آیا رابطه تهران و ریاض از سر گرفته خواهد شد؟
پایگاه خبری عربی پست بعد از تایید خبر برگزاری مذاکرات میان ایران و عربستان از سوی دو کشور به نقل از برخی منابع آگاه مدعی شد که تهران و ریاض بعد از چهار دور مذاکره به تفاهماتی رسیده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به توقف حمایت‌های عربستان از گروه‌های معارض ایرانی، سرمایه‌گذاری عربستان در عراق و سوریه، ایجاد جاده بین المللی میان مشهد-کربلا و مکه و همچنین بازگشایی سفارت‌های دو کشور اشاره کرد.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه سعودی اخیرا اعلام کرد که کشورش در ۲۱ سپتامبر دور چهارم مذاکرات خود با ایران را برگزار کرده است، اما این مذاکرات همچنان در مرحله مقدماتی است.
یک منبع دیپلماتیک عراقی که از نشست اخیر میان دو کشور ایران و عربستان مطلع است در گفتگو با عربی پست مدعی شد که دور آخر مذاکرات تهران و ریاض در داخل فرودگاه بین‌المللی بغداد برگزار شد و فضای این مذاکرات «بسیار مثبت» بود.
وی با بیان این که بعد از توقف مذاکرات ایرانی-سعودی به دلیل انتقال دولت در ایران نگرانی‌هایی نسبت به شکست این مذاکرات وجود داشت، مدعی شد:، اما نشست اخیر که با حضور علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران و عادل الجبیر، وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجه برگزار شد نشان دهنده رسیدن به تفاهمات بیشتر میان دو کشور است و نشان می‌دهد که دو طرف تصمیم به ازسرگیری مذاکرات دارند.
برخی منابع ایرانی نیز مدعی شده‌اند که پرونده مذاکرات ایران با عربستان از وزارت خارجه به شورای عالی امنیت ملی به ریاست علی شمخانی منتقل شده است.
از سرگیری رابطه با عربستان باید دنبال شود
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به مذاکرات دوجانبه ایران و عربستان که با میانجیگری عراق در حال پیگیری است، گفت: اگر گفتگو‌های تهران و ریاض به خوبی پیش برود و در پی آن دو کشور روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند، این موضوع به نفع دو طرف است، همچنین ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد، که دو کشور رقیب منطقه‌ای محسوب می‌شوند، اما این مسئله نباید باعث شود که همکاری‌های منطقه‌ای بین دو کشور صورت نگیرد.
وی افزود: با توجه به وضعیتی که در منطقه با آن روبه‌رو هستیم، باید روی تنش زدایی و برقراری روابط سازنده با کشور‌های منطقه از جمله کشور‌های حوزه خلیج فارس کار کنیم، از سرگیری روابط با عربستان می‌تواند برای دو کشور فواید زیادی داشته باشد، در این راستا در صورتی که روابط دیپلماتیک از سر گرفته شود و سفارتخانههای دو کشور بازگشایی شود، دو کشور می‌توانند پرونده جنگ چندین ساله ویرانگر در یمن را مختومه کنند.
بهشتی‌پور اظهارداشت: همچنین در پرونده‌های کشور‌های سوریه، عراق و لبنان دو کشور می‌توانند، همکاری‌های مناسبی را انجام دهند، اما به این نکته نیز باید اشاره کرد که همچنان اختلافات عمیق و راهبردی دو کشور پابرجا خواهد بود، اما این مسئله نباید سبب شود که ایران روابط خودش با کشور‌های منطقه را از دست بدهد، زیرا هر چقدر که ما از این کشور‌ها فاصله بگیریم، در آن طرف اسرائیل به آنها نزدیک می‌شود.
این تحلیل‌گر مسائل منطقه اضافه کرد: قدر مسلّم عربستان با چراغ سبز آمریکا مذاکرات با ایران را آغاز کرده و این موضوع نیز می‌تواند در قبال از سرگیری مذاکرات برجام از اهمیت زیادی برخوردار باشد، اگر ما بتوانیم در گفتگو‌های دوجانبه مسائل و مشکلات خود با عربستان و سایر کشور‌های عرب منطقه را حل و فصل کنیم آنها نیز مخالف برجام نخواهند بود و از سوی دیگر می‌توان با ابتکاراتی مانند صلح هرمز که در دولت حسن روحانی مطرح شد نسبت به ایجاد پیمان‌های امنیتی منطقه‌ای با کشور‌های همسایه گام برداشت و نفوذ اسرائیل را کم کرد.
وی ادامه داد: این رژیم با استفاده از طرح ابراهیم می‌خواهد ایران هراسی را همچنان زنده نگه دارد و آن را گسترش دهد، در صورتی که ما باید با مذاکرات و گفتگو‌های سازنده با کشور‌های منطقه روابط حسنه خود با کشور‌های همسایه را توسعه و گسترش دهیم و از این طریق توطئه صهیونیست‌ها را خنثی کنیم.
بهشتی‌پور پیشنهاد احداث جاده و اتوبان زمینی بین مشهد تا مکه که از کربلا نیز عبور می‌کند را بسیار مثبت و سازنده دانست و خاطرنشان کرد: این موضوع باعث خواهد شد که روابط اقتصادی بین ایران، عربستان و عراق و همچنین سایر کشور‌های منطقه بسیار قوی شود و از لحاظ سیاسی و دیپلماتیک نیز این موضوع روابط کشور‌ها را توسعه خواهد داد و به نوعی مستحکم می‌کند، از لحاظ توریسم و گردشگری مذهبی نیز این جاده می‌تواند منافع زیادی برای ایران داشته باشد، زیرا راه زمینی به مکه باز خواهد شد و کشور‌هایی که در آسیای میانه نیز حضور دارند از طریق ایران و به طریق زمینی نیز می‌توانند به کربلا و مکه دسترسی داشته باشند، که این مسئله منافع زیادی از لحاظ اقتصادی برای ایران دارد.
وی بیان کرد: از لحاظ جذب سرمایه‌گذاری و احداث زیرساخت‌ها نیز این موضوع می‌تواند موثر باشد، اما باید برای اجرای این طرح در وهله اول تحریم‌ها علیه ایران رفع شود، تا بتوان سرمایه خارجی در این زمینه جذب کرد و در وهله دوم نیز رابطه با عربستان عادی شود و سفارتخانههای بازگشایی شوند. همچنین در گذشته نیز اجرای چنین طرح‌هایی مانند خط آهن ایران، عراق و سوریه که قرار بود، از سال‌های گذشته اجرا شود، مطرح بوده، اما این طرح‌ها در حد حرف باقی ماند و اجرا نشد، حال باید دید این طرح جاده‌ای منطقه‌ای اجرایی خواهد شد.
