در بعضی نقاط جهان از میوه مورد به صورت خام یا پخته، تازه یا خشک استفاده میشود. مصرف میوه خشک، به خصوص در خاورمیانه، رایج است. گلها و میوه خشک جهت عطر و مزه در سسها و شربتها به کار میروند. میوهها به صورت نوشیدنی اسیدی مصرف میشوند. در ایتالیا غنچههای گل به مصرف خوراکی میرسند. گلها شیرین و معطرند و در سالاد استفاده میشوند. برگها معطر، ضد خونریزی و مقوی هستند. به تازگی موادی با خاصیت آنتیبیوتیکی از این گیاه استخراج شده است. مواد فعال مورد به طور سریع جذب میشود و ظرف ۱۵ دقیقه، ادرار بوی مخصوص و رنگی بنفش پیدا میکند.
مورد دارای آثار ادرارآور، تسکین سرفه، ضد اسهال، قابض، دافع خفقان، محلل اورام (ورمها)، مقوی معده و احشا، ضد زخم، درمان بواسیر، درمان زخم زبان و لثه میباشد
فرآوردههای خوراکی مورد در درمان عفونتهای ادراری، مشکلات هضم، برونشیت، سینوزیت و سرفههای خشک مؤثرند. در هندوستان از فرآوردههای خوراکی مورد جهت مشکلات دماغی (صرع) و از فرآوردههای موضعی آن جهت عفونتها و هموروئید (بواسیر) و از اسانس برگها به عنوان آنتیسپتیک و درمان پیوره استفاده میشود. همچنین از اسانس مورد به صورت فرآوردههای موضعی برای دردهای روماتیسمی استفاده میگردد. میوه مورد دارای خاصیت ضد نفخ بوده و در درمان اسهال، اسهال خونی، بواسیر، زخمهای داخلی و روماتیسم مؤثر است. ترکیبات آسیل فلورو گلوسینول، از جمله میرتوکومولون A و B که اخیراً از مورد جدا شدهاند، بر روی باکتریهای گرام مثبت بسیار مؤثر، ولی بر روی گرام منفیها بیتأثیرند. عصاره آبی الکلی برگ، ریشه و ساقه به دلیل داشتن مواد فنلی، در از بین بردن میکروبهای گرام منفی و مثبت، از جمله Micrococcus pyogenes و Mycobacterium tuberculosis و قارچها اثری قوی دارد.
اثرات ضد عفونی کنندگی مورد
برخی باکتریها و قارچهای ساپروفیت در شرایط مناسب (چربی پوست) فعال شده و با ترشح مواد حساسیت زا و نفوذ به پیاز مو باعث فساد و تخریب آن میگردند (ریزش مو). میرتول موجود در بلفارول یک ضد قارچ و باکتری قوی است (بخصوص در گرم مثبتها) و با استفاده از این اثر پوست و مو (موهای سر، ابرو و مژه) را کاملا ضد عفونی کرده و صدمات ناشی از فعالیت عوامل مخرب فوق را از بین میبرد.
برای تقویت مو و سیاه کردن مو نیز میتوان از مورد استفاده کرد ضمادی از تخم یا برگ مورد تهیه کرده و بر روی موهای خود بگذارید. همینطور افرادی که شوره سر دارند میتوانند مورد را با آب چغندر مخلوط کرده و بر روی سر خود بگذارند تا کم کم شوره آن از بین رود.
افرادی که به علت ضعف و سستی پیاز مو و یا ضعف پوست بدن و یا تجمع مواد چربی در بن موهایشان موی بدن آنها میریزد اگر برگ مورد را در آب جوشانده و با این آب روزانه چند بار به بن موها بمالند پیاز مو را تقویت نموده و تار مو را محکم میکند و از ریزش آن جلوگیری مینمایند.
خواص درمانی مورد
مورد، اثر ضدعفونی کننده دارد و از آن در مصارف داخلی و خارجی میتوان استفاده کرد همچنین مقوی معده، نیرو دهندهاست و در رفع بیماریهای دستگاه تنفس و مجاری ادرار به کار میرود.
برای تقویت معده از گردبرگ مورد میتوان قبل از هر وعده غذایی استفاده کرد و در مصارف خارجی از مورد در رفع بیماریهای جلدی و مواقعی که به علت بروز دانههای جلدی پوستههای کوچک و سفیدرنگ در پوست ظاهر میشود، میتوان استفاده کرد. غرغره جوشانده آن در ضدعفونی و رفع تحریک مخاط دهان موثر است. برای رفع عرق کردن و برطرف کردن بوی بد زیر بغل هرروز روغن مورد را به زیر بغل بمالید یا از گرد برگ ان استفاده کنید مورد بوی بد دهان را رفع کرده و در تقویت موی سر و سیاه شدن آن مفید است.
همچنین باید توجه داشت فرآوردههای مورد، نباید به مقادیر زیاد و بیرویه و برای مدت طولانی به کار رود، زیرا بر اثر دفع اسانس از راه دستگاه تنفس، مخاط برونشها تحریک شده و عوارض ناراحت کنندهای ایجاد میشود. خاصیت ضد باکتریایی دارد و سرشار از ویتامین ث است زخمهای داخلی را التیام میبخشد. بلفارول لوسیون روغن مورد سبز (میرتول) ۵% در روغن بادام کاربرد درمانی: تقویت کننده ابرو و مژه– ضد شوره و التهاب پلکها این محصول گیاهی، تقویت کننده ابرو و مژه است.
رفع گلو درد و مورد
برای تسکین و بهبود گلو درد میتوان مقداری برگ مورد را با مقداری جفت و مقداری پوست میوه خشخاش و مقداری سماق گرفته و مخلوط را بجوشانند و پس از صاف کردن آب صاف شده را روزی سه الی چهار بار و هر بار به مقدار یک لیوان غرغره کنند حلق را به خوبی ضد عفونی کرده و به جرم لوزهها نیز نفوذ میکند و آنها را جمع و کوچک میکند و در بهبود بیماری بسیار موثر است.
مضرات مورد
در موارد خاصی برخی افراد نسبت به ترکیبات بلفارول موجود در گیاه مورد، حساسیت به صورت خارش و جوشهای ریز در محل مصرف نشان دادهاند، از اینرو ضروری است قبل از مصرف جهت تست حساسیتزایی، روی پوست بازو که به طرف بدن است، مقدار کمی از بلفارول مالیده و پس از ۲ ساعت در صورت عدم بروز حساسیت (قرمزی و خارش) استفاده گردد.
باید توجه داشت فراوردههای مورد نباید به مقدار زیاد و بیرویه و برای مدت طولانی به کار رود، زیرا بر اثر دفع اسانس از راه دستگاه تنفس، مخاط برونشها تحریک شده و عوارض ناراحت کنندهای ایجاد میشود. زنان باردار نیز نباید اسانس مورد را استفاده کنند. همچنین استفاده خوراکی بیش از اندازه مورد خطرناک بوده و موجب استفراغ، اسهال و مسمومیت میشود.