آخــر هفتهای کـه گـذشـت، تلویزیون مانند دیگر ایــام تعطیلات فیلمهای سینمایی و تلویزیونی پرشماری را روانه آنتن برد. آثاری که بعضی جدید و اغلب قدیمی بودند اما نکتهای که در شمار قابل توجهی از فیلمها مشترک بود، ممیزیهای بعضا شدید آنها بود؛ ممیزیهایی که بعضی بیجهت به نظر میرسید و بعضی اساسا انتخاب فیلم مدنظر را برای پخش، با علامت سوال مواجه میکرد.
ماجرای فروشنده ممیزی شده
عصر روز جمعه ۱۶ اردیبهشت، فیلم سینمایی «بهترین فروشنده» (Sellers Best) محصول ۲۰۲۱ انگلیس و کانادا، در حالی برای اولین بار روی آنتن تلویزیون رفت که تقریبا یک سوم آن ممیزی شده بود! این فیلم که در نسخه اصلی، یک ساعت و ۴۲ دقیقه زمان داشت، با ۳۰ دقیقه ممیزی، در یک ساعت و ۱۲ دقیقه پخش شد. «بهترین فروشنده» یک اثر خانوادگی است که صحنههای غیرقابل پخش نسبتا کمی دارد اما در پخش از تلویزیون، طـوری سالخی شد که ممکن است بسیاری از بینندگان آن، بخشهایی از داستان آن را متوجه نشوند. در چنین شرایطی، پرسش این جاست که چرا این فیلم باید از تلویزیون پخش شـود؟ به خصوص آن که از نظر فرمی و ساختاری، اهمیت خاصی ندارد. نه در جشنواره مهمی جایزه برده و نه با امتیاز ۱.۶ از کاربران آیامدیبی، اثر چندان محبوبی است.
یک روال معمول
«بهترین فروشنده» که البته بـرای اولین بار پخش شد، تنها یک نمونه از آثاری است که با این وضعیت روی آنتن تلویزیون میرود و وضعیت آثــار تـکـراری نیز بهتر نیست. در همین آخر هفته، شبکه نمایش فیلم «جاستین» محصول ۲۰۱۹ نتفلیکس را با ۱۸ دقیقه ممیزی (۱۷ درصد زمان فیلم) و شبکه ۳ نیز فیلم «حاشیه اقیانوس آرام: طغیان» محصول ۲۰۱۸ آمریکا را با ۱۸ دقیقه ممیزی (۱۶ درصد زمان فیلم) روی آنتن برد. فیلمهای قدیمی نیز از این شیوه ممیزیها در امان نیستند. در همین آخر هفته، شبکه نمایش فیلم «شالاکو» محصول ۱۹۶۸ دانمارک را با ۳۴ دقیقه ممیزی (۳۰ درصد زمان فیلم) و شبکه ۳ فیلم «دیدی میتازد» محصول ۱۹۸۶ آلمان غربی را با ۲۲ دقیقه ممیزی (۲۴ درصد زمان فیلم) پخش کردند.
ماجرای فیلمهای ایرانی
وضعیتی کــه ذکـــر شـــد، کــم و بـیـش بــرای فیلمهای ایرانی نیز وجود دارد. به طور مثال فیلم سینمایی «زن بدلی» محصول ۱۳۸۵ جمعه شب در حالی روی آنتن شبکه نمایش رفت که ۲۲ دقیقه (معادل ۲۱ درصد زمان فیلم) ممیزی داشت. این در حالی است که این فیلم نه بازیگر ممنوعالفعالیتی دارد و نه موضوع خاصی. حال پرسش این جاست که اساسا این فیلمها چرا برای پخش از سیما انتخاب میشوند؟ براسـاس چه معیاری فیلمهایی برای پخش آنتن سیما برگزیده میشوند که در زمان پخش، به شدت سلاخی میشوند و بخش چشمگیری از آنها ممیزی میشود؟ اساسا ممیزی فیلمهای ایرانی که مجوزهای ً لازم را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارند، بر چه اساسی رخ میدهد؟ آن هم ممیزی ۲۰ دقیقهای که درک مخاطب از فیلم را دچار خدشه میکند؟