در سالهای اخیر، یکی از معضلات و مشکلات اساسی در نظام بانکی کشورمان، انباشت بدهیهای کلان از سوی افرادی بوده است که در نبود نظارتهای شفاف و روشن در شبکه بانکی و شعب آن، به دریافت تسهیلات کلان اقدام کرده بودند و تلاشی هم برای بازپرداخت آن نداشتند.
این رفتار در حالی است که رهبر انقلاب نیز همواره به این مساله مهم و تبعات منفی آن بر اقتصاد اشاره داشته است و در سخنانی، ابربدهکاران بانکی را به عنوان مجرمان اقتصادی اعلام و بر لزوم تعقیب و مجازات آنها تاکید کردهاند.
ایشان با تاکید بر «مبارزه جدّی با بدحسابهای بانکی» با بیان اینکه «یک عدّهای هستند که از تسهیلات بانکی، بناحق و نادرست استفاده میکنند» یادآور شدند: اینها «برای یک کار تسهیلات میگیرند، در کار دیگری آن را مصرف میکنند که مصلحت کشور نیست؛ بعد هم بدهی خودشان را با بانکها تسویه نمیکنند؛ اینها واقعاً مجرمند. بنده نمیگویم هرکسی بدهکار بانکی است مجرم است؛ نه، یکی هست ممکن است بدهکار بانکی باشد، [ولی]کمک هم باید به او کرد؛ هستند مواردی که حتّی بدهکارند ولیکن بایستی کمک هم به او بکنند، امّا بعضی هم هستند که باید مورد مؤاخذه قرار بگیرند، مورد سوال قرار بگیرند. این کارها باید در کشور انجام بگیرد.»
تاکید رئیس جمهور و وزیر اقتصاد بر انتشار لیست ابربدهکاران بانکی
در این میان، آبان ماه سال گذشته سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی از بانک مرکزی درخواست کرد تا بانکها و موسسات اعتباری هر سه ماه یک بار لیست ابربدهکاران بانکی خود را منتشر کند. وی بانکها و موسسات اعتباری را مکلف کرد برای اطلاع عموم مشخصات تسهیلات گیرنده، توجیه بانک برای تخصیص منابع، مبلغ تسهیلات، میزان پرداخت، مانده بدهی، نرخ سود و نوع تضامین را اعلام کنند.
رئیس جمهور نیز در دیداری که با مدیران عامل بانکها داشتند به صراحت اعلام کردند که بانکها باید بر بدحسابها سخت بگیرند و اسامی این بدهکاران بانکی منتشر شود.
سرانجام هفته گذشته، بالاخره تعدادی از بانکها اقدام به انتشار اسامی بدهکاران کلان خود کردند؛ بدهکارانی که به گفته وزیر اقتصاد، رقم بدهی آنها بیش ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است. خاندوزی همچنین گفته است برای سایر بدهکاران پایینتر از صد میلیارد تومان هم در گام دوم و سوم اقدام خواهیم کرد.
اما یکی از بانکهایی که انتشار لیست بدهکاران کلان آن، مورد توجه رسانهها قرار گرفت، بانک ملی بود که با بررسیهای بیشتر در لیست بدهکاران بانک ملی به موارد عجیب و قابل توجهی میرسیم. لیست منتشر شده توسط بانک ملی، شامل ۲۰ ردیف میباشد که در ردیف دوازدهمِ فهرست ابربدهکاران بانک ملی نام «محمد ضرابیه» مشاهده میشود که با تأسیس ۶ شرکت متفاوت و با نام هر شرکت از بانک ملی تسهیلات کلان دریافت کردهاست. در سالهای اخیر، ثبت و تأسیس انواع شرکتهای مختلف ترفندی بوده است که اکثر ابربدهکاران بانکی برای دستیابی به تسهیلات کلان بانکی به کار بردهاند. شرکتهایی که ممکن است بیشترشان وجود خارجی نداشته و تنها نامی باشند بر روی کاغذپارههای بوروکراسی بانکی.
ردیف ۱۲ لیست بدهکاران بانک ملی کیست؟
محمد ضرابیه جزو سهامداران بانک سامان است. خانواده ضرابیه جزو هیات مدیره بانک سامان هستند و حتی زمانی مدیرعاملی این بانک را هم در اختیار داشتند. بر اساس گزارش ایرنا؛ طبق جدول زیر محمد ضرابیه، «ولی ضرابیه» و «احمدرضا ضرابیه» سهامدار بانک سامان هستند. البته سهامشان روی کاغذ زیاد نیست، ولی در عمل زیاد است. چون با نام شرکتهای مختلف نیز سهامدار هستند. برای مثال شرکت «پمپ سازی ایران» هم سهامدار بانک سامان است و محمد ضرابیه رئیس هیات مدیره این شرکت است. احمد ضرابیه هم رییس هیات مدیره شرکت ایده پردازان بازار سرمایه امین است. احمد رضا ضرابیه هم رییس هیات مدیره شرکت هلدینگ سرآمد است.
سوال این است که یک ابربدهکار بانکی چطور میتواند بانک خصوصی داشته و به امر بانکداری مشغول باشد؟
سوال مهمتر اینکه آیا واقعاً چنین فردی نمیتوانسته بدهیاش به بانک ملی را پرداخت کند؟ مگر میشود که فردی بانک داشته باشد آن وقت نتواند بدهی خود به بانک دیگری را پرداخت کند؟ اصلاً چرا باید از بانکی دیگر وام بگیرد؟
سوال دیگری که این روزها از سوی مردم مطرح میشود این است که چه کسانی در شبکه بانکی و شعب در امر پرداخت این تسهیلات کلان نقش داشته اند؟
اسامی افرادی که وامهای کلان به بدهکاران بانکی دادند را هم افشا کنید
در این باره؛ عباس آرگون، نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: در کنار افشای اسامی کسانی که تسهیلات کلان بانکی دریافت کردند، نیاز است اسامی افرادی که به راحتی میلیاردها تومان از منابع بانکی متعلق به مردم و کشور را در اختیار برخی از افراد خاص قرار دادهاند، نیز افشا شود، تا مشخص شده که عاملان این ماجرا چه کسانی هستند.
وی بیان کرد: در شرایط تورمی اخذ تسهیلات کلان بانکی یک نوع امتیاز ویژه به حساب میآید. با توجه به اینکه در قبال اسامی که افشا شده اعتبارسنجی درستی از وضعیت آنها نشده مبنی بر این که آیا این اشخاص توانایی این را دارند که این تسهیلات را سر موقع برگرداند یا نه و این که اساسا از اهلیت لازم برای دریافت این وامها برخوردار هستند یا نه، هیچ اقدامی انجام نشده است.
ابربدهکاران بانکی و همدستان آنها مجازات شوند
آیت الله سید کاظم نورمفیدی امام جمعه گرگان روز گذشته با قدردانی از دولت سیزدهم و اقدام رئیس جمهور در افشای نام ابربدهکاران بانکی، تصریح کرد: پولهایی که نزد بانکها است برای مردم است و در حالی که این افراد تسهیلات زیادی را دریافت کردند، اما برای پرداخت اقساط خود اقدام نکردند، این افراد خائن هستند و با این اقدام خود شاید بانکهای ما را به ورشکستگی بکشانند، این افراد تسهیلات کلان بانکی دریافت کردند و سالها است که این تسهیلات را پرداخت نکردند و ضرر مالی سنگینی را به بانکها و مردم تحمیل کردند.
نورمفیدی تاکید کرد: اقدام ابربدهکاران بانکی خیانت بود، اما به طور قطع افرادی نیز در این خیانت دست داشتند که همه این افراد باید مجازات شوند، خالی کردن بانکها خیانت است و گیرندگان تسهیلات کلان و کسانی که راه را برای این افراد هموار کردند باید محاکمه شوند، معرفی نام ابربدهکاران بانکی جای قدردانی دارد، اما صرفا معرفی این افراد کافی نیست و باید مجازت شوند.