بررسی وضعیت واردات کالای اساسی در آخرین گزارش گمرک ایران نشان می دهد که تا اواخر سال گذشته از مجموع ۲۹.۸ میلیون تن به ارزش ۱۸.۹ میلیارد دلار کالای اساسی وارداتی، ۳.۸ میلیون تن به ارزش ۴.۲ میلیارد دلار با ارز نیمایی از گمرک ترخیص شده است.
از واردات انجام شده با ارز نیمایی، سهم سموم تکنیکال شیمایی ۱۰.۵ هزار تن به ارزش حدود ۱۰۵ میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (ابتدای سال تا ۲۴ اسفندماه) ۲۰ درصد از نظر وزن و ۲۵ درصد ارزش افزایش داشته است. در دوره قبل ۸.۸ هزار تن به ارزش بیش از ۸۴.۱ میلیون دلار از این سموم وارد ایران شده بود.
در مورد کودهای شیمیایی نیز از ابتدا تا ۲۴ اسفند سال گذشته، ۲۲۱.۷ هزار تن به ارزش بیش از ۱۶۶.۱ میلیون دلار وارد شده که نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۹ در وزن ۱۲ درصد کاهش داشته ولی ارزش واردات آن ۹ درصد بیشتر شده است.
این جریان واردات در حالی است که در نیمه دوم سال گذشته و با برگشت خوردن محصولات کشاورزی ایران از برخی مقاصد صادراتی، موضوع بالا بودن سموم آنها مطرح بود. در اهم محصولات برگشتی، فلفل از روسیه قرار داشت و یا محصولاتی مانند سیب زمینی و یا کیوی و برگشت از ترکمنستان، ازبکستان، امارات و هند.
گرچه مسئولان مربوطه اعلام بالا بودن سموم در محصولات کشاورزی صادراتی شفاف سازی و یا تائید نکردند ولی بحث سموم وارداتی و کیفیت آنها نیز مطرح و مورد توجه بود.
این در حالی است که مکاتبه ای در وزارت جهاد وجود سموم بالا و تاثیر آن در برگشت محصولات کشاورزی را تائید کرده بود. در دی ماه ۱۴۰۰ طی مکاتبه دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی اعلام شد که برخی محمولههای کشاورزی بنا به دلایل مختلف از جمله بالا بودن سموم و فلزات سنگین به کشور برگشت خوردند، بر این اساس تاکید شد که برای صادرات کلیه محصولات کشاورزی علاوه بر گواهی بهداشتی، اخذ گواهی سلامت از سازمان غذا و دارو نیز الزامی باشد. از این رو بر این اساس کلیه تجار و صادرکنندگان محصولات کشاورزی ملزم هستند که حداقل پنج روز قبل از حمل بار و هرگونه اظهار در گمرکها، با مراجعه به معاونتهای سازمان غذا و دارو در استان ها، گواهی سلامت محمولههای صادراتی را اخذ کنند و صدور هر گونه مجوز بهداشتی توسط سازمان حفظ نباتات منوط به ارائه گواهی سلامت است.
همچنین در ادامه در مکاتبه ای دیگر موضوع صادرات محصولات به روسیه مورد توجه قرار گرفت و اعلام شد که از ابتدای بهمن تا ابتدای اسفند ماه باید کلیه کارشناسان قرنطینه مستقر در گمرک های صادراتی، گواهی سلامت سازمان غذا و دارو را به عنوان پیش نیاز صدور گواهی بهداشت گیاهی از صادرکنندگان محمولههای گیاهی به روسیه دریافت کنند.