سرنوشت ۷ میلیون شاغل بدون بیمه چه می‌شود؟
حدود هفت میلیون نفر شاغل بدون بیمه در کشور داریم که هر حادثه ناگهانی و کوچکی می‌تواند آن‌ها را از پای درآورد، چه برسد به دوران سالمندی و ناتوانی برای کار.
افرا در فاقد بیمه در معرض فقر
افرادی که به نظر می‌رسد در مشاغل کم‌درآمد و ناپایدار کار می‌کنند و حتی با وجود کار هم درآمدشان چندان دردی از آن‌ها دوا نمی‌کند. درآمد کمی که باید هزینه مسکن، خوراک و… شود و از آن برای پس‌انداز کردن برای روز‌های بیکاری آن‌ها هبچ باقی نمی‌ماند.
برخی می‌گویند درآمدشان آنقدر کم است که همان چند روز اول ماه تمام می‌شود و بقیه ماه را به سختی می‌گذرانند. در همین حال کرونا هم شرایط را برای آن‌ها بسیار سخت‌تر کرد. کسانی که مجبور به خانه‌نشینی شدند و دیگر همان درآمد اندک را هم ندارند. آن هم در شرایطی که نرخ تورم کل کشور در آبان ماه سال جاری، ۴۴٫۴ اعلام شده و چشم‌انداز اقتصادی ایران نیز چندان امیدبخش نیست.
احمد میدری، معاون سابق وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در این مورد می‌گوید: این افراد پیش از سالمند شدن در معرض فقیر شدن هستند. مثلا اگر حادثه شغلی برای این افراد پیش بیاید یا بیمار شوند و نتوانند در هنگام بیماری کار کنند. اگر کارگر از ساختمان بیفتد و موجب قطعی پایش شود تا آخر عمر معلول است و هیچکس هم به او کمک نمی‌کند.
او می‌گوید افراد شاغل بدون بیمه هنگام سالمندی نیز به احتمال زیاد با فقر روبه‌رو می‌شوند. هنگام پیری کسی از آن‌ها حمایت نمی‌کند.
اما شاغلان بدون بیمه بیشتر در کدام حرفه‌ها مشغول به کار هستند؟ میدری در این مورد می‌گوید: «حدود ۲۴ میلیون شاغل داریم کل بیمه‌شدگان، اما حدود ۱۷ میلیون نفر هستند. در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، حمل‌و‌نقل و کارگاه‌های کوچک می‌شود.»
قانون برای بیمه چه می‌گوید؟
این در حالی است که بر اساس اصل بیست و نهم (۲۹) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز، برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی سرپرستی، درراه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی همگانی در نظر گرفته شده است؛ بنابراین دولت باید طبق قوانین، از محل درآمد‌های عمومی و درآمد حاصل از مشارکت مردم، خدمت و حمایت‌های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند.
تبعیض دولت برای پرداخت حق بیمه افراد
معاون سابق وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی درباره بیمه کردن افراد شاغل می‌گوید: «طرح بیمه فراگیر و نظام چندلایه سازمان تامین اجتماعی که سال‌هاست مطرح شده است و به منظور تحت پوشش قرار گرفتن افراد شاغل بدون بیمه است. بر اساس قانون دولت باید برای کلیه افراد حق بیمه واحد برای بیمه آن‌ها پرداخت کند. مثلا به همه به اندازه سه درصد از حداقل دستمزد به سازمان بیمه‌گر پرداخت کند. یعنی سهم دولت برای همه گروه‌های درآمدی باید به صورت مطلق یکسان باشد. یعنی برای هر ایرانی ۱۰۰ هزار تومان جهت اشتغالش به سازمان تامین اجتماعی یا سازمان بیمه‌گر پرداخت کند.»
مبدری دامه می‌دهد: «اما در حال حاضر این سه درصد بستگی به درآمد فرد دارد. یعنی اگر فردی ۱۰ میلیون تومان درآمد دارد دولت سه درصد از آن یعنی ۳۰۰ هزار تومان به سازمان بیمه‌گر کمک می‌کند و اگر کسی سه میلیون دریافت می‌کند دولت ۹۰ هزار تومان کمک می‌کند.»
او می‌گوید: «در این میان گروهی هم هستند که دولت ۱۵ درصد از دستمزدشان را به سازمان بیمه‌گر کمک می‌کند. یعنی اگر سه یا پنج میلیون دریافت کند دولت حدود ۷۵۰ هزار تومان برای حق بیمه کمک می‌کند.»
میدری با بیان اینکه تبعیض‌های مختلفی در سیستم داریم، ادامه می‌دهد: «این تبعیض‌ها در قانون ساختار نظام جامع تامین اجتماعی مصوب سال ۱۳۸۳ ممنوع شد، اما متاسفانه هنوز ادامه دارد. اگر دولت این عدالت در پرداخت را رعایت کند، امکان بیمه شدن سایر اقشار هم به وجود می‌آید. این تبعیض‌ها باید به سمت حمایت یکسان از همه شاغلان کشور تغییر پیدا کند.»
