طی چند روز گذشته کشف جسد 5 زن در غرب کشور (کرمانشاه، سقز، ایلام و دره شهر) موجب اظهارنظرهای پرشماری شده و کابران شبکههای اجتماعی با هشتگ «زن کشی» از آن یاد کنند.
اولین همسرکشی در ایلام اتفاق افتاده و روز 15 خرداد، فرمانده انتظامی شهرستان ایلام از نزاع خانوادگی منجر به قتل در شهرستان ایلام خبر داد و اعلام کردند: «متهم در بازجوییهای اولیه به بزه انتسابی خود اعتراف و علت و انگیزه خود از قتل را اختلافات خانوادگی با همسرش بیان کرد.». پس از دو روز زن دیگری در شهرستان دره شهر ایلام به دست همسرش به قتل رسید. همزمان همسرکشی در کرمانشاه و سقز نیز خبرساز شد. 16 خرداد خبر دیگری از قتل دو زن در کرمانشاه منتشر شد.
سرهنگ علیرضا دلیری، رئیس پلیس شهرستان کرمانشاه گفت: «شخصی با مراجعه به منزل همسر سابق خود و با شلیک چند گلوله، همسر و خواهر همسر خود را به قتل میرساند.» روز سه شنبه (18 خرداد) جسد سوخته زنی جوان با هویت نگین شیخی در جاده سنندج به سقز توسط ماموران اداره آگاهی کشف شد. طبق اعلام پلیس او توسط نامزدش که از اقوامش هم بوده به قتل رسیده است. وقوع این قتلها موجب گردید، بیش از هر زمان دیگری مسئولان بهزیستی و اورژانس اجتماعی نسبت به اختلافات خانوادگی واکنش نشان دهند. ماه گذشته بود که کارشناس سامانه ۱۴۸۰ سازمان بهزیستی کشور اعلام کردند: «مشکلات خانوادگی، افسردگی و اضطراب در صدر تماسها با این سامانه قرار دارد.» این موضوع زمانی رنگ و بوی نگران کنندهتری به خود میگیرند، بیش از 70 درصد این مشکلات، درگیری با همسر بوده است و حالا خود را قالب همسرکُشی در جامعه نشان میدهد.
افزایش نرخ بیکاری و تاثیر آن بر اختلافات خانوادگی
به اعتقاد کارشناسان کرونا فقط نفسهای انسان را به شماره نمیاندازد و در کنار رشد تورم و نرخ بیکاری، موجب شده آستانه صبر مردم به شکل قابل توجهای کاهش یابد و در این میان مشکلات روانی بیش از هر چیز دیگری خود را در جامعه نشان میدهد. اگر به این قتلهای توجه کنیم، از پنج همسر کُشی، دو مورد آن در استان ایلام بوده است. تقریبا سه ماه پیش از شیوع کرونا در کشور (شهریور 98)، نماینده ایلام در شورای عالی استانها اعلام کرد: «استان ایلام در تورم، محرومیت، بیکاری، فقر و خودکشی رتبه اول را دارد.» و در زمان شیوع کرونا و بیکاری فراگیر در کشور، ناگهان نرخ بیکاری در اواخر سال 99 به هفت درصد رسید، اما همچنان این استان درگیر فقر بود. همچنین نرخ بیکاری در استان کرمانشاه نیز کرمانشاه با نرخ بیکاری ۱۴.۹ در رتبه سوم کشور قرار گرفت و کردستان با ۱۸٫۸ در صدر استانهایی با بیشترین نرخ بیکاری ایستاد. به اعتقاد کارشناسان و جامعه شناسان، افزایش اختلالات روانی، افزایش اختلافات خانوادگی، بهوجود آمدن مشکلات مالی عدیده، کاهش رضایت مندی از زندگی مشترک، احتمال وجود اختلافنظر برای اداره زندگی، تنش در روابط زناشویی، افزایش اضطراب و استرس، کاهش عزت نفس و احتمال بروز رفتارهای پرخاش گرانه، احتمال ارتکاب به جرایم و مشاغل کاذب و واسطه گری، احتمال گرایش به انجام کارهای غیرقانونی و احساس حقارت از جمله تبعات منفی بیکاری در خانوادههاست.
هشدارهایی که جدی نمیگیریم
اما آمارهای نرخ بیکاری در استانهای مرزی کشور را زمانی در کنار گزارش سازمان ملل متحد با موضوع «شادی» قرار دهیم، آن زمان بیشتر به پدیده همسرکشی و فرزندکشی پی خواهیم برد. طبق گزارش این سازمان در پایان سال 2020 (دیماه 1399) ایران در جدول بررسی میزان شادی در رتبه ۱۱۸ در جهان و پایینتر از کشورهایی نظیر نیجریه، پاکستان، عراق و مالدیو قرار گرفت. در این میان کارشناسان، بیثباتی اقتصادی و مشکلات مالی خانواده را یکی از عوامل اصلی اختلافاتی میدانند که گاهی خود را در قالب فرزندکشی و گاهی به شکل همسرکشی و گاهی نیز در راستای افزایش طلاق رسمی و عاطفی نشان میدهد. در این میان دکترمهتا سنگستانی، روانشناس معتقد است: «شیوع بیماری کرونا سبب تشدید اضطراب و افسردگی افراد شده و طولانی شدن همه گیری کرونا برخی از بیماریهای روانی را نیز تشدید کرده است.» و کاربری در این باره نوشت: «سالانه بین ۳۷۵ تا ۴۵۰ زن در ایران به دست مردان خانواده کشته میشن. بیدارزنی حداقل روزی یک زن در ایران به جرم زن بودن و به بهانههای واهی مثل آبروی خانواده و ناموسپرستی کشته میشه. پایان.»