تاوان عقب‌افتادن
«اخبار غم‌انگیزی از حوزه داوری فوتبال ایران به گوش می‌رسد. موضوع این است که کم‌کم داوران ایرانی از حضور در مسابقات مهم بین‌المللی محروم می‌شوند. چرا؟ چون مدرک VAR ندارند. دقیقا به همین دلیل داوران ایران جایی در مسابقات جام ملت‌های آسیا زیر ۲۳ سال ندارند و البته گفته می‌شود در مراحل حذفی لیگ قهرمانان آسیا هم از آنها دعوت نخواهد شد.
امروزه برگزاری مسابقات زیر نظر کمک‌داور ویدئویی به یک الزام جدی در دنیای فوتبال تبدیل شده است. به‌زودی در قطر شاهد برگزاری دومین جام جهانی با استفاده از فناوری VAR خواهیم بود. در قطر حتی امکان محاسبه خودکار آفساید هم به این تکنولوژی افزوده شده و این یعنی دیگر نیازی نیست که داوران مستقر در اتاق بر سر جلوتربودن مدافع یا مهاجم چک و چانه بزنند. خود دستگاه تکلیف را تعیین خواهد کرد. در این شرایط فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا ترجیح می‌دهند از داورانی استفاده کنند که با کم و کیف VAR آشنا باشند و مدرک رسمی در این مورد گرفته باشند. از مدت‌ها قبل شنیده می‌شد که این موضوع می‌تواند برای قاضیان ایرانی دردسرساز شود اما حالا با حذف نام داوران ایرانی از مسابقات جام ملت‌های آسیا در رده امیدها همه چیز علنی شده است.
در ایران نه‌تنها تکنولوژی کمک‌داور ویدئویی نداریم بلکه هیچ چشم‌اندازی هم در دست نیست که چه زمانی ممکن است این فناوری به طور سراسری در همه مسابقات باشگاهی و ملی برگزارشده در کشور مورد استفاده قرار بگیرد. VAR کم‌هزینه نیست و بدیهی‌ترین پیش‌نیاز آن، برخورداری از دوربین‌های متعدد و تصاویر کافی برای قضاوت در مورد صحنه‌هاست. همین حالا بسیاری از ورزشگاه‌های کشور از ارائه تصویر استاندارد به مخاطب عاجز هستند و واقعا راه درازی برای رسیدن به کمک‌داور ویدئویی داریم. از لیگ هجدهم به بعد مدام وعده داده شده تا چند ماه دیگر VAR در ایران به بهره‌برداری خواهد رسید. روشن بود که این قول و قرارها بی‌اساس است. حالا آقایان خودشان را راحت کرده و خبر داده‌اند در لیگ بیست‌ودوم هم خبری از کمک‌داور ویدئویی نخواهد بود.
اگر پیگیر مسابقات بین‌المللی باشید، حتما می‌دانید که امروز کم‌وکیف قضاوت با VAR فرق کرده است. مثلا کمک‌داوران در صحنه‌های مشکوک به آفساید اجازه می‌دهند بازی ادامه بیابد، تکلیف روشن شود و بعد پرچم می‌زنند. سپس داوران حاضر در اتاق VAR تعیین می‌کنند که آفساید بوده یا نه. خب این مدل فرق دارد با شرایطی قبلی و کمک‌داوران در اثر تمرین آن را می‌آموزند. بنابراین بدیهی است که بدون استفاده از این فناوری در داخل کشور، داوران ما به تدریج مهجور خواهند شد. حتی بازیکنان فعال در لیگ ایران هم با VAR بیگانه هستند و بعضا در مسابقات بین‌المللی تاوان این عقب‌افتادن را می‌دهند؛ درست مثل همان هند پنالتی معروف مهدی شیری در فینال لیگ قهرمانان آسیا. شما که الان این مطلب را می‌خوانید، فکر می‌کنید واقعا کی ممکن است VAR به‌طور گسترده در ایران مورد استفاده قرار بگیرد؟ با این شرایط، چقدر تا رسیدن به آن نقطه فاصله داریم؟»
