انتشار خبرها و اطلاعاتی در فضای مجازی، از این حکایت دارد که در برخی گمرکهای زمینی، شرکتهای حملونقل ملزم به ارائه ثبت سفارش به گمرک نیستند.
اگر چنین اتفاقی افتاده باشد، برخلاف جریانی است که در پایان سال گذشته در مورد ثبت سفارش پیش آمد و گمرک مکلف شد که حتما در مبادی زمینی ثبت سفارش را دریافت کند. این در حالی است که پیگیری موضوع از گمرک ایران برای شفاف شدن وضعیت ثبت سفارش در مرزهای زمینی و حواشی مطرح شده در مورد آن تاکنون با پاسخی همراه نبوده است؛ نه رد شده و نه تائید.
جریان این بود که در نیمه اسفندماه پارسال، گمرک ایران در بخشنامهای به کلیه گمرکهای اجرایی، لغو یک دستورالعمل که به استناد مصوبه هیات وزیران بود را اعلام و تاکید کرد که با ابلاغ دفتر مقررات صادرات و واردات، امکان انتقال کالا از گمرکهای مرزی به گمرکهای مقصد بدون مطالبه ثبت سفارش و پیگیری مجوزهای مربوطه در گمرکهای مقصد و با رعایت پلمپ بودن محمولهها فراهم شده است.
این زمانی قابل تامل بود که هیات وزیران در سال ۱۳۹۷ مصوبهای گذراند مبنی بر این که واردات کلیه کالاها به صورت تجاری به کشور اعم از مناطقآزاد و ویژه و همچنین سایر مبادی ورودی بدون ثبت سفارش ممنوع است. هرچند این مصوبه در مرزهای هوایی و دریایی رعایت نمیشود و در موارد متعدد کالا وارد بنادر شده و بعد از آن مراحل دریافت ثبت سفارش را طی میکند، ولی در ورودیهای زمینی، گمرک ملزم به کنترل ثبت سفارش بود که با بخشنامه مذکور، این الزام لغو میشد، البته منشا این تصمیم، وزارت صنعت، معدن و تجارت(صمت) بود که طی رایزنیهای شرکتهای حملونقل، دستوالعمل قبلی را لغو و به گمرک ابلاغ کرده بود.
به هر ترتیب در آن زمان، گمرک ایران در واکنش به جریان خبری پیش آمده در این رابطه اعلام کرد که بخشنامه را هنوز ابلاغ نکرده و در حال طی فرایند آن بوده است که به دلیل تبعاتی که تصمیم وزارت صمت داشته، از ابلاع خودداری و لغو شده است.
بر این اساس بخشنامه دیگری به گمرکهای اجرایی ابلاغ شد که تاکید بر دستورالعملهای قبلی گمرک برای ثبت سفارش در مرزهای زمینی بود، بر این اساس اعلام شد: "با توجه به اینکه گاهی مغایرتهایی در ثبت سفارشهای ارائه شده در گمرکهای مبدا یا کالاهای وارده مشاهده شده است که مطالبه ثبت سفارش اصلاحی موجب ماندگاری کالا در گمرکات مرزی شده و ایجاد اختلال در روند ورود و خروج کامیونهای حامل را به دنبال داشته است، در صورت ارائه ثبت سفارش و مطابقت نوع کالا با مجوز صادره، موارد اصلاحی که نیاز به ویرایش ثبت سفارش دارد در گمرک مقصد با رعایت سایر مقررات پیگیری و توجه لازم به گمرک مربوطه داده شود."
توضیح صریح برای جریان ثبت سفارش در مرزهای زمینی و شائبههای مطرح شده درباره اعلام شفاهی موضوع به گمرکها، موضوعی قابل توجه است که باید از سوی دستگاههای ذیربط و به طور خاص گمرک ایران، ارائه شود .