخوار ذهنی) سراغتان میآید. در حالی که خستگی تمام وجودتان را فراگرفته اما باز هم خوابتان نمیبرد با سرعت بالا ذهنتان مدام در حال سناریو ساختن از مسائل مختلفی است که فاقد اعتبار و اهمیت هستند.
اضطراب
مدام ناخودآگاهتان درگیر این اضطراب است که اگر شب نتوانم بخوابم چه میشود، به همین دلیل خواب سراغ شما نمیآید.
افسردگی
مشخص نیست ابتدا بیخوابی حال بیمار را به سمت افسردگی برده یا اینکه افسردگی موجب بیخوابی و اختلال خواب شده است، اما درمان افسردگی میتواند اختلال خواب را درمان کند.
کمالگرایی
افراد کمالگرا باید از تمام ساعات روز خود بیشترین منفعت و مطلوبیت را ببرند و خواب به مفهوم نیاز ضروری برای آنها بی معنی است.
عدم کنترل هیجان
افرادی که مسئله کنترل هیجان دارند نمیتوانند از لذتهای آنی بگذرند و مقدمات خواب را فراهم کنند. یعنی ساعت ۱۱ قهوه میخورند، تازه مکالمات تلفنی شروع میشود یا تصمیم به فیلم دیدن میکنند و شام میخورند.
ایثارگری و مهرطلبی
افراد ایثارگر روزها درگیر ارائه خدمات و مراقبت از دیگران هستند و ممکن است ساعات پایانی شب را برای کارها و فعالیتهای خود صرف کنند و دقیقا زمانی که بقیه خواب هستند، آنها فرصتی برای خود دارند.
نور خورشید
ساعت بیولوژیک بدن با نور تنظیم میشود و طلوع آفتاب به شما نشان میدهد که روز شده و غروب آفتاب بدن شما را آماده میکند تا کم کم به ساعات خواب نزدیک شوید.که اگر در معرض نور نباشید میتواند برای شما اختلال خواب به همراه داشته باشد.
عادات نادرست خواب
صبح تا دیر وقت خوابیدن به دلیل اینکه شب قبل به میزان کافی فرد استراحت نکرده است و پس از آن هم برنامه ریزی منظمی برای خواب ندارد.
ذهنیت زندگی شبانه
برای برخی از افراد لذت از زندگی شبانه موجب بیخوابی است. در پس ذهنشان این میگذرد که اگر شب زودتر بخوابند بخش بزرگی از لذت را از دست میدهند.
چند راهکار برای درمان بی خوابی
بی خوابی قابل درمان است و با رعایت یک سری نکات مهم و ضروری در طول روز میتوان به راحتی در شب به خواب رفت مانند داشتن یک برنامه زمانی ثابت برای خوابیدن و بیدار شدن، انجام فعالیتهای روزانه به صورت مرتب، بررسی داروهای مصرفی، پرهیز از چرت زدن عصرگاهی، پرهیز از مصرف کافئین، نیکوتین و الکل، برطرف کردن دردهای احتمالی جسمانی، پرهیز از خوردن غذا و نوشیدنی در حجم زیاد قبل از خواب، ایجاد فضای راحت و آرام برای استراحت در اتاق خواب و ایجاد سرگرمی برای مهار اضطراب و درگیری فکری قبل از خواب و... اشاره کرد. البته در صورت مشاهد علائم و نشانههای شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.