حمله وزیر نفت عربستان به ایران/ آینده همکاری نفتی اوپک و روسیه چه می‌شود؟
در ماه گذشته، بازارهای نفت تحت تاثیر جنگی قرار گرفته اند که جرقه جهش قیمت ها را برانگیخته و کمبود شدید نفت خام و سایر فرآورده های نفتی را تهدید کرده است.
اما زمانی که اکثر بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان روز پنج‌شنبه از طریق کنفرانس آنلاین برای بحث در مورد عرضه‌ها گرد هم می‌آیند، تحلیلگران انتظار اقدام زیادی ندارند. مقام های سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و روسیه احتمالاً چیزی بیش از اعلام افزایش تولید متوسط ماهانه معمول خود انجام نخواهند داد که منجر به سؤالاتی در مورد میزان نفت این گروه در انبارها می شود.
تحریم‌های غرب علیه روسیه به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین، احتمالاً منجر به از دست رفتن مقادیر قابل توجهی نفت خام و فرآورده‌های نفتی، به ویژه سوخت دیزل، از بازار خواهد شد. در حال حاضر، خریداران عمده نفت روسیه، مانند شل و توتال انرژی، گفته اند که به تدریج نفت منشا روسی را از شبکه های گسترده خود پاکسازی خواهند کرد.
هلیما کرافت، رئیس بخش کالا در یک بانک سرمایه گذاری، در یادداشتی نوشت: «این زیان ها پایدار خواهند بود زیرا روسیه احتمالاً در آینده قابل پیش بینی تحت تحریم باقی خواهد ماند.
در سمت عرضه نیز برای کارتل نفت اوپک پلاس، جنگ‌ها مثل همیشه کاری است. در واقع، جنگ بین اعضای این کارتل بسیار عادی است.
ایران و عراق در طول جنگ 1980-1988 متحدان اوپک و رقیب باقی ماندند. وزرای نفت عراق و کویت حتی پس از حمله بغداد به همسایه خود در سال 1990 پشت یک میز نشستند. و امروز عربستان سعودی و ایران در مورد نفت صحبت می کنند حتی زمانی که ریاض می گوید تهران از حوثی های یمن که به خاک این کشور موشک پرتاب می کنند حمایت می کند.
با چنین تاریخچه ای، هر انتظاری مبنی بر اینکه اوپک به سادگی اتحاد نفتی خود با روسیه را بر سر یک جنگ شکسته باشد، دور از انتظار است. برای گروه تولیدکنندگان نفت، روسیه امروز هنوز شریک اساسی است.
هنگامی که از سهیل المزروعی، وزیر نفت امارات متحده عربی، این هفته در مورد سیاست همکاری با مسکو سوال شد، او شانه هایش را بالا انداخت. او گفت: "ما آنجا بوده‌ایم. ما شاهد جنگ بوده ایم."
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان وزیر نفت عربستان سعودی اما موضع تندی تر گرفت. وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌تواند در نشست این هفته اوپک پلاس به مسکو اعتماد کند، به حملات موشکی اخیر به عربستان سعودی از جمله حمله‌ای که هفته گذشته به انبار سوخت متعلق به آرامکوی سعودی در جده انجام شد اشاره کرد و گفت: از شما می پرسم: چه کسی به سمت ما راکت و موشک پرتاب می کند؟ او افزود: "چه کسی تامین مالی می کند، چه کسی آموزش می دهد، چه کسی این تسلیحات را تامین می کند؟
بلومبرگ نوشته است: همه حدس می زنند که او درباره ایران صحبت می کند. عربستان مدعی است گروه حوثی با حمایت ایران خاک این کشور را هدف قرار می دهد.
به گزارش بلومبرگ پیام وزیر نفت عربستان واضح بود: اگر عربستان سعودی بتواند با ایران که حامی نیروهای در حال جنگ با این کشور است صحبت کند، مطمئناً می تواند با روسیه که در حال جنگ با اوکراین هست همکاری کند.
گذشته جنگ طلب اوپک در توجیه اینکه چرا این کارتل روابط خود را با مسکو حفظ می کند مفید بوده است. اما این صرفا یک بهانه راحت است.
عربستان سعودی مطمئناً خواهان حفظ روابط با روسیه است زیرا آن را یکی از بزرگترین دستاوردهای دیپلماتیک خود می داند. در کنار بهبود روابط با چین، اتحاد با مسکو به عربستان اجازه داد تا وابستگی سنتی خود به واشنگتن را مجدداً متعادل کند. این به ویژه در زمانی مفید است که ریاض و کاخ سفید در بسیاری از جبهه ها با هم اختلاف دارند.
روسیه بیش از 11 میلیون بشکه در روز تولید (بیش از یک دهم تولید جهانی نفت) را برای این گروه به ارمغان می آورد. و دو کشور غیر عضو اوپک در مدار مسکو - قزاقستان و آذربایجان - نیز با دو میلیون بشکه دیگر در روز سهم دارند.
عربستان همچنین برای متقاعد کردن روسیه برای پیوستن به اوپک بسیار سخت کار کرده بود. عربستان سعودی مدت ها پیش متوجه شد که بدون روسیه، اوپک کار نمی کند و جریان دلارهای نفتی به خزانه عربستان در خطر خواهد بود.
علی نعیمی که تا سال 2016 به مدت دو دهه وزیر نفت عربستان بود، در خاطرات خود می گوید که یکی از دستیارانش در نوامبر 2014 از او پرسیده بود که احتمال کاهش تولید روسیه چقدر است. او نوشت: «دست راستم را بالا گرفتم و علامت صفر را گذاشتم. و نعیمی توضیح داد که بدون روسیه، اوپک آینده ای برای کنترل قیمت نفت نداشت.
نعیمی گفت: "بازار نفت بسیار بزرگتر از اوپک است... اگر ما، عربستان سعودی یا در کل اوپک، تولید خود را بدون مشارکت اعضای اصلی غیراوپک کاهش دهیم، درآمدها و همچنین سهم بازار را قربانی خواهیم کرد."
عربستان تا دسامبر 2016 نتوانست روسیه را به شراکت با اوپک بکشاند، زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی شخصاً با ولادیمیر پوتین گفتگو کرد و راه را برای توافق هموار کرد. با حضور روسیه، اوپک پلاس اکنون کمی بیش از 50 درصد از تولید نفت جهان را کنترل می کند.
امروز اوپک می تواند بدون روسیه کار کند. نفت بسیار بالای 100 دلار در هر بشکه معامله می شود. در هر صورت، بازار امروز کمبود نفت خام دارد.
اما دیپلماسی نفت بلندمدت فکر می کند. همه در عربستان سعودی می دانند که نفت چرخه ای است. رکود اقتصادی بعدی، که ممکن است در اوایل سال جاری رخ دهد، می تواند بازار نفت را به عرضه بیش از حد سوق دهد. در ریاض، هیچ کس فکر نمی کند که نفت ایران یا ونزوئلا - که تحت تحریم های آمریکا باقی مانده اند - برای همیشه خارج از بازار بماند. همان بازاری که امروز برای عرضه بیشتر فریاد می‌زند، ممکن است در نهایت نیاز به کاهش تولید داشته باشد.
هر زمان که این اتفاق بیفتد، ریاض روسیه را در کنار خود می خواهد. پس از گذراندن سالها برای جلب رضایت مسکو، عربستان قصد ندارد آن را رها کند عربستان سعودی تنها نیست روسیه هنوز دوستانی از برزیل تا چین و از هند تا اندونزی دارد.
برای اوپک پلاس، این بدان معناست که این گروه برنامه های خود را تغییر نخواهد داد. همانطور که ماه ها پیش توافق شد، با حمایت مسکو، این گروه بر روی کاغذ، تا سپتامبر هر ماه 400 هزار بشکه دیگر در روز اضافه می کرد. در واقع، بسیار کمتر از نیاز بازار اضافه می‌شود، زیرا بسیاری از کشورهای اوپک پلاس قادر به افزایش تولید نیستند و تولید خود روسیه اکنون در حال کاهش است. اوپک تا پایان دسامبر با روسیه قرارداد دارد. برای اینکه عربستان سعودی و دیگران از روسیه جدا شوند، به جایگزین بهتری نیاز دارند. اما هنوز هیچ کدام ارائه نشده است.
منبع: اکو ایران
