فرود اضطراری «قلابی» هواپیما و بازداشت منتقد سیاسی بلاروس
وزارت کشور بلاروس نیز تأیید کرد که این فرد به نام رامان پراتاسویچ در فرودگاه مینسک بازداشت شده است.
پراتاسویچ و همکارانش با تأسیس کانال «نکسترا»، این پیام‌رسان را به اصلی‌ترین مجرای اطلاع‌رسانی اپوزیسیون در حال مبارزه با رئیس جمهوری مستبد بلاروس بدل کرده بود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، هواپیمای حامل پراتاسویچ متعلق به شرکت رایان‌ایر روز یکشنبه ۲۳ مه (۲ خرداد) زمانی که در حال عبور از آسمان بلاروس بود به دلیل هشدار بمبگذاری مجبور شد در فرودگاه مینسک به زمین بنشیند. دفتر مطبوعاتی الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهوری بلاروس اعلام کرد که او شخصا دستور داد یک هواپیمای جنگی از نوع میگ ۲۹، هواپیمای حامل پراتاسویچ را اسکورت کند.
سال گذشته در بلاروس بخش مهمی از کار اطلاع‌رسانی و ساماندهی اعتراضات گسترده علیه لوکاشنکو را کانال نکسترا بر عهده داشت، اما دولت این کانال را افراطی اعلام کرد.
پراتاسویچ که با افزایش تهدیدها در کشورش به لهستان فرار کرده بود، اکنون با اتهاماتی روبرو است که ممکن است مجازات زندان تا ۱۵ سال برایش به همراه داشته باشد. مقامات بلاروس در ماه نوامبر گذشته نام آقای پراتاسویچ را در سیاهه «افرادی که در فعالیت‌های تروریستی نقش دارند» قرار دادند.
مقامات بعد از فرود هواپیمای رایان‌ایر در مینسک گفتند كه هیچ ماده منفجره‌ای در این هواپیما پیدا نشده است. مسئولان شرکت رایان‌ایر نیز تاکنون هیچ اظهار نظری در این زمینه نکرده‌اند.
سوتلانا تیخانووسکایا، رهبر تبعیدی مخالفان بلاروس از ایکائو، سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی خواست تحقیقات در این زمینه را آغاز کند. وی پس از بازداشت کنشگر برجسته اپوزیسیون گفت: «كاملاً واضح است كه این عملیات به دست سرویس‌های ویژه برای ربودن هواپیما به منظور بازداشت کنشگر و وبلاگ‌نویس رامان پراتاسویچ انجام شده است. حتی کسی که بر فراز بلاروس پرواز هم می‌کند نمی‌تواند از امنیت خود اطمینان داشته باشد.»
اعتراضاتی که پس از انتخابات ریاست جمهوری ماه اوت گذشته در بلاروس به وجود آمد، ماه‌ها ادامه یافت. در آن انتخابات طبق نتایج رسمی، لوکاشنکو برای ششمین دوره متوالی به سمت ریاست جمهوری این کشور انتخاب شد، اما معترضان با ادعای تقلب در انتخابات، نتیجه آن را نپذیرفتند.
پلیس به راهپیمایی‌های ضد دولتی به شدت برخورد کرده و به سرکوب مخالفان پرداخت. در جریان اعتراضات بلاروس در مجموع حدود ۳۰ هزار نفر بازداشت شده و بسیاری از آنها مورد ضرب و شتم قرار مأموران قرار گرفتند.
گرچه اعتراضات بلاروس در زمستان خاموش شد اما دولت لوکاشنکو همچنان به اقدامات خود علیه ضد رسانه‌های خبری مخالف و مستقل ادامه داده است. هفته گذشته ، ۱۱ نفر از کارکنان یک پایگاه خبری اینترنتی به نام TUT.by به دست پلیس بازداشت شدند.
اقدام دولت مینسک در تغییر مسیر پرواز هواپیمای حامل منتقد سیاسی برای بازداشت او، خشم مقامات اتحادیه اروپا را برانگیخته است.
شارل میشل، رئیس شورای اروپا شامگاه یکشنبه اعلام کرد پیشنهاد تحریم بلاروس به دست اتحادیه اروپا به دلیل این اقدام از هم‌اکنون در دستور کار نشست دو روزه رهبران این اتحادیه قرار گرفته است.
نشست سران اروپا قرار است که در روزهای دوشنبه و سه شنبه در بروکسل برگزار شود.
واکنش رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا
رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز در واکنش به این رویداد آن را «غیرقابل پذیرش» خواند.
اورزولا فن درلاین در توییتر نوشت: «کاملاً نپذیرفتنی است که هواپیمای رایان‌ایر را که از آتن عازم ویلنیوس بود مجبور به فرود در مینسک کرده‌اند. همه مسافران باید بلافاصله بتوانند به سفر خود به ویلنیوس ادامه دهند و امنیت آنها تضمین شود.»
فن درلاین درادامه این توییت نوشته است: «هرگونه نقض قوانین بین‌المللی حمل و نقل هوایی باید عواقبی را (برای عامل آن) به همراه داشته باشد.»
واکنش ناتو
ساعاتی پس از بازداشت چهره برجسته مخالفان بلاروس در روز یکشنبه در مینسک، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو گفت که این رویداد را از نزدیک رصد می‌کند.
او این حرکت دولت بلاروس را «یک حادثه جدی و خطرناک» خواند و ضمن محکوم کردن آن، خواستار انجام «تحقیقات بین‌المللی» در این زمینه شد. استولتنبرگ در توئیتر نوشت: «این یک حادثه جدی و خطرناک است که نیاز به تحقیقات بین‌المللی دارد. بلاروس باید برای بازگرداندن صحیح و سالم خدمه و همه مسافران هواپیما را تضمین کند.»
واکنش رئیس جمهوری لیتوانی
هیتاناس ناوسدا، رئیس جمهوری لیتوانی نیز روز یکشنبه دستگیری مخالف بلاروسی در مینسک را «اقدامی ناپسند» خواند. ناوسدا در توئیتر نوشت: «یک اتفاق بی‌سابقه! یک هواپیمای مسافربری غیرنظامی که به سمت ویلنیوس پرواز می‌کرد مجبور به فرود در مینسک شده است.»
او در همین توییت با اعلام خبر بازداشت رامان پراتاسویچ، نوشت: «رژیم (بلاروس) پشت این عمل ناپسند است» و افزود: «من خواستار آزادی اضطراری رومان پراتاسویچ هستم!»
لیتوانی به این مخالف بلاروسی پناهندگی داده است.
آقای ناوسدا از ناتو و اتحادیه اروپا كه لیتوانی عضو آن است، خواست تا «بلافاصله به تهدیدهای رژیم بلاروس علیه هواپیمایی غیرنظامی بین‌المللی واکنش نشان دهند.»
رئیس جمهوری لیتوانی در بیانیه جداگانه‌ای که توسط دفتر او منتشر شد، گفت: «هفته آینده در نشست اتحادیه اروپا در بروکسل در مورد این موضوع صحبت خواهم کرد.»
سایر واکنش‌ها در اروپا
روز یکشنبه آرانچا گونزالس، وزیر امور خارجه اسپانیا نیز به این بازداشت واکنش نشان داد. او در توییتر نوشت: «ما خواهان آن هستیم که مقامات بلاروس اجازه دهند پرواز رایان‌ایر که مجبور به فرود در مینسک شده است، آزادانه برنامه سفر خود را دنبال کند.»
وزیر خارجه اسپانیا مقامات بلاروس را «مسئول ایمنی همه مسافران» این هواپیما دانسته است.
مایکل مارتین، نخست وزیر ایرلند هم اقدام دولت بلاروس در انحراف مسیر اجباری و نشاندن هواپیمای حامل پراتاسویچ را کاری «مطلقا نپذیرفتنی» توصیف کرد.
وزارت امور خارجه فرانسه نیز برای اعتراض به اقدام بلاروس در اجبار به فرود هواپیمای منتقد سیاسی برجسته و بازداشت او، سفیر این کشور در پاریس را احضار کرد.
