خوردن چلومرغ به جای مصرف بنزین!
بنا بر نامه و دستور معاونت اقتصادی دولت، قرار است سهمیه‌بندی بنزین در دو جزیره کیش و قشم تغییر کند. بنا بر این طرح، قرار است سهمیه بنزین در این دو جزیره به جای خودرو به افراد اختصاص یابد و اگر این طرح موفقیت‌آمیز بود، به کل کشور تعمیم داده شود.
پیش از این نامه، اندیشکده حکمرانی دانشگاه شریف، از طرحی مشابه رونمایی کرده بود. طرحی که می‌گفت بنزین به جای خودرو‌ها به افراد تخصیص داده می‌شود.
این اندیشکده همزمان از سامانه‌ای به نام انرژی‌یار (http://energyyar.com) رونمایی کرد که در آن، کاربران با جواب دادن به یکی دو سوال می‌فهمیدند که با اجرای این طرح، چه میزان سود عایدشان می‌شود.
در صفحه ورودی این سامانه آمده: «با اجرای تغییر سهمیهه‌بندی بنزین، هر ایرانی ماهیانه ۳۰ لیتر سهمیه داره و می‌تونه این حق رو در بازاری آنلاین خرید و فروش کنه. تو این طرح، قیمت بنزین بیشتر نمیشه و مردم می‌توانند سهمیه خودشون رو در یک بازار آنلاین به پُرمصرف‌ها بفروشند.»
گام بعدی سامانه این است که از افراد می‌خواهد که با جواب دادن به چند سوال درباره تعداد اعضای خانوار و میزان مصرف بنزین ماهانه، ببینند که با اجرای این طرح چقدر ماهانه «گیرشان می‌آید».
گام بعدی این است که این سامانه به کاربر می‌گوید با پول بنزین مصرف نشده خود می‌توانند مثلا ۸ وعده چلومرغ بیشتر بخورند یا مثلا ۴ شانه تخم مرغ بیشتر بخرند!
مشکل این سامانه چیست؟
این طور که به نظر می‌رسد هدف دولت از سهمیه‌بندی مجدد بنزین، تامین کسری بودجه و مشکلات ناشی از مصرف بنزین است. مصرف بنزین در ایران رکورد زده و به بالاترین حد ممکن رسیده است. از طرفی حتی مساله واردات بنزین هم مطرح شده است.
دولت روی هر لیتر بنزین، چند هزار تومان یارانه به مردم می‌دهد و حالا با اجرای این طرح می‌تواند یارانه پنهانی که برای بنزین می‌دهد را کاهش دهد. یارانه پنهانی که مبلغ سالانه آن بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
حالا این سامانه و یا اندیشکده‌های اقتصادی و کارشناسان به جای اینکه در توجیه این طرح به کاهش یارانه پنهان، بین نسلی بودن مقوله مصرف انرژی یا صرفه‌جویی در مصرف انرژی به نفع تولید و یا اشتغال تاکید کنند، به مردم یادآوری می‌کنند که با اجرای این طرح چند وعده غذای بهتر می‌توانند بخورند!
به عبارتی، این سامانه توجیه می‌کند که با اجرای این طرح هر خانواده می‌تواند چند وعده غذای بیشتر یا بهتر بخورد. این در حالی است که اصلا دولت از باز توزیع سهمیه‌بندی بنزین، اهدافی مانند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشور، صادرات و تولید را باید داشته باشد.
به عبارتی از اندیشکده‌ای که مسئولیت اصلی آن ارائه مطالعه درباره شیوه‌های درست حکمرانی و سیاستگذاری اقتصادی است انتظار می‌رود جامعه را با اهداف کلان و اصولی چنین طرحی آشنا کند نه که اینکه این انتظار را در مردم ایجاد کند که با فروش دارایی سرمایه‌ای کشور، می‌توانند چه کالایی بخرند و چقدر میزان مصرف خود را افزایش دهند.
