«ممنوعیت» تنها نسخه برای سفر در تعطیلات خرداد
محدودیت سفر و تردد به شهرهای قرمز و نارنجی همچنان برقرار است. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اما گفته با توجه به تعطیلات چهارروزه نیمه خردادماه، درخواست ممنوعیت سفر از ۱۳ تا ۱۶ خردادماه به کمیته امنیتی اجتماعی وزارت کشور داده شده است. علیرضا رئیسی گفته است: درست است که در وضعیت نزولی بیماری هستیم، اما خیلی از شهرها و استان‌ها در وضعیت نارنجی به سر می‌برند و وضعیت بسیار شکننده است. یکی از عوامل موثر در انتشار بیماری معمولا سفرها و ترددها، تجمعات و مهمانی‌ها است.
او تاکید کرده که سختگیری زیادی برای انجام سفرها قائل خواهند شد.
استاندار تهران، استانی که در تمام تعطیلات گذشته همزمان با دوران همه‌گیری کرونا، بیشترین سهم در جابه‌جایی‌ها و سفرها را داشته است، از ارائه پیشنهاد اعمال منع تردد از ۱۲ تا ۱۷ خردادماه در این استان با هدف کنترل بیماری کووید-۱۹ خبر داده است.
علی‌اصغر مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ هم که مطابق تعطیلی‌های گذشته برنامه‌ای برای مدیریت سفر ارائه نکرده، تصمیم درباره شرایط و ضوابط سفر در تعطیلات خرداد را کاملا به ستاد ملی مقابله با کرونا سپرده است. او گفته سفر در تعطیلات نیمه خردادماه تابع تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا است. در ستاد ملی مقابله با کرونا مجموعه‌ای از دستگاه‌های دولتی حضور دارند که موضوع سفر در این تعطیلات در آن‌جا به بحث گذاشته خواهد شد. تلاش می‌شود بهترین تصمیم گرفته شود و حتما اولویت سلامت مردم است.
به نظر می‌رسد ممنوعیتی که مطالبه وزارت بهداشت است، این بار هم فقط مشمول سفرهای جاده‌ای شود و سفر با وسایل نقلیه عمومی همانند گذشته با محدودیت و ممنوعیتی مواجه نشود. همان‌طور که در تعطیلات عید فطر سفر حتی با تورهای گردشگری محدود نشد، هرچند در برخی شهرها از ورود و اجرای تور خودداری شد. اما آمارهای مرکز مدیریت راه‌های کشور نشان می‌دهد در تعطیلات عید فطر، با وجود اعمال ممنوعیت تردد جاده‌ای و افزایش جریمه، نزدیک به یک و نیم میلیون دستگاه در جاده‌های بین استانی جابه‌جا شدند. آمار دقیقی از حجم سفر با وسایل نقلیه عمومی از آن تعطیلات اعلام نشد، اما طبق اظهارات آژانس‌های گردشگری، میزان سفرهای هوایی نیز در بعضی مسیرهای تفریحی با افزایش تقاضا روبه‌رو بود.
با وجود آن‌که ممنوعیت‌های ابلاغی در تعطیلات معمولا درست رعایت و اجرا نمی‌شود، اما ظواهر امر نشان می‌دهد دستور کلی برای ممنوعیت سفر و متعاقب آن جریمه خودروهای شخصی، تنها نسخه‌ای باشد که ستاد ملی مقابله با کرونا تا کنون برای مدیریت سفر داشته، این درحالی است که طبق آمار مرکز مدیریت راه‌ها، سفر و یا تردد جاده‌ای در دوران کرونا هرگز متوقف نشده و ضرورت دارد با درنظر گرفتن این واقعیت که به هر حال گروهی، حتی با وجود ممنوعیت از سفر بازنمی‌مانند، برنامه یا راهکاری برای مدیریت سفرها داشت و صرفا به یک «درخواست سفر نروید» و «سفر ممنوع است» متوسل نشد.
از سخنان معاون گردشگری در یک سال گذشته برمی‌آید طرح‌هایی برای مدیریت سفر به ستاد ملی مقابله با کرونا پیشنهاد شده، که با وجود موافقت‌های ضمنی، اما در نهایت نه مصوبه‌ای از این ستاد بیرون آمده و نه اجماع و توافق کلی در بین اعضای ستاد حاصل شده است؛ به طوری که در بیش از ۱۶ ماه شیوع ویروس کرونا در ایران، سابقه‌ای در اجرای برنامه یا راهکاری با هدف مدیریت سفر حتی در عین ممنوعیت مشاهده نمی‌شود. طرحی هم که برای کنترل سفرهای جاده‌ای در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ ارائه شد و سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در چند نوبت درباره آن اطلاع‌رسانی و صحبت کرد، نیز همزمان با شروع سفرهای نوروزی، اجرا نشد و ستاد ملی کرونا به نوعی آن را رد کرد و شرایط ناهنجاری برای سفرهای نوروزی رقم خورد، به طوری که سفر در آن بازه زمانی کاملا رها، بی‌برنامه و بدون مدیریت اجرا شد و وضعیت بیماری کووید-۱۹ را در ایران به وخامت‌ترین حالت ممکن رساند و دست‌آخر هم دست‌اندرکاران گردشگری مقصر شناخته شدند.
به نظر می‌رسد اعضای ستاد ملی کرونا هنوز بعد از گذشت یک سال و نیم از شیوع ویروس کرونا، با واقعیت سفر کنار نیامده و بیشتر از آن‌که برای مدیریت آن برنامه داشته باشند، بدون توجه به پیشنهادها، راهکارها و مدل‌هایی که حتی در سایر کشورها همزمان با فصل شلوغ سفر اجرا شده است، سیاست انکار را در پیش گرفته و فقط به یک دستور کلی «ممنوعیت سفر» بسنده کرده‌اند.
