کبد چرب چیست؟ کبد چرب (Fatty liver) یا استئاتوز واژه کلی برای اشاره به جمع شدن چربی در کبد است. وجود چربی در کبد، طبیعی میباشد، اما اگر این میزان از چربی بیشتر از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است. کبد چرب یک بیماری درمان پذیر است، ولی بعضی اوقات میتواند باعث اثرات و عوراض خطرناکی شود.
بیماری کبد چرب (Fatty liver) در چند دهه اخیر شیوع زیادی پیدا کرده است، یکی از دلایل عمده آن عدم مصرف مواد غذایی نامناسب و اضافه وزن میباشد. علایم بیماری کبد چرب جز در موارد شدید بروز نمییابد، و بیماری در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد. کبد چرب در کودکان نیز ممکن بروز پیدا کند. درمان این بیماری عمدتا با برطرف کردن علت و رژیم غذایی مناسب میباشد.
انواع کبد چرب
انواع کبد چرب عبارتند از: کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب حاد بارداری
از انواع کبد چرب، کبد چرب غیرالکلی
این بیماری زمانی رخ میدهد، که کبد در شکستن چربیها دچار مشکل میشود و با جمع شدن چربی در بافتهای کبد، فرد دچار این بیماری میگردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص میشود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی میگردد.
از انواع کبد چرب، کبد چرب الکلی
این بیماری جزء اولین مرحلههای بیماریهای کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربیها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع Fatty liver کم کم درمان میگردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
از انواع کبد چرب، کبد چرب بارداری
هرچند این نوع کبد چرب خیلی نادر بوده، با اینحال جمع شدن چربی در هنگام بارداری میتواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری میتواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملا شناخته نشده، اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمونهای این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی میگردد. زنان باردار باید آزمایشهای لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود مینمایند.
گرید کبد چرب
کبد چرب گرید ۱: در کبد چرب گرید ۱ گونه سادهای که عملکرد کبد را مختل نمیسازد، اما همچنان نیازمند مدیریت است.
کبد چرب گرید ۲: در کبد چرب گرید ۲ عارضهای متوسط که به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری باید تحت درمان قرار گیرد.
کبد چرب گرید ۳: در کبد چرب گرید ۳ حالت شدید بیماری که معمولاً با بروز علائم Fatty liver توأم است.
رژیم غذایی کبد چرب
توصیه میشود افراد مبتلا به این بیماری غذاهای سرخ شده نخورند. در رژیم غذایی کبد چرب مصرف جگر، دل، قلوه، کله پاچه، مغز، کره و روغن جامد گیاهی برای فرد بیمار ممنوع است. غذاها باید فرپز، آبپز و بخارپز باشد. مصرف گوشت قرمز باید محدود شود.
رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن بهترین درمان کبد چرب است. بسیاری از بیماران با رژیم غذایی و کاهش وزن، از کبد چرب گرید ۲ و ۳ حتی نزدیک به خطر بهبود پیدا کرده اند.
پرهیز از فست فودها، لبنیات چرب، نوشیدنیهای گازدار و غذاهای پرکالری از نکات مهم رژیم غذایی کبد چرب است.
کبد چرب طب سنتی
برای پیشگیری و تسریع درمان کبد چرب این خوراکیها را بخورید:
به بیماران کبد چرب طب سنتی پیشنهاد میدهد: آب، میوه جات، لیمو ترش، روزی ۴-۵ واحد سبزیجات، ترشیجات طبیعی (مثل زرشک یا شاتوت) بخورید. در درمان کبد چرب طب سنتی پیشنهاد میدهد: انواع مرکبات، غلات سبوس دار، نخود، سیب، به، انگور، کرفس، دارچین، بالنگ، زعفران، ماش، شقاقل، زیتون، زنجبیل، زردچوبه، انجیر، کاهو، اسفناج، هویج، زرشک و کدو بخورند.
اولین توصیه اصلاح تغذیه و شیوه زندگی است. کاهش مصرف گوشت چرب و مواد قندی و مصرف بیشتر میوه و سبزیجات توصیه کلی، ولی بسیار مفید است.
جایگزینی گوشت با سویا جایگزینی شام با سالادی شامل هویج، کلم، کاهو، ترب، تربچه، سرکه، سیب، آبغوره، پرهیز از آب خوردن بین غذا، استفاده بیشتر از سیر، پیاز، سبزیجات تازه، لیموترش و سیب در رژیم غذایی روزانه بسیار مفید است.
هر روز خوردن یک مشت برگ زرد آلو
یکی دیگر از شیوههای درمان کبد چرب و کاهش جذب چربی در بدن مصرف زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته ۲ تا ۳ بار زنجبیل استفاده میکنند، میتوانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربیها بهرهمند شوند. برای این منظور میتوانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعدههای غذایی میل کنید.
نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز میتواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان میتواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان Fatty liver دارد.
کبد چرب درمان گیاهی
کبد چرب درمان گیاهی دارد، ولی باید تحت نظر پزشک و متخصص طب سنتی این کار انجام شود. چراکه متخصص طب سنتی است که میداند گیاهان دارویی را چه مقدار و کی باید میل کنید با این توضیح میرویم سراغ درمان گیاهی کبد چرب:
عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان این بیماری به شمار میآیند. این نوشیدنیهای گیاهی از آنجا که طبعی سرد وتر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون میشوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک میکنند.
نوشیدن دم کرده گل مریم نیز اثربخش است.
مصرف روزانه یک لیوان سرکه انگبین تاثیرات شفابخشی در درمان این بیماری دارد.
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربیها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه میتواند به تسریع روند درمانی این بیماری نیز کمک کند. افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک میتوانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوهها را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
خوردن یک لیوان آب لبو در صبح و شب در درمان فشار خون بالا موثر است. یکی از راههای درمان این بیماری نوشیدن آب لبو است.
منبع: سلامت دات لایف