۲۵ هزار معتاد متجاهر در تهران/ امکان پذیرش معتادان متجاهرِ باردار و ترنس را نداریم
"مصطفی هادیزاده" دبیر شورای هماهنگی مبارزهبا مواد مخدر استان تهران درباره آخرین وضعیت جمع‌آوری معتادان متجاهر از سطح شهر و استان تهران و در پاسخ به این سوال که آیا ظرفیت جدیدی برای نگهداری معتادان ایجاد شده است؟ گفت: در ایام کرونا و در طی دو سال گذشته طبق پروتکل‌هایی که وزارت بهداشت ابلاغ کرده است، هر معتاد بعد از غربالگری ۱۴ روز باید در قرنطینه با رعایت فاصله اجتماعی نگهداری شود.
وی ادامه داد: این امر باعث می‌شود که ما نتوانیم از ظرفیت کامل مراکز استفاده کنیم. به طور مثال در مرکز فشافویه یک ظرفیت قابل توجهی را باید برای قرنطینه پیش‌بینی کنند. هنوز هم وزارت بهداشت این پروتکل را لغو نکرده است، در حالی که در نهایت با همه اقداماتی که انجام شده است، خوشبختانه کرونا در مراکز اپیدمی نشد و همان ۳ درصد افراد حاضر دچار کرونا شدند، اما همچنان پروتکل ها در حال رعایت است.
افزایش روزانه معتادان متجاهر بدون سکونتگاه در تهران
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران با اشاره به حضور معتادان متجاهر از دیگر استان‌ها در تهران خاطرنشان کرد: اگر امسال را نسبت به سال قبل و سال ما قبل آن مقایسه کنیم مشاهده می‌کنیم که روز به روز بر تعداد معتادان متجاهری که سکونت گاهی در تهران ندارند، افزوده می‌شود و در حقیقت آنها اغلب از شهرستان‌ها به تهران می‌آیند. این افراد هیچ جایی را در تهران ندارند و صرفا با توجه به اینکه امکان بهتری برای تامین مواد در تهران دارند احساس می‌کنند تهران برای آنها مناسبتر است. بنابراین هرچقدر ظرفیت ایجاد کنیم با توجه به اینکه تعداد معتادان متجاهر در تهران روز به روز بیشتر می‌شود، هیچ مشکلی حل نمی‌شود نهایتا تا کجا قرار است ظرفیت ایجاد کنیم.
امکان پذیرش ۴۵۰۰ معتاد متجاهر در مراکز تهران را نداریم
هادیزاده خاطرنشان کرد: دلیل دیگر این است که بسیاری از این افرادی که در تهران به ویژه در مناطق مرکزی مشاهده می‌کنیم، افرادی هستند که امکان پذیرش در مراکز را به لحاظ قانونی ندارند مانند افراد زیر ۱۸ سال و به ویژه افراد بیش از ۶۵ سال، زنان باردار، ترنس‌ها و براساس برآورد پلیس تعداد این افراد ۴۵۰۰ نفر است. باید برای آنها فکری شود، الان تنها جایی که برای نگهداری معتادان تامین اعتبار می‌کند ستاد مبارزه با موادمخدر است و تا الان که من با شما صحبت می‌کنم همه خود را از تامین اعتبار عقب کشیده‌اند.
هزینه سرانه نگهداری معتادان متجاهر ۳۵ هزار تومان است
وی با بیان اینکه برای نگهداری معتادان به صورت روزانه سرانه ۳۵ هزار تومان است و ما بیش از این نمی‌توانیم پرداخت کنیم، گفت: البته با توجه به شرایطی که گفتم اگر کل بودجه ستاد را هم برای درمان معتادان متجاهر در تهران اختصاص دهیم، کفایت نمی‌کند. نکته آخر این است که اگر ظرفیتی توسط شهرداری تهران ایجاد شود تا این معتادان را بتوانیم به آنجا گسیل و نگهداری کنیم، خیلی خوب است اما اگر همه این اقدامات را انجام دهیم بازهم مهمترین مشکل ما خلاء قانونی است و آن خلاء این است که آنها را سه ماه و در نهایت تا ۶ ماه بیشتر نمی‌شود در مراکز نگهداری کرد و بعد که از آنجا خارج می‌شوند، جایی برای رفتن ندارند و دوباره به همان پاتوق‌ها و شرایط قبل باز می‌گردند. البته در ایام کرونا با توجه به نظر مقام قضایی می‌توانیم تا یکسال آنها را نگهداری کنیم.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران در پاسخ به این سوال که آیا حضور این افراد معتاد در تهران باعث افزایش سرقت‌های خرد نیز می‌شود؟ گفت: بسیاری از سرقت‌های خرد توسط این افراد انجام می شود. همچنین وقتی از معتادان متجاهری که در تهران دستگیر می شوند می پرسیم، چرا در این محل حضور دارد می‌گویند، آمده‌ایم غذا بگیریم، چرا که شب‌ها در آن محل افراد مختلف با نیت خیر غذا توزیع می‌کنند، و وقتی که فرد می‌بیند امکان غذای رایگان وجود دارد و زباله است که بتواند از آن پولی تهیه کند یا دزدی کند به تهران می‌آید. بنابراین ما تاکید مان بر این است که فرآیندی ایجاد شود که این افراد به استان‌های محل مراجعت‌شان ارجاع شوند.
حضور ۲۵ هزار معتاد متجاهر در استان تهران
هادیزاده خاطرنشان کرد: برای این اقدام نیز نیازمند بسترهای مناسب هستیم مانند این که آیا این مراکز در سایر استان‌ها نیز وجود دارد و آیا مثلا قانون اجازه بازگشت این افراد به محل زندگی‌شان را می‌دهد؟ اختلاف نظر حقوقی در این خصوص وجود دارد.
وی ادامه داد: براساس اعلام پلیس در کل استان تهران ۲۵ هزار معتاد متجاهر و در شهر تهران حدود ۲۰ هزار معتاد متجاهر داریم. در حال حاضر نیز ۱۲ هزار نفر در مراکز ماده ۱۶ حضور دارند.البته دو هزار ظرفیت خالی در مراکز وجود دارد که به دلیل قرنطینه امکان جمع‌آوری معتادان وجود ندارد. ما از ستاد مبارزه با مواد مخدر و استاندار تهران درخواست کردیم تا در خصوص بازنگری درباره پروتکل‌های نگهداری معتادان در شرایط کرونا با وزارت بهداشت مکاتباتی انجام دهند تا بتوانیم معتادان بیشتری را جمع‌آوری کنیم، اما هنوز پاسخی در این خصوص داده نشده و با توجه به شرایط همچنان باید پروتکل‌ها رعایت شود.
"مراقبت از بهبود یافتگان" مهمترین حلقه مفقوده است
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران در بخش دیگری از صحبت‌های در واکنش به صحبت‌های شهردار مبنی بر اینکه شش ماهه چهره شهر را از وجود معتادان متجاهر پاک می‌کنند، گفت: شهرداری اگر فضای مناسب را داشته باشد و مجوز مربوطه را اخذ کند می‌تواند مراکز ماده ۱۶ نیز داشته باشد اما مهمترین حلقه مفقوده ما مراقبت‌های بعد از خروج افراد بهبود یافته از مراکز ماده ۱۶ است یعنی همین ۱۲ هزار نفر که بعد از پایان مدت نگهداری از مرکز خارج می‌شوند دوباره بسیاری از آنها به پاتوق باز می‌گردند و دوباره دستگیر می‌شوند و دوباره غربال می‌شوند و دوباره به مرکز ماده ۱۶ می‌روند و این سیکل همین‌طور ادامه دارد. من معتقدم اگر قرار است از سوی شهرداری اقدامی شود، اجرای آیین‌نامه بعد از خروج باید اجرایی شود که شهرداری هم در این زمینه براساس قانون تکلیف مشخص دارد و فکر می‌کنم این مهمتر باشد از اصل تاسیس مراکز نگهداری.
هادیزاده گفت: انتظاری که از شهرداری وجود دارد این است که مراقبت بعد از خروج این افراد را برعهده بگیرد، و این افراد را در مراکز بهارانی که قرار بود در آنجا آزادانه نگهداری شوند و حرفه آموزی و اشتغال برای آنها فراهم شود، نگهداری کنند. اینها کارهایی است که همه باید با هم انجام شود و صرف ایجاد مرکز برای نگهداری معتادان متجاهر کفایت نمی‌کند.
وی با اشاره به مراکز بهاران گفت: درباره مراکز بهاران نیز شهرداری باید پاسخگو باشد. در دوره مدیریت قبلی براساس مستندات مکتوبی که از شهرداری تهران در اختیار داریم از ۲۳ مرکز بهاران ۱۷ مرکز تغییر کاربری داده بودند. یعنی این مراکز دوباره باید به شرایط قبلی بازگردند و این بستگی به اراده مدیریت شهری تهران دارد که آیا می‌توانند حداقل همین ۲۳ مرکز را برای این کار اختصاص دهند یا نه.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران همچنین در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان روندی ایجاد کرد که افراد بهبودیافته بعد از تکمیل دوره درمان به مراکز کارگاهی رفته و در آنجا مشغول به کار شوند تا هم درآمدی داشته باشند و همچنین مراقبت‌های بعد از خروج برای این افراد انجام شود؟ گفت: براساس آنچه که در تحقیقات برآورد شده است، ۶۴ درصد کل معتادان شغل داشته و حرفه‌ای را یاد دارند و در بین این افراد نیز افراد توانمند بسیاری نیز وجود دارد در همین مرکز مهر سروش که رییس‌جمهور نیز روز جمعه از آنجا بازدیدی داشتند اگرچه حرفه‌های مختلف به افراد آموزش داده می‌شود اما افرادی نیز هستند که کار را به صورت حرفه‌ای بلد هستند.
حمایت از کارآفرینانی که معتادان بهبودیافته را به کار می‌گیرند
هادیزاده ادامه داد: ستاد از کارآفرینانی که افراد بهبودیافته را جذب کنند، حمایت می‌کند و بیمه سهم کارفرما را پرداخت می‌کند. اگر امکانات و تسهیلات در ادوار مختلف وجود داشته، ستاد این کمک‌ها را با دوره تنفس مناسب انجام داده است و این سلسله اقدامات انجام می‌شود. آقای رییس‌جمهور نیز در روز جمعه یک نویدی را دادند که کارخانه‌هایی در استان تهران داریم که حاضر به پذیرش این افراد هستند. ضمن اینکه شهردار تهران در روزهای اخیر اعلام کرده‌اند که امکان اینکه از افراد معتاد بعد از بهبودی در حوزه خدمات شهری استفاده کنند، نیز وجود دارد. ظرفیت حوزه خدمات شهری شهرداری تهران اینقدر گسترده است که افرادی که اهل کار باشند هم شهرداری می‌تواند در دل خود جای دهد.
وی با اشاره به صحبت‌های رییس سابق شورای شهر در خصوص آسیب‌های اجتماعی گفت: آقای هاشمی در یکی از آخرین صحبت‌های‌شان در دوره مدیریت قبلی شورای شهر نیز اشاره کرده بودند که در یکی از مواردی که شورا در دوره مدیریتش کوتاهی کرده بوده در خصوص آسیب‌های اجتماعی بوده است. در دوره قبلی این همکاری از شهرداری تهران که جزو ارکان اصلی شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران است در حوزه معتادان متجاهر وجود نداشت، در حالی که شهردار تهران عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر است. اگر شهرداری تهران پای کار بیاید برای مراقبت‌های بعد از خروج می‌تواند گره‌گشایی کرده تا ما این وضعیت را در شهر تهران نداشته باشیم.
۵۵ درصد معتادان متجاهر کشور در مراکز درمانی تهران نگهداری می‌شوند
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران درباره جمع‌آوری پاتوق‌ها تصریح کرد: پلیس به صورت مرتب در پاتوق‌ها عملیات اجرا می‌کند و این معتادان جمع آوری شده و دوباره باز می‌گردند. ما باید معتاد متجاهر را به مدت دو سال نگهداری کنیم تا بهبودی کامل از جهت روحی، روانی و حرفه‌ای پیدا کند برای این منظور نیز باید قانون تغییر کند، در حال حاضر چون مدت زمان نگهداری کوتاه است، نمی‌توانیم نتیجه رضایت‌بخشی داشته باشیم.این معتادان پس از خروج از مرکز جایی برای رفتن ندارند و دوباره به همان پاتوق‌ها باز می‌گردند ما نمی‌توانیم این افراد را حذف فیزیکی کنیم.
وی افزود: اصرار ما این است که این افراد باید به شهرهای خودشان بازگردند. اگر این افراد در استان‌های خودشان پخش شوند، هر استانی بهتر می‌تواند این افراد را رصد کرده و از آنها نگهداری کند. ۵۵ درصد معتادان متجاهر کشور در مراکز درمانی تهران نگهداری می‌شوند. همچنین ۳۶ الی ۳۷ درصد متجاهران در استان تهران هستند. ما تا چه زمانی می‌توانیم به این روند ادامه دهیم؟
