چرا طرح تحول سلامت شکست خورد؟

حسین اکبری اقدم با بیان اینکه با شروع اپیدمی کرونا سردرگمی در سیاست‌های کلان بهداشت و درمان در کشور وجود داشت و به مرور بهتر شد، اظهار کرد: با ادامه اپیدمی کرونا سیاست‌ها بهتر و پخته‌تر شد، اما باز هم مشکلاتی وجود داشت. بیمارستان هایی که بیماران کووید۱۹ را پذیرش می کردند تجمیع شدند که این موضوع از یک جهت خوب بود، اما مضراتی هم داشت.

وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی فقط مسئول درمان نیست و آموزش هم از وظایف دانشگاه علوم پزشکی است، گفت: وقتی بیمارستان بزرگی مثل الزهرا(س) تعطیل می شود، کیفیت آموزش پایین می آید و دانشجویان علوم پزشکی نمی‌توانند به روال سابق در بخش‌های بیمارستان حضور یافته و آموزش ببینند، به همین دلیل آموزش در این دوران لطمه زیادی دید.

آموزش مجازی برای دانشجویان پزشکی کافی نیست

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به آموزش مجازی دانشجویان در این دوران، تصریح می کرد: به نظر می رسد آموزش مجازی برای دانشجویان پزشکی کافی نیست. قبلا دانشجویان آموزش‌ها را به صورت حضوری و مستقیم از اساتید دریافت می کردند، درحالی که اکنون فایل ضبط شده استاد به دست آنها می رسد که تأثیر کلاس حضوری را ندارد، بنابراین آموزش دانشجویان پزشکی باید ترکیب مجازی و حضوری باشد.

اکبری اقدم یکی دیگر از چالش های نظام سلامت در دوران کرونا را واکسیناسیون برشمرد و گفت: در مورد واکسن می‌توانستند مدیریت بهتری داشته باشند. واکسن‌های تخصیص داده شده نیز قرار بود با اولویت کادر درمان باشد، اما متاسفانه سوءاستفاده هایی شد که باید از تکرار آن پیشگیری کرد.

در اپیدمی کرونا باید تعارفات را کنار گذاشت

وی تأکید کرد: به نظر می رسد در سیستم‌های مدیریتی باید تعارفات را کنار گذاشت تا افرادی که ممکن است نفوذ داشته باشند نتوانند در تصمیم گیری‌ها اعمال نظر کنند، به ویژه در اپیدمی کرونا باید این تعارفات را کنار گذاشت و بهترین تصمیمات را گرفت.

این پزشک فوق تخصص در ادامه به اجرای طرح تحول سلامت در کشور اشاره و اظهار کرد: جای امیدواری بود که این طرح همانطور که شروع شده ادامه پیدا کند، اما همه اساتید و کارشناسان می دانستند با این روش طرح قطعا شکست می خورد، به دلیل اینکه طرح بدون پشتوانه، همه منابع را می بلعد و باز هم کمبود وجود دارد. اوایل می گفتند پول استاد را هر هفته بدهید و نه حتی هر ماه، اما بعد کار به جایی رسید که تا دو تا سه سال بعد پول اساتید و شرکت‌های تجهیزات پزشکی دارویی را ندادند.

بیمارستان‌های دولتی خالی از امکانات شده است

اکبری اقدم با بیان اینکه درحال حاضر بیمارستان های دولتی خالی از امکانات شده است، گفت: نقش تجهیزات در درمان روز به روز بیشتر می شود و جراحی خوب را نمی توان در بیمارستانی با تجهیزات کم انجام داد. طرح تحول سلامت به نظام سلامت ضربه زد، چراکه این طرح بدون کارشناسی بود، باوجود اینکه گفته می شد منابع آن تامین شده، اما فقط منابع سال اول تامین شد.

وی با یادآوری اینکه روسای بیمارستان های دولتی مجبور بودند برای خرید تجهیزات از راه‌های مختلف اقدام کنند، گفت: وقتی بیمارستان‌ها بدحساب شدند، هیچ شرکتی به آنها تجهیزات مورد نیاز را نمی فروخت و کمبودی که در بیمارستان‌ها ایجاد شد برطرف نشد، هرچند وضعیت به مرور بهتر شد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه به نظر می رسید سیستم درمان قبل از اجرای طرح تحول سلامت مشکلی نداشت، تصریح کرد: با اجرای طرح تحول سلامتی پرداختی ۱۰ درصد شد، اما کیفیت خدمات به شدت افت پیدا کرد. به عنوان نمونه یک جراحی پیچیده داشتیم، اما وسایل لازم را نداشتیم و منابع پیش بینی نشده بود. این درحالی بود که وزارت بهداشت اوایل اجرای طرح از منابع دولتی به خوبی استفاده نکرد و بعد دچار چالش شد.

اکبری اقدم با بیان اینکه طرح تحول سلامت به صورت همگانی شروع شد، درحالی که برای همه افراد لازم نبود، افزود: بودجه ای برای این طرح اختصاص یافت که درست توزیع و مدیریت نشد، به همین دلیل تا دو سال نارضایتی به وجود آورد و الان با بالا رفتن قیمت دلار خرید تجهیزات برای بیمارستان ها مشکل شده، تا جایی که اگر یک دستگاه خراب شود نمی توانند با این بودجه و قیمت دلار جایگزین و حتی تعمیر کنند.

وی با بیان اینکه در این شرایط دسترسی مردم به تجهیزات و امکانات بهداشتی و درمانی کمتر می‌شود، گفت: راهکارهایی که برای مقابله با این چالش وجود دارد شامل تقویت پایه پول ملی و هم‌چنین نگاه ویژه به تجهیزات بیمارستانی است، حتی به بیمارستان های خصوصی که کمک حال بیمارستان های دولتی هستند باید کمک شود.

چرا اصرار بر اجرای قانون ناکارآمد داریم؟

این پزشک فوق تخصص یادآور شد: وقتی یکی دو سال اول از اجرای طرح تحول سلامت منابع مالی وجود داشت همه چیز خوب بود و تجهیزات مورد نیاز بیمار از داخل بیمارستان تأمین می شد، اما وقتی دیگر پول نبود مثلا پروتز در داخل بیمارستان وجود نداشت و بیمارستان اجازه نمی داد بیمار خودش بخرد! برای همین باید با دور زدن قانون مشکلات را حل می کردیم، درحالی که وقتی قانونی کار نمی کند چرا باید اصرار بر اجرای آن داشته باشیم؟

اکبری اقدم با بیان اینکه تا بودجه های قانونی مشخص وجود نداشته باشد، امکان اجرای طرح تحول سلامت وجود ندارد، افزود: در این شرایط فشار کار روی دوش دانشجویان افتاده است. وزیر بهداشت قبلی ظرفیت های پذیرش پزشکی را زیاد کرد تا از دانشجو به عنوان نیروی کار ارزان استفاده کنیم، اما دانشجو باید آموزش ببیند و نمی شود بیمار را در بیمارستان بستری کرده و بیمارستان را با دانشجویان اداره کنیم.

نظام آموزش پزشکی کشور نیاز به جراحی دارد

وی با بیان اینکه با آمدن بیماران به سمت بیمارستان دولتی، فشار روی رزیدنت ها زیاد شده، تصریح کرد: مهمترین قربانی طرح تحول سلامت آموزش بود که با پذیرش نابجا و افزایش دانشجویان، درمان را به دانشجویان سپردند. نظام آموزش پزشکی کشور نیاز به جراحی دارد، چون پزشک عمومی انگیزه ندارد و بعد از هفت سال درس خواندن تازه باید وارد بیمارستان شود و آموزش ببیند، بعد از آن باید به سختی تلاش کند که دستیار شود و بار درمان بیمارستان را به عهده بگیرد. در نهایت معلوم نیست بعد از دستیاری کجا باید کار کند و چقدر درآمد داشته باشد.

این پزشک فوق تخصص جراحی زانو، با ابراز این عقیده که دکتر قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشتی که استعفا داد باید استیضاح می شد، ابراز امیدواری کرد در دولت آینده نظام سلامت وضعیت بهتری پیدا کند و پیش از هر چیز بر روی پیشگیری کار کنیم. چرا باید موتورسوار با هر سرعتی در اتوبان و خیابان و یا خودرو بی کیفیت و بدون توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی دچار حادثه تصادف شوند و بعد نیاز به جراحی و درمان داشته باشیم و یا بی تحرکی افراد زمینه ساز بیماری قلبی شود، حتی از بیماری های ارثی باید پیشگیری کنیم. مشکل جمعیت با غربالگری حل نمی شود، بلکه باید بیماری های ژنتیکی را تشخیص دهیم چون راه افزایش جمعیت حذف غربالگری نیست و پیشگیری از بیماری هاست.

اکبری اقدم یکی از مشکلات پرسنل درمان را شرکتی بودن دانست و گفت: پرسنل شرکتی در دولت های قبلی تا حدودی سامان دهی شدند، اما مشکل هم‌چنان وجود دارد، این درحالی است که در سیستم کنونی افراد ترس از انتقاد دارند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تاکید کرد: باید افراد شجاعی در سیستم بهداشت و درمان داشته باشیم چون اگر ایرادی وجود داشته باشد، سیستم به صورت معیوب پیش می رود و مشکلات روز به روز بیشتر می شود، در عین حال که باید قدرت تصمیم گیرنده در دانشگاه قوی باشد و حمایت شود.

وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی مدیر جوان، توانمند و شجاع می خواهد، گفت: مدیر دانشگاه علوم پزشکی اگر تصمیم عقلایی با مشاوره های اصولی گرفت باید انجام دهد و به گروه های آموزشی اعتبار دهد. دانشگاه باید براساس نظرات مدیران گروه اداره شود، چون احترام علم با احترام به مدیر علمی گروه است.