وزیر کشور: در ترکیب حال و آینده مشکل داریم
احمد وحیدی در نشستی که به مناسبت روز پژوهش و فناوری در مدرسه حکمرانی شهید بهشتی برگزار شد، گفت: همه اهداف و خواسته های ما در وزارتخانه های مختلف در گستره جغرافیایی کشور باید اتفاق بیفتد و ما آثار سیاست ها را باید در استان ها ببینیم پس حضور و محوریت استان ها و مناطق در تحقق سیاست ها باید جدی گرفته شود.
وی افزود: پیوند بین موضوعات بخشی و جغرافیا یک ضرورت اساسی است. این ترکیب و پیوند ضروری در طول سالیان گذشته اتفاق نیفتاده و به همین خاطر می بینیم که سرمایه گذاری وسیعی در برخی استان ها شده است اما مشکلاتی وجود دارد که باعث تعجب است. یعنی انتظار این بود که با این حجم سرمایه گذاری و برداشت از منابع مسائل حل می شد. اما چرا نشده؟
وزیر کشور پاسخ به این سؤال را در گرو تحول در الگوی حکمرانی دانست و ادامه داد: چون نگاه هم افزا و یکپارچه ساز نبوده، نه تنها زنجیره ها تکمیل نشده است بلکه مشکلات و پیامدهای ناخوشایندی نیز در مناطق مختلف کشور بر جا مانده است. البته پیشرفت های زیادی اتفاق افتاده و خدمات فراوانی ارائه شده اما هنوز هم ظرفیت های معطل داریم و هم مسائل بغرنج.
وی تحول در حکمرانی را مستلزم تلاقی و ترکیب دو نگاه دانست و یادآور شد: به نظر می رسد مفهوم گم شده ما حکمرانی محلی و منطقه ای است. حکمرانی بخشی و موضوعی البته لازم است. ما باید برای صنعت و کشاورزی، آب و برق و همه موضوعات تخصصی حکمرانی مناسب داشته باشیم اما در تلاقی با حکمرانی محلی و منطقه ای، چون حکمرانی محلی و جغرافیا محور ضعیف بوده است، برای رسیدن به اهداف موضوعی و بخشی، بروکراسی به صورت موضعی و گسسته تصمیم گیری کرده است، هر موضوع تخصصی مثل آب یا سرمایه گذاری آنقدر بین دستگاه ها تکه تکه شده که نمی شود گام های بلند برداشت. سیاست های موضوعی متنوع باید با توجه به جغرافیای استانی و اقتضائات سرزمین با هم پیوند بخورند و یکپارچه شوند.
وحیدی پیوند بین سیاست موضوعی و جغرافیا را در گرو توجه به زنجیره های ارزش دانست و گفت: زنجیره های ارزش مربوط به موضوعات تخصصی باید درون جغرافیای محلی طراحی و اجرا شوند.
وی با تأکید بر ضرورت گذار از حکمرانی موازی و واگرا به سمت حکمرانی مکمل و همگرا، گفت: همانطور که حکمرانی موضوعی و حکمرانی منطقه ای و محلی باید با هم پیوند بخورند، سیاست کوتاه مدت و سیاست بلند مدت هم باید در تعادل با هم باشند. هیچ کدام را نمی شود قربانی دیگری کرد. پس تصمیم یا سیاستی که اتخاذ می شود هم باید به تعادل زنجیره ارزش توجه کند و هم به تعادل جغرافیایی و هم تعادل حال و آینده. به عبارت دیگر الگوی حکمرانی یعنی اینکه ما چطور ترکیب می کنیم بین امر کوتاه مدت و بلندمدت و بین امر موضوعی و امر جغرافیایی.
وزیر کشور یادآور شد: تعارض زیادی بین این ها می تواند ایجاد شود که الگوی حکمرانی باید بتواند آنها را در درون خود حل کند. اگر این تعارضات فهمیده و حل نشوند بعضاً پیامدهای غیرقابل جبرانی مثل فرونشست زمین را پدید می آورند.
وی افزود: دستیابی به یکپارچگی و ترکیب بهینه این ابعاد کار آسانی نیست و ما با یک سری مسائل پیچیده روبرو هستیم.
وحیدی در ادامه به اهمیت مفهوم حکمرانی پرداخت و گفت: حکمرانی به معنی حکومت و دولت محوری نیست. حکمرانی یعنی رابطه بین دولت و مردم باید به گونه ای تنظیم شود که نقش و مسئولیت هر دو طرف تحقق پیدا کند. نباید فقط به سرمایه گذاری دولتی چشم دوخت.
وی ادامه داد: در برخی مناطق ظرفیت سرمایه گذاری و سرمایه گذاران خوبی وجود دارد که بعضاً آمادگی و علاقه هم به سرمایه گذاری در منطقه خود دارند اما اتفاق نمی افتد. این یعنی حکمرانی مشکل دارد.
وی اضافه کرد: پس بدون احیای مفهوم سرزمین و جغرافیا امکان یکپارچگی سیاست ها وجود ندارد و حکمرانی صرفاً وزارتخانه محور نمی تواند بر مسائل فائق بیاید. به همین خاطر روی نقش استان ها و استانداری ها تاکید داریم.
به گفته وزیر کشور؛ این حکمرانی منطقه ای و محلی، حکومت فدرالی نیست. حکمرانی یعنی مسئولیت در استان ها در شهرها و حتی روستاها باید احیا شود. در بودجه ۱۴۰۱ تصمیمات خوبی گرفته شده است. از جمله صندوق پیشرفت و عدالت اعتباراتی را به صورت استانی در اختیار قرار می دهد. بخشی از منابع هم در اختیار استانداران است که باید بر اساس اولویت های اقتضایی مناطق تخصیص پیدا کنند.
وی تاکید کرد: اینکه ما چگونه به اولویت ها برسیم کار پیچیده ای است. نظام مسائل استانها تهیه شده اما اساساً با چه نگاهی نظام مسائل استخراج شده است. آیا نظام مسائل یک استان تنها به آن استان مربوط است. آیا نظام مسائل را می توان به صورت جزء جزء تهیه کرد. ارتباط بین مسائل چگونه است؟ پس ما بدون توجه به رابطه جز و کل نمی توانیم نظام مسائل را تعریف کنیم.
وحیدی خاطرنشان کرد: در ترکیب و تعادل بین جز و کل و بین حال و آینده دچار مشکل هستیم. در هر استان نیازها و خواسته و ظرفیت ها تفاوت دارد. پس ما باید الگوی پیشرفت را برای تک تک مناطق، استانها و شهرها و حتی روستاها بنویسیم. فکر می کنم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم که اینقدر مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است برای تاکید بر این امر بود.
وی در پایان تصریح کرد: مفهوم «ارتقاء کفایت و کیفیت حکمرانی» که به عنوان راهبرد اصلی وزارت کشور انتخاب شده است برای تقویت این نگاه است که ان شاء الله در تعامل با شبکه مراکز فکری و اندیشه ورزی کشور باید آن را پیگیری کنیم.
