با فرزندان "ایران" چه کردید؟!
روز یازدهم اردیبهشت ماه بود که رئیس سازمان محیط زیست پس از گذشت ۳ ماه از جفت‌گیری "ایران" و "فیروز" ۲ یوزپلنگ سایت تکثیر یوزپلنگ پارک ملی خارتوران از تولد ۳ فرزند یوزپلنگ ایرانی خبر داد.
بلافاصله بعد از اعلام خبر، مخالفان و موافقان پروژه تکثیر یوزپلنگ در اسارت تولد ۳ یوزپلنگ سالم را به فال نیک گرفتند و آن را شروعی جدید برای احیای جمعیت یوزپلنگ ایرانی دانستند.
با وجود تمام بازخورد‌های مثبت، چند ساعتی از انتشار نخستین تصاویر و جزئیات از تولد توله‌ها نگذشته بود که تعدادی از متخصصان سزارین یوز مادر، شیردهی نادرست و شرایط نگهداری غیراستاندارد که در عکس‌های منتشر شده از مرکز تکثیر یوز به وضوح دیده می‌شد را مورد انتقاد قرار دادند و در رابطه با آن‌ها به مسئولان سازمان محیط زیست و تیم مراقبت از یوزها هشدار دادند، اما مسئولان در جواب این توصیه‌ها همواره، مدعی شرایط مناسب و حال خوب هر ۳ توله بودند!
تنها ۳ روز از تولد توله‌ها نگذشته بود که اعلام شد نخستین توله از یوزها به دلیل "آسپیره" شدن شیر در ریه به دلیل نقص مادرزادی ریه در نوزاد تلف شد! همزمانی این اتفاق با برکنار کردن کارشناس تغذیه یوزها، باعث شد تا شایعه تلف شدن یوز به دلیل نحوه شیردهی اشتباه، داغ‌تر شود و رنگ واقعیت به خود بگیرد.
صحبت‌های علیرضا شهرداری؛ کارشناس باسابقه حیات وحش کشور مبنی بر این که "بار‌ها و بار‌ها نحوه درست شیردهی به توله‌ها را تیم حفاظت از یوز نشان می‌دادم" نیز باعث شد تا ادعای مشکل مادرزادی ریه توله یوز باورپذیرتر نشود.
با وجود اینکه پس از تلف شدن توله یوزپلنگ اول، به سازمان محیط زیست توصیه شد که از پنهان‌کاری و عدم اطلاع‌رسانی از مشکلات توله‌های یوز خودداری کند، سکوت خبری در رابطه با این پروژه قوی‌تر دنبال شد و تیم مراقبت از یوزها با انتشار تصاویر جدید همواره از حال خوب ۲ توله دیگر یوز صحبت می‌کردند، اما دیروز که خبر تلف شدن یکی‌دیگر از توله‌های یوز به دلیل استفاده از شیر بی‌کیفیت مطرح شد، دیگر جایی برای پنهان‌کاری و مطلوب نشان دادن اوضاع باقی نماند.
بعد از آشکار شدن عدم توانایی سازمان محیط زیست در نگهداری از توله‌های یوزپلنگ ایرانی، حسن اکبری، معاون محیط زیست سازمان محیط زیست به عدم توانایی دامپزشکان و سایر کاستی‌ها در این پروژه اذعان کرد و پروژه تکثیر یوز در اسارت را تجربه‌ای برای تلاش‌های آینده در مسیر احیای تکثیر یوز ایرانی دانست، اما سؤالی که در این میان مطرح می‌شود این است که مگر چند یوز در کشور باقی مانده که بخواهیم تلف شدن ۲ فرد از آن‌ها را برای کسب تجربه زادآوری‌های آینده بدانیم؟!
حال اعلام شده است که توله سوم که به تهران منتقل شده است نیز به دلیل استفاده از همین شیر نامرغوب در خطر قرار دارد و بقای آن به، اما و اگر کشیده شده است و اگر عمر توله سوم نیز به دنیا نباشد، بزرگترین موفقیت محیط زیستی کشور در دهه اخیر به فاجعه‌ای در سطح جهانی تبدیل خواهد شد.
در مجموع، موضوع عدم پیش‌بینی بدترین سناریو برای تولد توله‌ها، در نظر نگرفتن تمهیدات لازم برای نگهداری از آن‌ها، عدم استفاده از متخصصین واقعی چه در داخل کشور و چه متخصصان بین‌المللی، وجود انتقاداتی از جمله سزارین پیش از موعد، تعجیل در اعلام جنسیت یوزها، نحوه اشتباه شیر دادن به یوزپلنگ‌ها، استفاده از شیر نامرغوب و عدم اطلاع‌رسانی درست و به موقع در طول فرآیند نگهداری از توله، ابهامات و سؤالاتی است که سازمان محیط زیست و تیم مراقبت از یوزها باید در قبال آن پاسخگو باشند و اینکه این مسئولان باید بگویند که با فرزندان "ایران" چه کردند؟
