مسیح مهاجری در یادداشتی نوشت: سه کشور اروپائی عضو برجام روز سهشنبه ۱۷ اسفند با صدور بیانیه مشترکی در جلسه هیأت رئیسه (شورای حکام) آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره افزودن شروط جدید برای دستیابی به برجام هشدار دادند. انگلیس، فرانسه و آلمان در این بیانیه تأکید کردند شروط جدید، دستیابی به یک توافق در مورد احیاء برجام را دشوارتر خواهد کرد.
در مورد اعضاء برجام، نظر کارشناسان اینست که هیچیک از اعضاء حق اضافه کردن شرطی را به آن ندارند. آمریکای ترامپ هم که خواستههائی از ایران داشت و، چون ایران آن خواستهها را نپذیرفت، از برجام خارج شد، مرتکب خلاف شد، زیرا نه حق داشت خواستهای فراتر از برجام داشته باشد و نه حق داشت به چنین بهانهای از برجام خارج شود. اکنون که روسیه شرط تضمین آمریکا برای معاف بودن روابط تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری روسیه و ایران از تحریمهای ضدروسی را دارد، خواستهای برخلاف برجام را مطرح کرده که بهیچوجه مسموع نیست.
اینکه وزیر امور خارجه روسیه خواستار تضمین آمریکا برای معاف بودن روابط تجاری، اقتصادی و سرمایهگذاری روسیه و ایران از تحریمهای ضدروسی شده، خطائی همانند خطای ترامپ در خارج شدن از برجام مرتکب شده است. روسیه میخواهد با این تضمین خود را از زیر فشار تحریمهای غرب خارج کند. روسها حق دارند برای خارج شدن از زیر فشار تحریمها اقدام بکنند، اما نه اقدامی که به برجام لطمه بزند و ایران را دچار مشکل کند.
تضمینخواهی روسیه از آمریکا در ماجرای مذاکرات برجامی، اولاً نشانه ترس مقامات روسی از عواقب تحریمهای ضدروسی غرب در پی تجاوز نظامی ارتش روسیه به اوکراین است و ثانیاً نوعی تحت فشار قرار دادن ایران برای بیرون کشیدن روسیه از باتلاقی است که به خاطر جنگ اوکراین در آن فرو رفتهاند. چرا روسهای زیادهخواه توقع دارند ایران باید تاوان خطای استراتژیک آنها در اوکراین را بدهد؟ روسها در جریان صدور قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران با آمریکا و غرب همراهی کردند و در اجرای تحریمهای آمریکا علیه ایران نیز تا توانستند جیبهای گشاد خود را از پول مردم ایران پر کردند. آنها با این سابقه سوئی که نسبت به ایران دارند چرا میخواهند خود را بر ایران تحمیل کنند؟
در ماجرای جنگ سوریه نیز برخلاف تمام موازین، روسها حتی یک قدم برای جلوگیری از حملههای هوائی رژیم صهیونیستی به نیروهای ایرانی مستقر در سوریه برنداشتند. همه میدانند که صهیونیستها بدون رضایت روسها این حملات را انجام نمیدهند. همین دو روز پیش نیز دو نفر از نیروهای سپاه پاسداران در سوریه در اثر حمله هوائی رژیم صهیونیستی به شهادت رسیدند. قطعاً روسها میتوانستند مانع چنین حملاتی شوند، ولی نهتنها نشدند بلکه درست در همان زمان درصدد تضمینخواهی برآمدند و بر سر راه مذاکرات برجامی سنگاندازی کردند. نکته قابل تأمل اینکه این تضمینخواهی روسیه همزمان با سفر نخستوزیر رژیم صهیونیستی به مسکو و دیدار محرمانهاش با پوتین مطرح شده است، واقعهای که بسیار قابل تأمل است.
به نظر میرسد زمان آن فرا رسیده که ایران به یک بازبینی جدی و اساسی در روابط خود با شرق و غرب روی آورد. در این بازبینی، میتوان تجربیات بسیار پندآموز سالهای اخیر را محور قرار داد و در تصمیمگیریهای اساسی ازجمله موضوع برجام، رویکرد جدیدی اتخاذ کرد که منافع ملی را تأمین کند.