سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کمتر از بیست روز دیگر برگزار خواهد شد و در این میان رد صلاحیتهای داوطلبان اصلاح طلب در اردوگاه آنان نوعی ابهام و دشواری در اتخاذ تصمیم درست و تشکیک بین حمایت از نامزدی خاص را افزایش داده است. از سوی دیگر بیم و امیدهای اصولگرایان به ویژه دو سازوکار اجماع ساز آنها یعنی شورای ائتلاف و شورای وحدت درباره رسیدن به گزینه واحد هم در حال افزایش است.
اصلاحات و نامزدهای خواهان حمایت
موضوع مشارکت فعال در انتخابات در جبهه اصلاحات، از مهترین مباحثی است که گاهی آشکار و در فضای رسانهها و گاهی در گعدهها و دیدارهای فعالان سیاسی مطرح میشود. اصلاح طلبان پس از ماجرای عدم احراز صلاحیتها، اعلام کردند که در این دوره نامزدی به مردم معرفی نخواهند کرد و از هیچ یک از چهره های تایید صلاحیت شده حمایت نمیکنند. اما نامه «محسن مهرعلیزاده» نامزد انتخابات به «بهزاد نبوی» رییس جبهه اصلاحات و درخواست از وی برای حضور در جلسه این نهاد و ارائه برنامهها، بار دیگر موضوع حمایت این جریان سیاسی را از نامزد خاصی در انتخابات پیش رو داغ کرد.
در نخستین واکنش به این درخواست رییس اسبق سازمان تربیت بدنی؛ «آذر منصوری» سخنگوی جبهه اصلاحات تصریح کرد: «در هیچ یک از جلسات جبهه اصلاحات از جمله جلسه دیروز چنین بحثی مطرح نشده است و باید ببینیم این درخواست چه میشود چه موضعی را مجمع عمومی میگیرد. به عنوان سخنگو نمیتوانم چیزی بگویم و آخرین موضع همانی است که در کانال جبهه اعلام شده است.»
«محمود صادقی» نماینده اصلاح طلب مجلس دهم و از رد صلاحیت شدگان انتخابات هم گفته است: «تا جایی که من میدانم مهرعلیزاده مستقیم به بهزاد نبوی نامه ننوشته و نامه او در فضای عمومی رسانهها منتشر شده است. نظر بعضی از اعضا این است که اگر مهرعلیزاده و همتی تمایل دارند، برنامههای خود را به جبهه ارائه کنند، ولی اختلافنظر میان اعضا وجود دارد.»
«یدالله طاهرنژاد» دیگر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی درباره حضور دو نامزد نزدیک به جریان اصلاح طلب در نشست جبهه اصلاحات گفته است: «آقای نبوی هنوز واکنشی مبنی بر اعلام وصول نامه آقای مهرعلیزاده نداشته است ولی اگر بنا بر دعوت از کاندیدا باشد، هر دو کاندیدای اصلاحطلب به جبهه اصلاحات دعوت خواهند شد و ارزیابی من این است که به این سمت خواهیم رفت.» اصرارهای مهرعلیزاده در حالی است که شماری از اصلاح طلبان، مهرعلیزاده را به دلیل عدم ارائه برنامه به جبهه اصلاحات و دوری از سازوکارهای این جریان، چندان نزدیک به اصلاحات نمیدانند اما وی خود را تنها اصلاح طلب تایید صلاحیت شده معرفی کرده است.
در کنار مهرعلیزاده؛ نامزد دیگری هم میان گزینههای تایید صلاحیت شده وجود دارد که رسانهها گمانه زنیهای گستردهای را درباره امکان حمایت اصلاحات از وی منتشر میکنند. «عبدالناصر همتی» رییس پیشین بانک مرکزی که آرام آرام در حال صعود به صدر نظرسنجیهای انتخاباتی است. شماری از تحلیلگران، با توجه به سابقه عضویت وی در حزب کارگزاران سازندگی امکان حمایت اصلاحات به ویژه طیف کارگزاران را با احتمال بالایی تحلیل میکنند. انتشار دیدگاهها و بررسی امکان پیروزی وی در انتخابات از سوی نشریه حزب کارگزاران این گمانه زنیها را تقویت کرده است. برخی شنیدههای تایید نشده هم از احتمال دیدار همتی با رییس دولت اصلاحات یا حتی نهاد اجماعساز اصلاح طلبان حکایت دارد.
اظهارات و دیدگاههای همتی از یک سو و عملکرد کمپین تبلیغاتی وی از سوی دیگر، اقبال عمومی به وی را افزایش داده است. هرچند با توجه به تاکید موکد و صریح جبهه اصلاحات مبنی بر عدم معرفی نامزد در این دوره از انتخابات و تایید این تصمیم از سوی اعضای مجمع روحانیون مبارز، بعید به نظر می رسد اما اگر اصلاح طلبان از نظر نخستین خود، تنزل کرده و برای حمایت از نامزدی اعلام آمادگی کنند؛ همتی می تواند گزینه مناسبی باشد و باید دستکم تا پایان مناظرههای انتخاباتی صبر کرد.
اصولگرایان و نگرانی از عدم کناره گیری نامزدها
کناره گیری از انتخابات به نفع حجت الاسلام ابراهیم رییسی، دغدغه برهی از جریانات و شخصیتهای اصولگراست. با این حال به نظر میرسد تاکیدات و درخواست ها و حتی کنایههای برخی از آنها به نامزدها، حکایت از تبدیل این دغدغه به نگرانی دارد. حجت الاسلام «غلامرضا مصباحی مقدم» سخنگوی جامعه روحانیت مبارز درباره احتمال کنارهگیری نامزدها به نفع حجت الاسلام رییسی گفته است: «رییسی منحصرا نامزد شورای وحدت اصولگرایان است و اینکه دیگر نامزدهای اصولگرا به نفع رییسی از انتخابات کناره گیری کنند یا تا روز انتخابات در صحنه بمانند به نظر شخصی خود آنها بستگی دارد و ممکن است کنارهگیری نکنند.»
«حسین انواری» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه هم گفت: بعد از مناظرات نامزدها، عقلایی است که ۴ نامزد اصولگرا (زاکانی، قاضی زاده هاشمی، رضایی وجلیلی) به نفع رییسی انصراف دهند.
«لاله افتخاری» فعال سیاسی اصولگرا هم انصراف دیگر نامزدها به نفع حجت الاسلام رییسی را تصمیمی حکیمانه توصیف کرده و برای افرادی که به نفع رییس قوه قضائیه کنار نمیروند؛ ابراز تاسف کرده است.
«مهدی چمران» عضو شورای ائتلاف هم گفته است: «کاندیداها باید در روزهای آخر انتخابات پا روی نفس خود بگذارند و عاقل باشند و به نفع یک نفر کنار بروند هر چند اگر کنار نروند رایی ندارند.»
سعید جلیلی مهمترین نامزدی است که بسیاری از اصولگرایان منتظر انصراف وی به نفع حجت الاسلام رییسی هستند؛ به ویژه آنکه در روزهای گذشته جبهه پایداری نامزد اصلح خود را رییس قوه قضائیه اعلام کرده و از اجماع بر سر حمایت از رییسی سخن گفته است. پایداری به عنوان جبهه همیشه حامی جلیلی با این اعلام احتمال انصراف جلیلی را افزایش داده است اینکه اما دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی چه افقی برای فعالیتهای سیاسی خود در نظر گرفته و تا چه میزان به اصول ائتلاف با نامزد هم فکر خود پایبند خواهد بود، نیازمند صبوری تا روز انتخابات است.
نامزد اصولگرای دیگری که به نظر نمیرسد قصد ترک میدان رقابت انتخاباتی را داشته باشد؛ محسن رضایی است. چهره ای که بیشترین سابقه نامزدی در انتخابات را داراست و به نظر میرسد این بار مصممتر از همیشه در کارزار رقابتها حاضر شده است. گرچه برخی از تحلیلگرا به ویژه اقتصاددانان، درباره پشتوانه اقتصادی وعدههای وی تشکیک می کنند؛ وی تمام وعدهها و ایدههای خود را قابل اجرا و عملی میداند. کنایه ها و انتقادهایش از دیگر نامزدهای همفکر اصولگرا هم نشان میدهد که رضایی این بار هم برای رقابت سخت خود را آماده کرده است.
کناره گیری «امیرحسین قاضی زاده هاشمی» دیگر چهره انتخابات ۱۴۰۰ با توجه به اظهارات انتقادی وی از نامزدهای پوششی؛ محل ابهام است. وی بارها تکرار کرده است که برای انتخابات برنامه مشخص داشته و برای اداره کشور دیدگاهها و فکر دارد. «علیرضا زاکانی» را می توان محتملترین گزینه انصرافی به نفع حجت الاسلام رییسی دانست اما این تنها گمانه زنی های رسانه ای است و مشخص نیست اگر میزان اقبال به هریک از این نامزدها افزایش یابد آیا عطای حضور در پاستور را به لقای وحدت خواهند بخشید یا نه؟
به ما طعم دولت واقعی انقلابی اسلامی را بچشان.
آمین.