روایت الکاظمی از چالش‌های عراق و رابطه با ایران
با اعتراضات سال ۲۰۱۹ عراق؛ عادل عبدالمهدی از منصب نخست وزیری این کشور استعفا داد و مصطفی الکاظمی که سرپرست سرویس اطلاعات ملی این کشور بود با درخواست اکثر فراکسیون های شیعه در پارلمان عراق مکلف به تشکیل دولت انتقالی شد.
وی موظف بود که در مدت یکسال فضا را برای برگزاری انتخابات زودهنگام مهیا، و عراق را در برابر چالش های کرونا و کاهش قیمت نفت -که بودجه عراق بیش از ۹۰ درصد به آن وابسته است- را مدیریت نماید.
با گذشت یکسال از تشکیل دولت جدید و البته موقت عراق؛ نخست وزیر سخنان خود را با یادآوری سوگندش در برابر مردم آغاز کرد و دوره اخیر عراق را دوره ای برای مبارزه با چالش ها و نیز "مجموعه فاز انتقالی مفصلی در تاریخ این کشور" برشمرد.
وی دوران تصدی خود را در "یک شرایط استثنایی و خطرناک" توصیف کرد که کشورش "به دلیل یک بحران اجتماعی سخت و سرنوشت ساز ناشی از سوء مدیریت در یک دوراهی ایستاده بود" و وظیفه اصلی دولتش را "برگزاری انتخابات عادلانه و منصفانه و مطابق با خواست مردم" عنوان کرد.
الکاظمی تصریح کرد که در انتخابات زودهنگام مهرماه امسال پارلمان عراق شرکت و از هیچ حزب دیگری حمایت نخواهد کرد.
نخست وزیر موقت عراق از تلاش دولتش برای مبارزه با کرونا و داعش سخن گفت و خاطرنشان کرد که این دولت "در مقابله با داعش پیشرفت چشمگیری داشته و با حمایت از نیروهای امنیتی، حاکمیت دولت و انحصار سلاح در دست نیروهای رسمی را تقویت کرده است".
وی همچنین از مبارزه با "سلاح های کنترل نشده و گروه های غیرقانونی که موشک ها را به محلهای دیپلماتیک و نهادهای عراقی شلیک می کنند" سخن گفت و با اشاره به ناآرامی های امنیتی که عراق پس از اعتراضات سال ۲۰۱۹ تجربه کرده تصریح کرد که "هنوز افرادی هستند که سعی می کنند با سوء استفاده از شرایط استثنایی عراق، دولت را مورد آزار و اذیت قرار دهند و عراق را به جنگ خونین و داخلی بکشانند" اما به گفته او این آزارها برای عاملان آنها "بدون هزینه نیست".
الکاظمی به وضعیت معترضان سال ۲۰۱۹ پرداخت و گفت که پیرامون اقدامات لازم برای پیامد های اجتماعی این برهه، "همه معترضان بازداشت شده آزاد شدند" چراکه حق تظاهرات یک حق قانونی است؛ همچنین "قربانیان میادین اعتراضات، شهید محسوب می شوند و حقوق آنها تضمین شده است".
به گزارش ایرنا در اعتراضات اواخر سال ۲۰۱۹ براساس اعلام منابع رسمی بیش از ۲۷ هزار نفر زخمی، حدود ۷۰۰ نفر کشته و ۲ هزار و ۷۰۰ نفر بازداشت شدند.
نخست وزیر عراق با بیان اینکه "یک پروژه گفتگوی ملی جامع راه اندازی شده که شامل تظاهرکنندگان بوده و خواسته های مشروع آنها را تایید می‌کند"، حجم مبارزه دولتش با فساد را "برابر با تمام تلاش هایی که در این زمینه طی ۱۷ سال گذشته (پس از سقوط صدام) انجام شده است" عنوان کرد.
وی دولت خود را متعهد به پیگیری اوضاع آوارگان جنگی دانست و افزود که در یکسال گذشته "بیش از نود درصد اردوگاه های آوارگان در سراسر عراق تعطیل و روند بازگشت داوطلبانه آوارگان به مناطق خود توسط دولت حمایت شده است".
به گزارش ایرنا آمارهای رسمی عراق بیش از پنج و نیم میلیون آواره در عراق را تاکید می کرد و همچنین حدود یک میلیون عراقی دیگر پس از هجوم و سیطره داعش، به کشورهای همسایه و اروپایی مهاجرت کرده اند.
دولت عراق آبان سال گذشته اعلام کرده بود تمام اردوگاه ها تا ابتدای سال ۲۰۲۱ جمع می شود. وزیر مهاجرت این کشور نیز سفرهایی به کشورهای مختلف و رایزنی هایی در این باره داشت.
الکاظمی در ادامه سخنان خود گفت از توافقنامه سنجار را پشتیبانی شده و مسئولیت دولت فدرال در قبال مردم ایزدی در سنجار در سطح اداری و امنیتی تقویت گردیده و همچنین درک مثبت بین دولت فدرال و دولت محلی اقلیم کردستان در آماده سازی برای حل مشکلات برجسته تحت سایه یک ملت و یک سرنوشت برقرار شده است.
سنجار یک شهر در شمال موصل است که پس از سیطره داعش بر موصل و قتل عام بسیاری از مردم ایزدی (اقلیت مذهبی) اوضاع امنیتی نابسامانی را تجربه می‌کند و تامین امنیت این شهر بعد از پایان موجودیت داعش همواره محل اختلاف دولت عراق و اقلیم کردستان بوده است. توافق سنجار بین دولت محلی اقلیم کردستان و دولت فدرال عراق نهایی شد که به گفته مقامات رسمی "برای کاهش اختلافات" صورت گرفته و طی آن "توافقاتی بین بغداد و اربیل بر سر تامین امنیت" این شهر انجام شد اما از دیگر سو منتقدان جدی نیز دارد.
نخست وزیر عراق از اوضاع اقتصادی کشورش در هنگام تصدی دولت در حال گذر "از خطرناک ترین چالش های اقتصادی" توصیف کرد که دولت "با کمبود منابع، خالی شدن خزانه و وابستگی کامل به نفت روبرو" بود.
مصطفی الکاظمی با اشاره به "نقش اساسی عراق در سطح منطقه ای و بین المللی برای آرام کردن بحران ها و ایجاد همکاری به جای درگیری" از ترسیم و تعیین "مسیری جدید برای سیاست خارجی و ایجاد ابتکار عمل" سخن گفت.
وی ادامه داد که "سال گذشته همه متوجه شدند عراق حاضر نیست که صحنه اختلافات باشد (بلکه) یک عامل صلح و ثبات برای منطقه و جهان است و تلاش شد تا نقاط همگرایی و تعادل را در منطقه جستجو کند تا واقعیتی را ایجاد کند که در آن ادغام و همکاری منطقه ای جایگزین درگیری شود".
نخست وزیر عراق گفت: "ما به پیشرفت بزرگ روابط خود با اردن، مصر، عربستان سعودی، امارات و تمام کشورهای عربی خلیج فارس، ایران، ترکیه، لبنان، سوریه و همه کشورهای منطقه که صلح را دوست دارند و نیز در جامعه جهانی و روابط برجسته خود با کشورهای اروپا و ایالات متحده آمریکا افتخار می کنیم".
به گزارش ایرنا مصطفی الکاظمی در یکسال گذشته به ایران، عربستان، آمریکا، امارات، ترکیه و اردن سفر داشت و مراودات و رایزنی گسترده دیگری با سایر کشورهای منطقه ای برقرار کرد؛ توافق نامه های اقتصادی نسبتا بلندمدت و سنگین از جمله نقاطی بود که الکاظمی در سفرهای خود برآنها تمرکز داشت.
الکاظمی با اشاره به مساله فلسطین تصریح کرد که "موقعیت تاریخی و قاطع عراق در حمایت از آرمان فلسطین" حفظ می شود و حملات ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به مردم بی دفاع فلسطین در بیت المقدس و غزه، مردود و محکوم است.
وی در توصیف مردم فلسطین گفت: "این مردم بی رحمانه ترین بی عدالتی های تاریخ معاصر را متحمل شده اند و همچنان به همه جهان درس های استواری و عزم راسخ می دهند و در برابر خواسته های مشروع استواری می کنند".
الکاظمی با اشاره به اینکه وجدان هر عراقی حق ملت فلسطین یافت می شود بر "حق پایتخت بودن بیت المقدس برای کشور مستقل فلسطین بعنوان یک حق تاریخی" تاکید کرد.
گفتنی است وی امروز در تماس تلفنی با محمود عباس رییس تشکیلات خودگردان فلسطین بر حمایت عراق از ملت فلسطین تاکید و حملات رژیم صهیونیستی را با "شدیدترین عبارات" محکوم کرد.
نخست وزیر عراق در ادامه تشریح عملکرد یکساله خود "سیاست گشودگی و اعتدال با همه کشورهای جهان" را عاملی برای مراودات گسترده با کشورهای همسایه و منطقه عنوان کرد.
وی با اشاره به تاثیر این سیاست از رایزنی های منطقه ای و همسایه ای مثال زد و گفت: گذرگاه مرزی عرعر که برای چند دهه بسته بود بازگشایی شد و تمایل شرکت های سعودی، اماراتی و کشورهای خلیج فارس برای سرمایه گذاری در عراق بیشتر شد. مذاکرات با ایران برای ساخت یک خط ریلی بین بصره و شلمچه به مراحل نهایی خود رسیده است و نیز پانزده توافق نامه و تفاهم نامه همکاری با اردن و مصر در مورد خطوط انرژی و حمل و نقل و همچنین امضای بسیاری از توافق نامه ها با ترکیه در زمینه امنیت را امضا کرده ایم.
الکاظمی ادامه داد: مسائل اقتصادی و سرمایه گذاری و امضای تعدادی توافق نامه و تفاهم نامه همکاری با فرانسه، آلمان و انگلیس برای بازسازی و ساخت جاده های جدید، فرودگاه ها و خطوط ریلی و همچنین فعال سازی تفاهم در توافق نامه چین برای استفاده از آنها در زمین از طریق یک سری پروژه های زیربنایی و امضای قرارداد با شرکت های بزرگ آمریکایی برای سرمایه گذاری در عراق را از دیگر موارد موفقیت اقتصادی دولت خود عنوان کرد.
نخست وزیر به گفتگوی استراتژیک با ایالات متحده اشاره داشت و افزود: ما ثابت کرده ایم که گفتگو، صراحت و روش مستقیم از لجبازی و هرج و مرج سودمندتر است وطی سه جلسه گفتگو، ما به گام های پیشرفته ای برای خروج از نیروهای باقی مانده از ائتلاف (نظامی آمریکایی) و توسعه همکاری در همه زمینه ها، از جمله آموزش و توانبخشی، دست یافتیم و دوره های آینده را بین کمیته های نظامی برای تعیین زمان و چارچوب های فنی برای رسیدن به این هدف آماده کردیم.
به گزارش ایرنا فروردین ماه امسال بغداد و واشنگتن گفتگویی موسوم به راهبردی ترتیب دادند که درآن به توافقات گسترده و همکاری های همه جانبه اشاره شده بود و همچنین توافقاتی درباره خروج نیروهای جنگی آمریکا از خاک عراق و احترام به حاکمیت این کشور و تحویل پایگاه های تحت سیطره نیروهای خارجی بخش دیگر این گفتگو بود.
الکاظمی در پایان سخنان خود، اظهاراتش پیش از تشکیل دولت را یادآور شد که در آن زمان از لزوم همکاری برای ساختن عراق سخن گفته بود؛ به گفته وی حالا عراق توانسته "با همبستگی بر خطرات غلبه کند" و اکنون لازم است که با اتحاد دولت و ملت و نخبگان از میهن حفاظت شود و بایستی کشور همچنان در مسیر درست بماند".
وی در انتها به مرجعیت عالی شیعیان عراق حضرت آیت الله العظمی سیستانی و ملت این کشور ادای احترام کرد.
