این عوامل با "روان" شما بازی می‌کند!

فاطمه مرادی به مناسبت هفته سلامت (18 تا 24 فروردین) با تاکید بر ضرورت توجه به "سلامت روان" در سطح جامعه همگام با سلامت جسم، به روند افزایشی بیماری های روان در سطح جامعه اشاره کرد و افزود: قاعدتا برای اینکه نظر علمی در زمینه افزایش این بیماری ها در سطح جامعه داده شود، باید کارهای تحقیقاتی در خصوص میزان شیوع این بیماری ها از طریق انجام یک سری تست ها در سطح جامعه صورت گیرد که متاسفانه برنامه اینچنینی در کشور انجام نمی شود.

وی افزود: اما حقیقتی که این میان کتمان نمی توان کرد این است که روند افزایش این بیماری ها در سطح جامعه قابل مشاهده است و شواهد آن موجود است. البته این روند در سطح جهانی هم به همین شکل است.

این روانشناس با تاکید بر اینکه عوامل مختلفی در تامین سلامت روان موثر است، گفت: اگر نگاهی به این عوامل و وضعیت آنها در سطح جامعه بیندازیم، متوجه خواهیم شد که وضعیت سلامت روان جامعه روند خوبی در پیش ندارد.

4 عامل فردی بر سلامت روان افراد موثر است

مرادی دسته اول عوامل موثر بر سلامت روان را عوامل فردی عنوان کرد و افزود: این عوامل شامل چهار مورد اصلی "بهداشت خواب"، "تغذیه مناسب"، "تامین نیازهای جنسی" و "تحرک و فعالیت بدنی" است.

وی افزود: هر یک از این عوامل چنانچه دچار اختلال شود، در کنار تاثیرگذاری که بر سلامت جسم دارند، سلامت روان را هم تحت تاثیر قرار می دهند.

مرادی گفت: در بحث بهداشت خواب متاسفانه شاهد هستیم که اغلب افراد شب زنده داری های بیخود و بی ثمر داشته و روز بعد تا ظهر می خوابند که این روند قطعا به بدن و سلامت روان آنها آسیب می زند.

این روانشناس گفت: از طرفی در بحث تغذیه هم فست فودها جای غذاهای سالم و مقوی را گرفته اند و برخی افراد یا به دلیل مشکلات مالی و یا به دلیل عدم آگاهی دچار سوءتغذیه هستند که این هم عامل موثری در اختلال در سلامت روان افراد است.

مرادی عامل فردی دیگر در این زمینه را بحث تامین نیازهای جنسی عنوان کرد و افزود: متاسفانه افزایش سن ازدواج ، این عامل را با مشکل مواجه کرده و همین موضوع اثرات منفی خود را بر سلامت روان افراد و جامعه گذاشته است.

این روانشناس مورد نهایی عوامل فردی دخیل بر سلامت روان را هم تحرک و فعالیت بدنی عنوان کرد و افزود: متاسفانه در این زمینه هم جامعه وضعیت خوبی نداشته و اغلب افراد از بی تحرکی و اثرات منفی آن بر سلامت جسم و روان رنج می برند.

مرادی گفت: بنابراین هرچهار عامل فردی موثر بر سلامت روان در جامعه فعلی ما وضعیت خوبی نداشته و نمی توان با توجه به این وضعیت گفت که سلامت روان مردم در وضعیت خوبی قرار دارد.

با روش تربیتی "مقتدارانه" خانواده سالم شکل می گیرد

این روانشناس در ادامه به دسته دوم عوامل موثر بر سلامت روان جامعه اشاره کرد و افزود: این عوامل همان "بسترهای محیطی" هستند که می توانند سلامت روان یک جامعه را تامین کرده و یا آن را به هم بریزند.

مرادی گفت: مهمترین این عوامل عدم وجود قوانین یکسان و عدم اجرای صحیح قانون است که موجب تبعیض های اجتماعی، اقتصادی و ... و زمینه ساز شیوع اختلالات روانی در جامعه می شود.

این روانشناس گفت: این مشکل در عدم یکسان بودن قوانین و عدم اجرای آن هم شامل محیط خانواده شده و هم محیط جامعه را در برمی گیرد.

مرادی گفت: در خانواده زمانی فرزندان با سلامت روان بزرگ می شوند که شیوه تربیتی خانواده "مقتدرانه" باشد، یعنی در کنار تامین نیازهای مالی و معنوی کودک، قوانینی هم برای تربیت او وجود داشته باشد.

این روانشناس گفت: اعمال قوانین سفت و سخت بدون تامین نیازهای مالی و معنوی فرزندان روشی "مستبدانه" است و از طرف دیگر تامین نیازهای کودک هم بدون داشتن قوانین مشکل ساز است.

مرادی گفت: همچنین عدم توجه به این دو هم در یک خانواده بسیار آسیب زاست یعنی اگر در خانواده ای نه قوانین وجود داشته باشد و نه نیازهای مالی و معنوی فرزندان تامین شود، قطعا فرزندان آن خانواده دچار آسیب های بسیاری به لحاظ روانی خواهند شد.

این روانشناس گفت: بنابراین بهترین شیوه تربیت تامین نیازهای فرزندان درکنار اعمال قانون های مناسب و متناسب با سن آنهاست و این شیوه تربیتی تاثیر بسیاری در سلامت روان فرزندان خواهد داشت.

مرادی گفت: در سطح جامعه هم به همین شکل است و اگر قانون برای همه بصورت یکسان لحاظ شود و از طرفی نیازهای مالی و معنوی افراد جامعه برطرف شود، آن جامعه از سلامت روان مناسب برخوردار خواهد شد.

این روانشناس تاکید کرد: این اجرای قانون و تامین نیازها تنها متوجه مسئولین نیست و تک تک افراد جامعه در این زمینه مسئولیت دارند و باید به هم در این زمینه کمک کنند. بطور مثال در بحث برقراری عدالت مالی، دین اسلام بر روی خمس و زکات تاکید کرده و اگر تمام افراد جامعه به این قوانین عمل کنند شاهد یک عدالت مالی در سطح جامعه خواهیم شد و فاصله های طبقاتی کاهش یافته و این امر به بهبود سلامت روان جامعه کمک می کند.

مرادی گفت: اگر در یک جامعه افراد قانون پذیر و مسئولیت پذیر باشند قطعا آن جامعه از سلامت روان خوبی برخوردار خواهد بود.

بمباران جامعه با اخبار منفی سلامت روان افراد را به خطر می اندازد

وی در ادامه عوامل دیگری را هم در سلامت روان افراد و جامعه موثر دانست و به نقش "رسانه ها" در این زمینه تاکید کرد.

مرادی گفت: بمباران جامعه با اخبار منفی سلامت روان جامعه را به طرز نگران کننده ای تهدید می کند و رسانه ها باید در این زمینه شیوه عملکرد خود را تغییر دهند.

این روانشناس گفت: در گذشته زمانی که یک قتل در گوشه ای از یک شهر یا روستایی اتفاق می افتاد، جز اهالی نزدیک آن منطقه کسی خبر دار نمی شد، اما در حال حاضر اگر جنایتی در گوشه ای از جهان رخ دهد بلافاصله توسط هزاران رسانه در سطح جهان منعکس می شود که این امر ثمری جز ایجاد اختلال در سلامت روان جامعه به دنبال ندارد.

مرادی گفت: متاسفانه اخبار منفی در رسانه ها بازتاب بیشتری دارد و همین بمباران افراد با خبرهای منفی سلامت روان آنها را تهدید کرده و آنها را در معرض اختلالات روانی قرار می دهد، چرا که با شنیدن اخباری از این دست تنها حس ناامیدی و نگرانی به آنها دست می دهد.

این روانشناس در ادامه در زمینه ارتقا سلامت روان جامعه گفت: یکی از راهکار ها در این زمینه این است که به تمام عواملی که تاکنون شرح دادیم از جمله عوامل فردی و محیطی توجه شده و اصلاح شوند.

وی افزود: از طرفی، در کنار روانشناسی بالینی که بر روی شناسایی آسیب های روانی فرد و رفع آنها تاکید دارد، ما یک بعد "روانشناسی مثبت" هم داریم که به تازگی در جهان در حال ترویج است و در این شیوه بر روی نکات مثبت فرد تاکید شده و بر روی استعدادهای او سرمایه گذاری می کنند و ما باید این شیوه را در جامعه در پیش بگیریم.

مرادی گفت: قطعا تمام افراد در کنار آسیب ها و نقاط ضعفی که دارند، از یک سری توانمندی هم برخوردار هستند که باید این توانمندی ها شناسایی شده و بر روی آن سرمایه گذاری شود.

این روانشناس تاکید کرد: برای تامین سلامت روان جامعه باید افراد را به سمت شناسایی توانمندی هایشان و داشتن "صبر فعال" تشویق کنیم.

مرادی گفت: صبر فعال یعنی اینکه در کنار تحمل سختی ها و مشکلات افراد به دنبال راهکار حل و رفع این مشکلات باشند و تنها به جنبه های منفی زندگی نگاه نکرده و به دنبال راه حل برای رفع آنها باشند.