کرونا گرفتن بهتر است یا واکسن زدن؟

تفاوت‌های قابل توجهی در سیستم ایمنی بدن شما پس از عفونت طبیعی به دلیل ابتلا به ویروس کرونا و بعد از واکسیناسیون وجود دارد.

کدامیک بهتر است؟

حتی در مورد مطرح کردن چنین سوالی در یک سال پیش تردید وجود داشت وقتی که ابتلا به کووید به ویژه در افراد مسن و کسانی که از سلامت کافی برخوردار نبودند، می‌توانست به مرگ منجر شود.

در حال حاضر ما دیگر با ایمنی صفر شروع نمی‌کنیم به این دلیل که اکثریت مردم یا واکسینه شده‌اند یا قبلا به ویروس مبتلا شده‌اند.

در حال حاضر این مسئله‌ای مهم است که پیامدهایی در مورد واکسیناسیون کودکان دارد و این که آیا آن‌ها باید واکسینه بشوند یا نه و مسئله دیگر این است که آیا در مورد بالا بردن سطح ایمنی در بزرگسالان از ویروس استفاده شود و یا از یک دوز دیگر واکسن (بوستر) که هر دو این‌ها به موضوعات بحث برانگیزی تبدیل شده‌اند.

پروفسور النور رایلی، ایمونولوژیست از دانشگاه ادینبورگ می‌گوید: "ما می‌توانیم برای مدتی طولانی خود را در جایی مخفی کرده و فکر کنیم که می‌توانیم تنها با زدن یک دوز واکسن در هر سال خود را از کووید دور نگه داریم."

پروفسور آدام فین، یکی از مشاوران واکسیناسیون دولت بریتانیا گفته است که واکسیناسیون بیش از حد مردم در حالی که سایر نقاط جهان دسترسی به واکسن ندارند "نه تنها غیرمنصفانه بلکه احمقانه است."

آناتومی سیستم ایمنی

باید کمی در مورد اجزای سازنده سیستم ایمنی و ویروسی که به ما حمله می‌کند بدانیم.

زوج قدرتمند سیستم ایمنی که بدن را از عفونت پاک می‌کند، آنتی بادی‌ها و سلول‌های تی ( T) هستند. آنتی بادی‌ها به سطح ویروس چسبیده و آن‌ها را برای نابودی مشخص می‌کنند. سلول‌های تی می‌توانند تشخیص دهند که کدامیک از سلول‌های ما توسط ویروس ربوده شده و آن‌ها را نابود می‌کنند.

با همه مشکلاتی که ویروس ایجاد کرده است، روند عمل آن بسیار ساده است. ویروس کووید دارای "پروتئین اسپایک" معروفی است که از آن به عنوان کلیدی برای باز کردن ورودی به سلول‌های بدن ما استفاده می‌کند و ۲۸ پروتئین دیگر که برای ربودن سلول‌های ما و ایجاد هزاران نسخه از خود به آن‌ها نیاز دارد. (برای مقایسه حدود ۲۰ هزار پروتئین برای اداره بدن انسان لازم است).

چهار زمینه اصلی برای مقایسه بین اثر واکسن و عفونت طبیعی ناشی از ویروس وجود دارد.

گستردگی

سیستم ایمنی بدن به چقدر از ویروس‌ها می‌تواند حمله کند.

شما پس از آلوده شدن به ویروس، پاسخ ایمنی وسیع تری به نسبت واکسیناسیون دریافت می‌کنید.

چه واکسن فایزر یا مدرنا و یا آسترازنکا زده باشید، بدن شما یاد می‌گیرد که تنها یک چیز را تشخیص دهد و آن هم فقط "پروتئین اسپایک" است.

این بخش حیاتی ویروس برای تولید آنتی بادی است و نتایج آن کم شدن شمار بستری شدگان در بیمارستان‌ها است که قابل توجه بوده است.

اما اگر ۲۸ پروتئین دیگر این ویروس را هدف قرار دهیم، سلول‌های تی به مراتب بیشتر به کار می‌روند.

به گفته پروفسور النور رایلی "این به معنای آن است که اگر شما یک عفونت واقعی داشته باشید، در برابر گونه‌های جدید ویروسی که به وجود می‌آید، احتمالا ایمنی بهتری خواهید داشت زیرا که شما در برابر بیش از یک پروتئین اسپایک، ایمنی دارید."

قدرت

سیستم ایمنی تا چه حد عفونت را متوقف می‌کند یا از ابتلا به نوع شدید بیماری جلوگیری می‌کند.

ما می‌دانیم مواردی وجود دارد که افراد دوبار به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند و یا پس از واکسیناسیون باز هم به کووید مبتلا شده‌اند.

پروفسور فین از دانشگاه بریستول می‌گوید: "هیچ یک ( نه واکسن و نه یک بار مبتلا شدن به کووید) شمارا به طور کامل در برابر ویروس محافظت نمی‌کند، اما ایمنی که از هر دو می‌گیرید به خوبی از شما در برابر بیمارهای جدی حفاظت می‌کند."

سطح آنتی بادی به طور متوسط حدودا یک ماه پس از واکسیناسیون بیشتر از عفونت ناشی از ابتلا به کووید است. با این حال شکاف بزرگی در آنتی بادی‌ مبتلایان بدون علامت ( که زیاد آنتی بادی تولید نمی‌کنند) با آنتی بادی کسانی است که دچار بیماری شدید کووید می‌شوند.

بیشترین پاسخ ایمنی مربوط به افرادی می‌شود که مبتلا به کووید شده و بعد واکسن زده‌اند. اما ما هنوز در انتظار اطلاعاتی هستیم که ببینیم برعکس این مسئله چه اتفاقی می‌افتد.

این حفاظت تا چه مدت ادامه دارد؟

سطح آنتی بادی با گذشت زمان کاهش می‌یابد. هرچند که ممکن است این مسئله برای جلوگیری از ابتلا به نوع شدید بیماری مهم نباشد.

سیستم ایمنی بدن ساز و کار ویروس‌ها و واکسن‌ها را به خاطر می‌سپارد تا در صورت مواجهه با عفونت به سرعت پاسخ دهد.

سلول‌هایی به نام "لنفوسیت‌های تی حافظه" وجود دارند که در بدن باقی می‌مانند و سلول‌های بی ( B) همچنان آماده هستند تا در صورت نیاز سیل جدیدی از آنتی بادی تولید کنند. شواهدی از پاسخ های ایمنی بیش از یک سال پس از عفونت وجود دارد و آزمایشات بالینی بر روی واکسن‌ها مزایای ماندگاری را نشان داده است.

پروفسور پیتر اوپنشاو از امپریال کالج لندن می‌گوید: "از نظر دوام اثربخشی ما هنوز در انتظار نتایج هسیتم"

ایمنی بدن در کجاست؟

این مهم است. مجموعه کاملا متفاوتی از آنتی بادی‌ها ( معروف به ایمونوگلوبولین آ) در بینی و ریه وجود دارد در مقایسه با آنتی بادی‌ها (ایمونوگلوبولین جی) که در خون اندازه گیری می‌شود.

دسته اول به عنوان مانعی برای عفونت مهم‌تر است. عفونت طبیعی به خاطر این که در بینی است نه در واکسنی که به بازو تزریق می‌شود، ممکن است مسیر بهتری برای این گروه آنتی بادی‌ها باشد و تحقیقاتی در مورد واکسن‌های بینی در حال انجام است.

پروفسور پل کلنرمان که در زمینه سلول‌های تی در دانشگاه آکسفورد تحقیق می‌کند، می‌گوید: "محل عفونت حتی اگر ویروس یکسان باشد، تفاوت ایجاد می‌کند. بنابراین ما انتظار داریم تفاوت‌های مهمی بین عفونت طبیعی ناشی از ابتلا به کووید و واکسن‌ها وجود داشته باشد."

اما دو سوال بزرگ وجود دارد:

آیا بزرگسالانی که واکسینه شده‌اند نیاز به دوز سوم دارند یا قرار گرفتن در معرض ویروس کافی است؟

آیا کودکان اصلا به واکسیناسیون نیاز دارند یا مواجهه بودن آن‌ها با ویروس، سیستم ایمنی خوبی ایجاد می‌کند؟

ایده افزایش منظم ایمنی در طول زندگی در مورد سایر عفونت‌ها مانند ویروس "سین سیشیال تنفسی" (RSV) یا چهار مورد دیگر ویروس کرونا که افراد را آلوده می‌کند و علائم سرماخوردگی معمول را ایجاد می کند، بنیادی نیست.

هر زمان که شما در معرض ویروس قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی بدن کمی قوی‌تر می شود و این تا سنین پیری ادامه می‌یابد یعنی تا زمانی که سیستم ایمنی شروع به ضعیف شدن کرده و عفونت بار دیگر مشکل ساز می‌شود.

پروفسور فین می گوید: "این ثابت نشده، اما این ( قرار گرفتن در معرض ویروس) بسیار ارزان‌تر و ساده‌تر است که اجازه چنین چیزی را بدهیم تا این که وقتمان را صرف افزایش سیستم ایمنی بکنیم."

با این حال او گفته که بحث در مورد کودکان قبلا به نتیجه رسیده با توجه به این که ۴۰ تا ۵۰ درصد کودکان به کووید مبتلا شده که اکثرا بیمار نشدند.

اما استدلال‌های مخالفی هم وجود دارد. پروفسور رایلی به کووید طولانی در کودکان اشاره می‌کند و پروفسور اوپنشاو به استرس و اضطراب‌های ناشی از اثرات طولانی مدت ویروس که می تواند بر بسیاری از اندام‌های بدن تاثیر داشته باشد.

پروفسور رایلی همچنین به اثرات بالقوه استفاده از واکسن‌ها برای برطرف کردن کووید و به دنبال آن عفونت‌ها برای گسترش پاسخ ایمنی اشاره می‌کند.

او گفته: "ما باید واقعا این مسئله را در نظر بگیریم، آیا ما تنها قصد ترساندن مردم را داریم یا این که به آن‌ها برای ادامه زندگی اعتماد به نفس بدهیم."