از ۲۰ دقیقه احمدی‌نژاد تا ۵ دقیقه رئیسی؛ چند دقیقه برای روحانی؟
طبق اعلام رسانه‌ها، پیرو نامه رسمی نماینده سید ابراهیم رئیسی به کمیته تبلیغات انتخابات صداوسیما، پس از رسیدگی، اعتراض ستاد انتخاباتی وی، وارد دانسته شده و مدت ۵ دقیقه زمان برای پاسخگویی به اتهام‌های محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی منظور خواهد شد.
آنگونه که علی ربیعی سخنگوی دولت اعلام کرده، دولت هم به طور رسمی به اتهام‌پراکنی نامزدها اعتراض کرده و خواستار وقت برای پاسخگویی شده است. اما با معیار قرار دادن وقت ۵ دقیقه‌ای داده شده به رئیسی، کمیته تبلیغات انتخابات صداوسیما به روحانی و دولت او چقدر باید وقت اختصاص دهد؟
به این منظور محتوای سخن کاندیداها بررسی و اتهام‌های آنها به دولت بررسی و جمع‌بندی شده است.
در بخش نخست که هر یک از کاندیداها در سه دقیقه به یک پرسش اقتصادی پاسخ دادند، محسن رضایی با کنایه به نماد تبلیغاتی روحانی و انتقاد از کاهش ارزش پول ملی، دولت را متهم کرد که هر وقت به مشکل می‌خورد، دست در جیب مردم می کند و در مساله بورس، راهی غیرقانونی در پیش گرفته است.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نیز مدعی شد، مسئولان به جای اینکه مسئول حفاظت پول ملی باشند، مسئول حفاظت ارز خارجی شده‌اند و بعد اشاره‌ای به برنامه‌هایش کرد.
همچنین علیرضا زاکانی در پاسخ به پرسشی درباره برنامه کنترل نقدینگی، با طرح ادعاهایی درباره حجم نقدینگی، دولت را متهم کرد.
در بخش دوم مناظره، نامزدها در ۴ دقیقه صحبت، دیگر نامزدها را نقد کردند که رضایی در این بخش دولت را متهم کرد برای رانت‌خواران منبع دارد اما برای مردم نه، و یک فاجعه بزرگ در نقدینگی کشور به وجود آورده است. قاضی‌زاده هاشمی نیز در بخش دوم سخنان خود، ادعاهایی درباره نقدینگی تولیدشده به ازای هر ایرانی مطرح کرد. سعید جلیلی هم رویکرد دولت را نادرست خواند و مدعی شد می‌خواهد به‌جای کار واقعی، کشور را با نمایش اداره کند. در بخش سوم مناظره که کاندیداها باید ۴ دقیقه نظرهای اقتصادی خود را تبیین می‌کردند، رئیسی اتهام‌هایی را درباره خصوصی‌سازی متوجه دولت کرد. محسن رضایی در اتهامی بزرگ، مسئولان دولت روحانی را متهم کرد با تحریم‌های آمریکایی همراهی کرده‌اند.
کاندیداها در بخش چهارم مناظره که پس از ۲۰ دقیقه زمان استراحت برگزار شد، هر کدام به یک پرسش اقتصادی پاسخ دادند. محسن رضایی در این بخش، با تعابیر تندی، دولت روحانی را از سیاه‌ترین دولت‌های بعد انقلاب خواند و درباره متوسط رشد اقتصادی، تورم، استهلاک سرمایه و اقتصاد ایران ادعاهایی مطرح کرد.
رئیسی هم گفت که اگر دولت وظیفه خود را انجام دهد، نوبت به دستگاه قضا نمی‌رسد و در ادامه زاکانی مدعی شد، دولت دست در جیب مردم برده و از تورم ارتزاق کرده است.
در بخش پنجم مناظره، رئیسی ادعاهایی درباره تورم، قیمت مسکن و خودرو مطرح کرد و کنایه‌هایی هم به روحانی زد.
کاندیداها در بخش ششم و آخر مناظره، به جمع‌بندی سخنان خود پرداختند. در این بخش، زاکانی ۸ سال عملکرد دولت را افتضاح و برخی سخنان رئیس‌جمهوری را دروغ توصیف کرد. او دولت را به چاپ ۱۰۲ هزار میلیارد پول بی‌پشتوانه، قرار گرفتن در مقابل مردم و برداشت ۳۰۰ هزار میلیاردی از بازار سرمایه متهم کرد. رضایی نیز در جمع‌بندی سخنانش، برخی موارد را به دولت نسبت داد.
هرچند برخی کاربران فضای مجازی مجموع زمان مباحث مطرح شده علیه دولت را ۳۸ دقیقه تخمین زده‌اند، بررسی تقریبی سخنان کاندیداها علیه دولت، طبق جدول زیر انجام شده و نشان می‌دهد در این مناظره دست‌کم ۲۰ دقیقه و ۱۰ ثانیه علیه دولت سخن گفته شده است.
البته با توجه به اینکه کاندیداهای ریاست جمهوری به دنبال کسب کرسی ریاست دولت آینده هستند، نقد دولت غیرمنتظره نیست. با این حال از یک سو این نقدها باید مبتنی بر اطلاعات دقیق و درست باشد و اتکا به آمارهای مخدوش و نادرست شیوه مناسبی در این زمینه نیست.
از سوی دیگر طرح این نقدها زمانی منجر به رشد کشور می‌شود که واقع‌بینانه و با توجه به شرایط باشد و شیوه عجیب صداوسیما در حذف کامل دو موضوع مهم تحریم‌های بی‌سابقه و کرونا از موضوع مناظرات، نه تنها باعث گره‌گشایی نمی‌شود، بلکه مسئولان را دلسرد و مردم را به دولت و نظام بدبین می‌کند. از همین رو لازم است به دولت زمان مناسبی برای توضیح درباره اتهام‌ها و حملات داده شود.
سابقه ارائه یکطرفه وقت به نامزدها
پیش از این موضوع، ارائه وقت دفاع به نامزدها، در انتخابات ۸۸ مطرح و البته تنها درباره محمود احمدی‌نژاد محقق شد. در آن زمان، صداوسیما به محمود احمدی‌نژاد ١٩ دقیقه و ٤٥ ثانیه، به مهدی کروبی ٧٦ ثانیه، به محسن رضایی ٦٠ ثانیه و به میرحسین موسوی ١٠١ ثانیه وقت اضافه داد و جز احمدی‌نژاد، کسی از نامزدها از این زمان بهره نبرد.
بخش خبری ساعت ٢١ سیما با اعلام انصراف موسوی، رضایی و کروبی از ضبط جوابیه مناظره‌ها، تنها مدت برنامه محمود احمدی‌نژاد را اعلام کرده بود و از ثانیه‌هایی که صداوسیما در اختیار سه نامزد رقیب گذاشته بود چیزی نگفت. چندی پیش عزت‌الله ضرغامی رئیس سابق صداوسیما با یادآوری ماجرای مناظره‌های انتخاباتی سال ٨٨، اعتراف کرد افراد بسیار زیادی در مناظره‌ها مورد اتهام قرار گرفته بودند و در مقابل از صداوسیما حق پاسخگویی می‌خواستند اما این حق به آنها داده نشد.
به نوشته شرق، ضرغامی در توضیح شیوه ارائه وقت اضافی به احمدی‌نژاد پیش از مناظره کروبی و موسوی گفته بود: «اگر در مناظره آخری، آن دو نفر اتهام‌هایی را نسبت به دو نفر قبلی که دیگر زمینه‌ای برای مطرح‌کردن اظهارات خود ندارند، مطرح کنند، قطعا اثر منفی خواهد داشت بنابراین شورا تصمیم گرفت این قانون را تصویب کند تا چاره‌ای باشد برای این موضوع، این مورد درباره آقای احمدی‌نژاد هم صادق بود، به‌همین‌دلیل، هنگامی که شورا جمع‌بندی کرد، دید که باید آقای احمدی‌نژاد ٢٠ دقیقه بیاید و صحبت کند. من شخصا با آقای احمدی‌نژاد صحبت کردم و از وی تقاضای فردی کردم که اگر شما از این ٢٠ دقیقه خود استفاده نکنید، شاید بهتر باشد اما این حق قانونی آقای احمدی‌نژاد بود و وی هم قبول نکرد و گفت که من باید از این ٢٠ دقیقه‌ای که حقم است، استفاده کنم.»
ارائه فرصت ۲۰ دقیقه‌ای به احمدی‌نژاد و عدم فرصت به دیگران، یکی از عواملی شد که در ایجاد شائبه سوگیری برگزارکنندگان انتخابات در ذهن مردم را تشدید کرد و چه بسا مجموع این موارد در رخدادهای پس از انتخابات سال ۸۸ بی‌تاثیر نبود. حالا ۱۰روز به انتخاباتی دیگر مانده و باید دید صداوسیما و برگزارکنندگان انتخابات، چه میزان در ارائه حق دفاع به کاندیداها منصفانه عمل می‌کنند.
البته انتظاری هم از شما در انعکاس خبر درست نداریم