سونای مادون قرمز چه خطراتی برای بدن دارد؟

سونای مادون قرمز محبوبیت زیادی در سالن‌های ورزشی، آبگرم و سایر مراکز در سراسر جهان پیدا کرده است. این نوع سونا به دلیل نحوه کار آن‌، مزایا و معایبی دارد که در سوناهای سنتی مطرح نیست.

مثل بسیاری از ترند‌های جدید دنیای سلامتی، برای سونای مادون قرمز نیز لیست بلندبالایی از فواید متنوع بیان می‌شود؛ از کاهش وزن گرفته تا بهبود گردش خون، کاهش درد و خارج کردن سموم از بدن. سونای مادون قرمز حتی در بین بعضی از افراد مشهور نیز طرفدار دارد.

با وجود اینکه این روز‌ها فواید زیادی برای سونای مادون قرمز بیان می‌شود و ممکن است بسیاری از آن‌ها حقیقت داشته باشد، قبل از اینکه هر چیز جدیدی را که مرتبط با وضعیت سلامتی شما است، امتحان کنید، باید دقیق و موشکافانه در مورد آن تحقیق کنید تا متوجه شوید چه مقدار از هیاهو‌ها و ادعا‌های این روزها، حقیقت دارد و قابل‌اطمینان است.

برای اینکه بتوانید حقیقت علمی پنهان در سونای مادون قرمز را بشناسید و بدانید که آیا این سونا، فواید مطرح شده را دارد و ارزش امتحان کردن دارد یا نه، از سه متخصص برای ارزیابی آن کمک گرفته‌ایم: سیندی کاب (CC)، پرستار متخصص در امور سلامت زنان و مراقبت پوست، دنیل باب‌نیس (DB) مربی شخصی و استاد دانشگاه کالج لکوانا و دبرا رز ویلسون (DRW)، دانشیار و درمانگر بهداشت.

در ادامه‌ این مطلب، چند سوال مهم در مورد سونای مادون قرمز را از این متخصصان پرسیده‌ایم. جواب هر کدام از آن‌ها با مخفف نام و نام خانوادگی‌شان مشخص شده است:

وقتی در سونای مادون قرمز هستیم، چه اتفاقی برای بدن ما می‌افتد؟

CC: وقتی فردی زمانی را در سونا می‌گذراند، فرقی نمی‌کند که این سونا چطور گرم شده باشد، واکنش‌های بدن او یکسان است. افزایش ضربان قلب، گشاد شدن رگ‌های خونی و افزایش میزان عرق کردن. وقتی این شرایط برای بدن ایجاد شود، نتیجه‌ نهایی، افزایش گردش خون است. این واکنش درست شبیه پاسخی است که بدن در برابر تمرینات ورزشی سبک تا متوسط نشان می‌دهد. مدت‌ زمانی که در سونا می‌گذرد، پاسخ دقیق بدن را مشخص می‌کند و بر آن تأثیرگذار است. گفته می‌شود که ضربان قلب در این شرایط به ۱۰۰ تا ۱۵۰ بار در دقیقه می‌رسد. پاسخ‌های فیزیکی که در بالا عنوان شد، غالبا فوایدی برای سلامت بدن دارند.

DB: تحقیقات در مورد سونای مادون قرمز هنوز در جریان است. علم پزشکی معتقد است که تأثیرات این سونا با تعامل بین جریان مادون قرمز و آب موجود در بافت‌ها در ارتباط است. طول موج این اشعه که آن را تابش فروسرخ دور (FIR) می‌نامند، توسط چشم انسان دیده نمی‌شود و یک فرم نامرئی از انرژی الکترومغناطیسی است. بدن انسان، این انرژی را در قالب تابش گرما دریافت می‌کند که تا عمق ۱٫۵ اینچی از سطح پوست، نفوذ می‌کند. اعتقاد بر این است که این طول موج بر پیوند‌های مولکولی سلول‌ها تأثیر می‌گذارد و در نتیجه، تأثیرات درمانی متعددی دارد که به سونای مادون قرمز نسبت داده می‌شود.

DRW: سونای مادون قرمز، می‌تواند امواجی از گرما را ایجاد کند که به بخش‌های عمیق‌تری از بدن نفوذ می‌کند و به همین دلیل می‌تواند ترمیم‌کننده‌ بافت‌های عمقی بدن باشد. در این مواقع، دمای پوست شما افزایش پیدا می‌کند ولی دمای درونی بدن، به آن اندازه بالا نمی‌رود. بنابراین هر چقدر که بتوانید منافذ پوست را باز نگه دارید و عرق کنید، می‌توانید تعادل دمایی بدن را حفظ کنید.

کدام دسته از افراد و با کدام مشکلات مربوط به سلامتی، بهره‌ بیشتری از سونای مادون قرمز می‌برند و چرا؟

CC: چند تحقیق در مورد استفاده از سونای مادون قرمز و تأثیر آن بر درمان بیماری‌های مزمن انجام شده است. از جمله تحقیق روی بهبود سلامت قلب، کاهش فشار خون، کاهش درد در بیماری‌هایی مثل رماتیسم مفصلی از طریق کاهش درد عضلانی و بهبود حرکت مفاصل و همچنین کاهش سطح استرس و ارتقاء سطح آرامش از طریق بهبود گردش خون.

DB: تحقیقات روی فواید سونای مادون قرمز، هنوز در مراحل اولیه است، ولی نتایج اولیه‌ تحقیقات نشان می‌دهد که تابش فروسرخ از جمله سونای مادون قرمز می‌تواند درمانی برای پیری زودرس پوست باشد. همچنین نتایج برخی تحقیقات نشان داده است که استفاده از سونای مادون قرمز، می‌تواند یکی از روش‌های درمانی برای بهبود بیماری‌های مزمن کلیه باشد.

DRW: غیر از مواردی که همکارانم مطرح کردند، سونای مادون قرمز می‌تواند درمانی کمکی برای درد‌های مزمن یا ناحیه‌ای باشد. همچنین، نوعی مکمل برای درمان‌های فیزیکی و درمان جراحات محسوب می‌شود.

تحقیقات انجام گرفته روی ورزشکاران، نشان داده است که گرما و سونای مادون قرمز، اگر با تغذیه مناسب، خواب و ماساژ همراه شود، روند ترمیم و التیام درد‌ها و مشکلات مرتبط با حرکات ورزشی را سریع‌تر می‌کند. طبق نتایج یک تحقیق، این روش به عنوان جایگزینی برای درمان‌های دارویی می‌تواند ابزاری برای درمان درد‌های مزمن یا مقاوم به درمان باشد. همچنین برای کسانی که گرمای تخت‌های برنزه کردن را دوست دارند ولی می‌خواهند از اشعه سرطان‌زای فرابنفش دور بمانند، این روش؛ جایگزین مناسبی است.

چه کسانی نباید از سونای مادون قرمز استفاده کنند؟

CC: به‌نظر می‌رسد که سونای مادون قرمز برای اکثر افراد، بی‌خطر است. ولی به هر حال، افرادی که مشکلات قلبی،عروقی دارند، افرادی که حمله‌ قلبی را تجربه کرده‌اند و کسانی که فشار خون پایین دارند، باید قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنند. افرادی که دچار درماتیت تماسی هستند، ممکن است در سونای خشک، وضعیت بدتری پیدا کنند.
همچنین به‌ دلیل احتمال کاهش آب بدن به‌خاطر افزایش عرق کردن، کسانی که مشکلات کلیوی دارند، باید از سونا اجتناب کنند. سرگیجه و حالت تهوع از علائمی است که ممکن است بعضی از افراد به‌ دلیل دمای بالای سونا، با آن مواجه شوند. در نهایت، زنان باردار باید قبل از هر گونه استفاده از سونای مادون قرمز، با پزشک خود مشورت کنند.

DB: شواهدی که در مورد سونای مادون قرمز وجود دارد، هنوز بسیار جدید و محدود است. هنوز تحقیقات بلندمدت به تعداد کافی برای بررسی دقیق تأثیرات منفی سونای مادون قرمز، انجام نشده است. تنها پاسخ مستقیمی که می‌توان به این سؤال داد، این است که اگر از طرف پزشک خود از سونای مادون قرمز منع شده‌اید، از آن اجتناب کنید.

DRW: افرادی که دچار نوروپاتی در پا یا دست هستند، ممکن است سوختگی را حس نکنند یا گرما موجب احساس ناراحتی در آن‌ها شود. افراد مسن، باید در نظر داشته باشند که در این نوع از گرمای خشک، احتمال از دست دادن آب بدن افزایش پیدا می‌کند و اگر مستعد تعریق زیاد و سنکوپ هستند، باید با احتیاط از سونای مادون قرمز استفاده کنند.

خطرات احتمالی استفاده از سونای مادون قرمز چیست؟

CC: همان‌طور که قبلا هم ذکر شد، برای کسانی که مشکلات قلبی-عروقی دارند یا کسانی که دچار کمبود آب بدن هستند، خطرات سونای مادون قرمز بیشتر است.

DB: متأسفانه بعد از بررسی و مطالعه‌ سایت‌های پزشکی، نتوانستم به نتیجه برسم که آیا هیچ خطری در اثر استفاده از سونای مادون قرمز وجود دارد یا خیر!

DRW: به‌نظر می‌رسد که خطرات استفاده از سونای مادون قرمز بسیار کم باشد. استفاده از آن را از مدت‌زمان کم شروع کنید و اگر قادر به تحمل آن بودید، به‌ مرور زمان، مدت استفاده از آن را افزایش دهید. کسانی که مستعد گرگرفتگی هستند، بهتر است که از سونای مادون قرمز استفاده نکنند. با وجود اینکه سونای مادون قرمز فوایدی برای گردش خون و سلامت بدن دارد، افزایش بیش‌ از حد دمای بدن برای عملکرد سیستم ایمنی و دستگاه قلبی و عروقی مضر است. کسانی که از قبل در این زمینه مشکلاتی دارند، قبل از استفاده از سونا باید با پزشک خود مشورت کنند.

CC: اگر قصد دارید از سونا استفاده کنید، باید مدت‌زمان استفاده از سونای مادون قرمز را به ۲۰ دقیقه محدود کنید و اگر برای اولین‌بار است که می‌خواهید از سونای مادون قرمز استفاده کنید، هر بار بین ۵ تا ۱۰ دقیقه این کار را انجام دهید تا بدن کم‌کم، تحمل گرمای سونا را پیدا کند. اگر قصد دارید از سونا استفاده کنید، بهتر است که از قبل مایعات و آب بنوشید. هم قبل از سونا و هم بعد از آن، مصرف آب را فراموش نکنید.

DB: از آنجایی که در مورد خطر‌های احتمالی سونای مادون قرمز اطلاعی نداریم، نمی‌توانیم روش‌های مناسب برای کاهش خطرات آن را پیشنهاد کنیم. با وجود این، چند نکته را هنگام استفاده از سونا باید در نظر بگیرید:
مطمئن شوید که امکانات سونایی که انتخاب کرده‌اید، تمیز و بهداشتی است و از مسئولان مربوطه در مورد آخرین باری که سونا سرویس شده است، سوال کنید. همچنین می‌توانید از دوستان و یا سایر مراجعه‌ کنندگان به سونایی که انتخاب کرده‌اید، در مورد تجربه‌ی شان سوال کنید.

DRW: یک اسپای قابل اطمینان و دارای مجوز انتخاب کنید و از گردانندگان آن بپرسید که برای استفاده از تجهیزات سونا، چه آموزش‌هایی دیده‌اند. با بررسی نظرات سایر مراجعه‌ کنندگان به سونای مورد نظر، بهداشت و قابل اطمینان بودن آن را زیر نظر بگیرید.

آیا سونای مادون قرمز مفید است؟

CC: کسانی که نمی‌توانند دمای بالای سونای معمولی را تحمل کنند، معمولا در برابر دمای سونای مادون قرمز، تحمل بیشتری دارند و به همین دلیل می‌توانند از فواید سونا بهره‌مند شوند. استفاده از فواید گرما و ریلکسیشن فراهم‌ شده در سونا، بر سلامتی بدن تأثیر مثبتی دارد. به طور خلاصه، من معتقدم که سونای مادون قرمز، موثر است. به نظر من، تحقیقات روی فواید سونای مادون قرمز باید ادامه پیدا کند تا شواهدی دقیق به متخصصان امر سلامتی ارائه شود تا آن‌ها بتوانند به بیماران خود، استفاده از آن را توصیه کنند.

DB: بعد از بررسی تحقیقات متعدد، فکر می‌کنم که می‌توان گفت سونای مادون قرمز فوایدی برای سلامت بدن در بعضی از افراد نشان داده است. البته با این‌وجود، نمی‌دانم که آن را به مراجعه‌کنندگانم به طور گسترده توصیه خواهم کرد یا نه. در واقع، با توجه به شرایط منحصر به‌ فرد هر بیمار ، در مورد توصیه به استفاده از آن، تصمیم‌گیری می‌کنم.

DRW: استفاده از حرارت سونای مادون قرمز، می‌تواند جایگزین خوبی برای دارو‌های مخدری باشد که برای کاهش درد‌های مزمن تجویز می‌شود و می‌تواند وابستگی به دارو را کاهش دهد. سونای مادون قرمز اگر با راهکار‌های دیگری همراه شود، می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود ببخشد، دامنه‌ حرکت را افزایش دهد، درد را کمتر کند و تحرک را افزایش دهد. من سونای مادون قرمز را به بعضی از بیمارانم توصیه می‌کنم.