توافق علی اف و پاشینیان برای آغاز کار بر روی معاهده صلح
«نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان و «الهام علی اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در جریان نشست سه جانبه به میزبانی «چارلز میشل» رئیس شورای اروپا در بروکسل به توافق رسیدند تا کار بر روی یک معاهده صلح را آغاز کنند.
بنا بر گزارش هفته نامه «آرمنین ویکلی»، میشل در بیانیه‌ای پس از این دیدار ۴.۵ ساعته ۶ آوریل (۱۷ فروردین ماه) آن‌ها در بروکسل منتشر شد، بر «تمایل اعلام شده پاشینیان و علی اف برای حرکت سریع به سمت توافق صلح» اشاره کرد.
طبق بیانیه منتشر شده، هر یک از رهبران دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان به وزرای امور خارجه کشور‌های متبوع خود دستور خواهند داد تا «روی تهیه یک معاهده صلح آینده که به همه مسائل ضروری رسیدگی می‌کند، کار کنند». در بیانیه منتشر شده، مشخص نشده است که این مسائل شامل چه مواردی می‌شود.
پاشینیان و علی اف همچنین توافق کردند که کمیسیون مشترک مرزی را برای «تعیین مرز‌های دوجانبه بین ارمنستان و آذربایجان» و «تضمین وضعیت امنیتی پایدار در امتداد و در مجاورت خط مرزی» تشکیل دهند. انتظار می‌رود کمیسیون مشترک تا پایان ماه آوریل (ماه جاری میلادی) تشکیل شود.
میشل همچنین تأکید کرد که «تضمین فاصله گذاری مناسب نیرو‌های دو کشور ارمنستان و (جمهوری) آذربایجان یک عنصر اساسی برای پیشگیری از حادثه و کاهش تنش است».
رهبران دو کشور همچنین در مورد احیای خطوط ارتباطی و حمل و نقل بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان گفتگو کردند. میشل «از گام‌های بازسازی خطوط راه‌آهن استقبال کرد» و کشور‌ها را تشویق کرد «راه‌حل‌های مؤثری برای احیای ارتباطات جاده‌ای بیابند».
بر اساس این گزارش، میشل علاوه بر این، «نیاز به حل و فصل کامل و سریع همه مسائل بشردوستانه مهم از جمله آزادی زندانیان باقی مانده و رسیدگی همه جانبه به موضوع افراد ناپدید شده» را اعلام کرد.
در بیانیه نهایی آمده است: «اتحادیه اروپا همچنان از اقدامات اعتمادساز میان (جمهوری) آذربایجان و ارمنستان و تلاش‌های انساندوستانه مین زدایی، حمایت می‌کند و توصیه‌های کارشناسی ارائه می‌دهد و کمک‌های مالی و کمک به جمعیت جنگ‌زده را افزایش می‌دهد و در اسکان و بازسازی نیز کمک می‌کند».
میشل پیش از این در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱ پس از تشدید درگیری‌ها در مرز ارمنستان و آذربایجان در پاییز میزبان پاشینیان و علی اف در بروکسل بود. رهبران دو کشور موافقت کرده بودند تا «تنش‌ها را در میدان کاهش دهند تا محیطی مساعد» برای مذاکرات در زمینه مرزبندی ایجاد شود و «احیای خطوط ریلی را پیش ببرند».
علی اف به طور مداوم خواستار ایجاد «کریدور» برای اتصال جمهوری آذربایجان به نخجوان از طریق ارمنستان است و مقامات ارمنستان می‌گویند که پیشرفت در رفع انسداد ارتباطات اقتصادی و حمل و نقل منطقه‌ای متوقف شده است.
پاشینیان در تاریخ ۳۱ مارس در جریان نشست کابینه ارمنستان گفت که برای امضای معاهده صلح با جمهوری آذربایجان آمادگی دارد. وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان فهرستی از پنج اصل را در ۱۴ مارس منتشر کرد که چند روز قبل به همتای ارمنی خود ارائه کرده بود که این اصول شامل به رسمیت شناختن متقابل حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر، تأیید متقابل عدم وجود ادعا‌های ارضی و الزام قانونی به عدم طرح چنین ادعا‌هایی در آینده، خودداری از تهدید امنیت یکدیگر، مرزبندی و تعیین حدود مرزی و رفع انسداد خطوط ارتباطی و ارتباطات حمل و نقلی می‌شد.
وزارت خارجه ارمنستان نیز در پاسخ به جمهوری آذربایجان اعلام کرد از رؤسای مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا درخواست کرده است تا «مذاکرات امضای توافقنامه صلح» بین دو کشور را سازماندهی کنند.
قبل از مذاکرات برنامه‌ریزی شده بین پاشینیان و علی‌اف، احزاب مخالف ارمنستان با برگزاری راهپیمایی در ایروان که هزاران نفر در آن حضور داشتند، به پاشینیان در خصوص واگذاری قره باغ کوهستانی به جمهوری آذربایجان هشدار دادند.
بر اساس این گزارش، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا یک روز قبل از نشست سه جانبه پاشینیان و علی اف و میشل، به طور جداگانه تماس‌های تلفنی با علی اف و پاشینیان برقرار کرد و «تصریح کرد که ایالات متحده آماده است تا از طریق تعامل دوجانبه و با شرکای همفکر از جمله از طریق نقش ما به عنوان رئیس مشترک گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، کمک کند».
