از زلزله کشمیر در سال ۲۰۰۵ تا زلزله هائیتی در سال ۲۰۱۰، چندین زمینلرزه در سالهای اخیر، بسیار ویرانگر بودهاند. اما بر اساس یک مطالعه جدید، این زمینلرزهها در مقایسه با زلزله بزرگی که ۳۸۰۰ سال پیش شمال شیلی را لرزانده، کوچک است.
به گزارش دیلیمیل، محققان دانشگاه "ساوتهمپتون" میگویند، شدت این زمینلرزه در حدود ۹.۵ ریشتر - به اندازه بزرگترین زلزله ثبت شده در تاریخ - بوده و موجب ایجاد سونامی عظیمی شده که تا فاصله بیش از هشت هزار کیلومتر تا نیوزلند رفته است.
زمینلرزهها زمانی رخ میدهند که دو صفحه تکتونیکی به هم ساییده و گسسته میشوند. گسیختگیهای طولانیتر باعث زمین لرزههای بزرگتری میشود.
پیش از کشف این مطالعه جدید، بزرگترین گسیختگی شناخته شده در تاریخ در سال ۱۹۶۰ در جنوب شیلی انگاشته میشد.
پروفسور "جیمز گاف" یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: تصور میشد که رویدادی به این بزرگی نمیتواند وجود داشته باشد، چرا که نمیتوان گسستگی چنین طولانی مدتی را متصور شد. اما ما اکنون شواهدی از یک گسیختگی به طول حدود هزار کیلومتر در نزدیکی سواحل صحرای آتاکاما پیدا کردهایم که بسیار بزرگ است.
با وجود اینکه شیلی یکی از خشکترین محیطهای جهان است، محققان شواهدی از رسوبات دریایی و موجوداتی پیدا کردهاند که قبل از پرتاب شدن به خشکی، درون دریا زندگی میکردهاند.
پروفسور "گاف" توضیح داد: ما همه اینها را در ارتفاعات و در مسیری طولانی پیدا کردیم، بنابراین طوفان نمیتوانسته آنها را به آنجا بیاورد.
محققان میگویند، این رسوبات دریایی میتوانند نتیجه یک سونامی عظیم باشند که در اثر یک گسیختگی عظیم ایجاد شده است.
در حفاریهای سایتهای باستانشناسی در امتداد خط ساحلی، سازههای سنگی نیز یافت شد که توسط امواج ویران شده بودند و بسیاری از دیوارها احتمالاً در نتیجه جریانهای قوی به سمت دریاها فرو ریختهاند.
پروفسور "گاف" میگوید: کار باستان شناسی ما نشان داد که یک تحول اجتماعی عظیم در پی آن به وجود آمده است و پس از آن جوامع به خارج از دسترس سونامیها نقل مکان کردهاند.
بیش از ۱۰۰۰ سال گذشت تا مردم آن منطقه دوباره به زندگی در نزدیکی ساحل تن دهند که با توجه به اینکه آنها برای دسترسی به غذا به دریا متکی بودند، مدت زمان شگفتانگیزی است.
محققان میگویند، این قدیمیترین نمونهای است که در نیمکره جنوبی پیدا کردهایم که در آن زمینلرزه و سونامی تأثیر فاجعه باری بر زندگی مردم داشته است و از این موضوع میتوان آموخت.
پروفسور "گاف" به طور تصادفی قبل از شروع این مطالعه در حال بررسی مکانی در جزیره "چاتام"(Chatham) در نیوزلند بود. وی در آنجا چندین تخته سنگ به اندازه یک خودرو کشف کرد که قدمت آنها به حدود ۳۸۰۰ سال پیش میرسید که با همان دوره زمانی وقوع سونامی مصادف بود.
وی گفت: در نیوزلند ما گفتیم که این تخته سنگها فقط میتواند توسط یک سونامی از شمال شیلی جابجا شده باشد و تا اینجا آمده باشد و برای ایجاد آن باید چیزی شبیه به یک زلزله ۹.۵ ریشتری اتفاق افتاده باشد. حالا ما واقعا آن را پیدا کردهایم و فهمیدیم که درست فکر میکردیم.
این تیم امیدوار است که یافتههای آن بتواند به بشر برای آماده شدن در برابر ابرزلزلههای بعدی کمک کند.
پروفسور "گاف" افزود: در حالی که این زلزله و سونامی تأثیر زیادی بر مردم شیلی داشته است، جزایر جنوبی اقیانوس آرام هنگامی که این سونامی در ۳۸۰۰ سال پیش ایجاد شده، خالی از سکنه بوده است. اما اکنون همه آنها پرجمعیت هستند و بسیاری از آنها مقاصد توریستی محبوبی هم هستند. بنابراین دفعه بعد که چنین رویدادی رخ دهد، عواقب آن میتواند فاجعه بار باشد، مگر اینکه از این یافتهها درس بگیریم.